Chaoyangoptèrids

Infotaula d'ésser viuChaoyangoptèrids
Chaoyangopteridae Modifica el valor a Wikidata
Taxonomia
Super-regneHolozoa
RegneAnimalia
FílumChordata
ClasseReptilia
OrdrePterosauria
SuperfamíliaAzhdarchoidea
FamíliaChaoyangopteridae Modifica el valor a Wikidata

Chaoyangopteridae (o chaoyangoptèrids) és una família de pterosaures dins del grup més gran Azhdarchoidea.

Els chaoyangoptèrids van viure principalment durant el període del Cretaci inferior, encara que els possibles membres, Microtuban, Xericeps i Argentinadraco, poden estendre la gamma de fòssils fins al Cretaci superior.[1]

Història

El clade Chaoyangopteridae va ser definit per primera vegada el 2008 per Lü Junchang i David Unwin com: «Chaoyangopterus, Shenzhoupterus, el seu avantpassat comú més recent i tots els tàxons més relacionats amb aquest clade que amb Tapejara, Tupuxuara o Quetzalcoatlus».[2]

Basant-se en les proporcions del coll i les extremitats, s'ha suggerit que ocupaven un nínxol ecològic similar al dels pterosaures azdàrquids,[3] tot i que és possible que estiguessin més especialitzats, ja que hi ha diversos gèneres a Liaoning, mentre que els azdàrquids solen aparèixer per un gènere en un lloc específic.[4]

Descripció

Els chaoyangoptèrids es distingeixen d'altres pterosaures per diversos trets de la finestra antorbitària, un gran forat al costat del musell format per l'assimilació dels forats nasals a la finestra nasoantorbitària. En els membres d'aquesta família, la finestra nasoantorbitària és massiva, amb la vora posterior que s'estén fins a la cavitat del cervell i l'articulació de la mandíbula.

  • Comparació de les mandíbules azhdarcoides, observeu els chaoyangopteris Shenzhoupterus (K) i Chaoyangopterus (L)
    Comparació de les mandíbules azhdarcoides, observeu els chaoyangopteris Shenzhoupterus (K) i Chaoyangopterus (L)

La vora frontal està formada per una vareta d'os coneguda com la barra premaxil·lar, que és inusualment esvelta en els membres d'aquesta família.[2]

Classificació

A continuació es mostra un cladograma que mostra l'anàlisi filogenètica realitzada pel paleontòleg Brian Andres i els seus col·legues l'any 2014. En l'anàlisi, es va trobar que Chaoyangopteridae consta del gènere Eoazhdarcho i la subfamília Chaoyangopterinae.[5]

El paleontòleg Felipe Pinheiro i els seus col·legues van utilitzar inicialment la subfamília Chaoyangopterinae el 2011, que van assignar a la família Tapejaridae,[6] però, Andres i els seus col·legues van redefinir la subfamília com el clade menys inclusiu que contenia Chaoyangopterus zhangi i Shenzhoupterus chaoyangensis. En l'anàlisi d'Andrés i col·legues, Chaoyangopterinae constava dels pterosaures Chaoyangopterus, Shenzhoupterus i Jidapterus.[5]

Neopterodactyloidea
Chaoyangopteridae

Eoazhdarcho liaoxiensis


Chaoyangopterinae

Shenzhoupterus chaoyangensis




Chaoyangopterus zhangi



Jidapterus edentus





Azhdarchidae

Azhdarcho lancicollis


Quetzalcoatlinae

Zhejiangopterus linhaiensis




Arambourgiania philadelphiae



Quetzalcoatlus northropi






Un estudi del 2021 centrat en Aerotitan recupera Xericeps i Argentinadraco com a tàxons germans dins de Chaoyangopteridae.[1]

Paleobiologia

Dieta

Igual que els seus parents azhdàrquids, els pterosaures que pertanyen als Chaoyangopteridae eren depredadors terrestres.[7][8]

Paleoecologia

Els membres de la família Chaoyangopteridae són coneguts principalment d'Àsia, tot i que el possible membre Lacusovagus es troba a Amèrica del Sud[4] i hi ha possibles restes fòssils d'Àfrica, inclòs el possible membre Apatorhamphus.[9] Microtuban pot estendre l'existència del clade fins a principis del Cretaci superior.[7]

Referències

  1. 1,0 1,1 Pêgas et al., Costa, p. 104998.
  2. 2,0 2,1 et al., 2008, p. 891-897.
  3. «Pterosaur. Important Species» (en anglès).
  4. 4,0 4,1 Witton, 2008, p. 1289-1300.
  5. 5,0 5,1 Andres, Clark i Xu, 2014, p. 1011-1016.
  6. Pinheiro et al., Bantim, p. 567-580.
  7. 7,0 7,1 Wilton, 2013.
  8. Wu, Zhou i Andres, 2017, p. e0185486.
  9. McPhee et al., Simth.

Bibliografia

  • Andres, B.; Clark, J.; Xu, X. «The Earliest Pterodactyloid and the Origin of the Group» (en anglès). Current Biology, 24(9), 2014. DOI: 10.1016/j.cub.2014.03.030. PMID: 24768054.
  • , Junchang; Unwin, David M.; Xu, Li; Zhang, Xingliao «A new azhdarchoid pterosaur from the Lower Cretaceous of China and its implications for pterosaur phylogeny and evolution» (en anglès). Naturwissenschaften, 95(9), setembre 2008. Bibcode: 2008NW.....95..891L. DOI: 10.1007/s00114-008-0397-5. ISSN: 1432-1904. PMID: 18509616.
  • McPhee, James; Nizar, Ibrahim; Kao, Alex; Unwin, David M.; Smith, Roy «A new?chaoyangopterid (Pterosauria: Pterodactyloidea) from the Cretaceous Kem Kem beds of Southern Morocco» (en anglès). Cretaceous Research, 110(104410), 2020. DOI: 10.1016/j.cretres.2020.104410.
  • Pêgas, R. V.; Holgado, B.; Ortiz David, L. D.; Baiano, M. A.; Costa, F. R. «On the pterosaur Aerotitan sudamericanus (Neuquén Basin, Upper Cretaceous of Argentina), with comments on azhdarchoid phylogeny and jaw anatomy» (en anglès). Cretaceous Research, agost 2021. DOI: 10.1016/j.cretres.2021.104998.
  • Pinheiro, Felipe L.; Fortier, Daniel C.; Schultz, Cesar L.; De Andrade, José Artur F. G.; Bantim, Renan A. M. «New Information on the Pterosaur, with Comments on the Relationships of Tapejaridae» (en anglès). Acta Palaeontologica Polonica, 56(3), setembre 2011, pàg. 567–580. DOI: 10.4202/app.2010.0057.
  • Witton, Mark P. «A new azhdarchoid pterosaur from the Crato Formation (Lower Cretaceous, Aptian?) of Brazil» (en anglès). Palaeontology, 51(6), 2008. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2008.00811.x.
  • Wilton, Mark P. Pterosaurs: Natural History, Evolution, Anatomy (en anglès). Princeton University Press, 2013. ISBN 0691150613. 
  • Wu, Wen-Hao; Zhou, Chang-Fu; Andres, Brian «The toothless pterosaur Jidapterus edentus (Pterodactyloidea: Azhdarchoidea) from the Early Cretaceous Jehol Biota and its paleoecological implications» (en anglès). PLOS ONE, 12(9), 2017. DOI: 10.1371/journal.pone.0185486.
  • Vegeu aquesta plantilla
Avemetatarsalia
    • vegeu Avemetatarsalia
Pterosauromorpha
    • vegeu avall ↓
  • Maehary
  • Scleromochlus
Lagerpetidae
  • Daohugoupterus
Preondactylia
Caviramidae?
  • Carniadactylus?
  • Caviramus
  • Raeticodactylus?
Austriadraconidae
Eudimorphodontoidea
Raeticodactylidae
  • Caviramus?
  • Pachagnathus
  • Raeticodactylus
  • Yelaphomte
Eudimorphodontidae
  • Arcticodactylus?
Eudimorphodontinae
Zambellisauria?
  • Herbstosaurus
Dimorphodontidae
Campylognathoididae
  • Bergamodactylus
  • Campylognathoides
Rhamphorhynchidae
  • Dolicorhamphus?
  • Klobiodon
  • Parapsicephalus?
  • Scaphognathinae?
Rhamphorhynchinae
  • Bellubrunnus
  • Cacibupteryx
  • Dorygnathus
  • Harpactognathus
  • Nesodactylus
  • Orientognathus
  • Qinglongopterus
Rhamphorhynchae
Angustinaripterini
  • Angustinaripterus
  • Dearc
  • Harpactognathus?
  • Qinglongopterus?
  • Sericipterus
Rhamphorhynchini
Digibrevisauria?
Scaphognathidae?
Pterodactylomorpha
    • vegeu avall ↓
Campylognathoides liasicus

Scaphognathus crassirostris

Dorygnathus banthensis
  • Archaeoistiodactylus
  • Normannognathus
  • Anurognathidae?
Darwinoptera
  • Pterorhynchus
Wukongopteridae
  • Kunpengopterus
Wukongopterinae
  • Archaeoistiodactylus?
  • Cuspicephalus
  • Darwinopterus
  • Douzhanopterus?
  • Wukongopterus
  • Changchengopterus?
  • Douzhanopterus
Anurognathidae
  • Mesadactylus
Anurognathinae
  • Anurognathus
  • Dendrorhynchoides?
  • Jeholopterus?
  • Luopterus
  • Vesperopterylus
Batrachognathinae
Pterodactyloidea
  • Dermodactylus
  • Eurolimnornis
  • Herbstosaurus?
  • Kryptodrakon
  • Ningchengopterus
  • Pangupterus
  • Samrukia?
  • Wenupteryx
Lophocratia
    • vegeu avall ↓
Jeholopterus ninchengensis Kryptodrakon progenitor
  • Prejanopterus
Germanodactylidae
Euctenochasmatia
Ctenochasmatoidea
Gallodactylidae
  • Aurorazhdarcho?
  • Cycnorhamphus
  • Normannognathus?
  • Moganopterinae?
Aurorazhdarchia
  • Aerodactylus
  • Gallodactylidae?
Aurorazhdarchidae
  • Ardeadactylus?
  • Aurorazhdarcho
  • Huanhepterus?
Ctenochasmatidae
  • Ardeadactylus?
  • Balaenognathus
  • Cathayopterus
  • Elanodactylus
  • Forfexopterus
  • Gladocephaloideus
  • Kepodactylus
  • Liaodactylus
  • Otogopterus
  • Pterofiltrus
Moganopterinae?
  • Feilongus
  • Moganopterus
Gnathosaurinae
  • Gnathosaurus
  • Huanhepterus?
  • Plataleorhynchus
  • Tacuadactylus
Ctenochasmatinae
Pterodaustrini
Eupterodactyloidea
  • Altmuehlopterus?
Ornithocheiroidea
    • vegeu avall ↓
Pterodactylus antiquus Plataleorhynchus streptorophorodon
  • Piksi?
Tapejaroidea
Dsungaripteridae
  • Banguela?
  • Lonchognathosaurus?
  • Noripterus
  • Ordosipterus
  • Puntanipterus?
  • Tendaguripterus?
Dsungaripterinae
  • Argentinadraco
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho
  • Ornithostoma
Tapejaromorpha
Tapejaridae
  • Afrotapejara
Thalassodrominae?
  • Aerotitan?
  • Alanqa?
  • Argentinadraco?
  • Banguela?
  • Javelinadactylus?
  • Kariridraco
  • Lacusovagus?
  • Leptostomia?
  • Thalassodromeus
  • Tupuxuara
  • Xericeps?
Caupedactylia?
  • Aymberedactylus
  • Caupedactylus
Eutapejaria
Sinopterinae
  • Afrotapejara?
  • Bakonydraco?
  • Eopteranodon?
  • Huaxiadraco
  • Huaxiapterus?
  • Sinopterus
  • Wightia
Tapejarinae
  • Aymberedactylus?
  • Caupedactylus?
  • Keresdrakon?
  • Lacusovagus?
  • Vectidraco
Tapejarini
  • Bakonydraco?
  • Caiuajara
  • Europejara
  • Tapejara
  • Tupandactylus
Alanqidae?
  • Alanqa
  • Argentinadraco?
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho?
  • Xericeps?
Neopterodactyloidea
Chaoyangopteridae
  • Apatorhamphus?
  • Argentinadraco?
  • Eoazhdarcho?
  • Lacusovagus
  • Microtuban?
  • Xericeps?
Chaoyangopterinae
  • Chaoyangopterus
  • Jidapterus
  • Shenzhoupterus
Azhdarchiformes
Azhdarchidae
  • Alanqa?
  • Bogolubovia
  • Navajodactylus?
  • Palaeocursornis
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Azhdarchinae
  • Aerotitan?
  • Albadraco
  • Azhdarcho
  • Mistralazhdarcho
Quetzalcoatlinae
Pteranodontoidea
    • vegeu avall ↓
Bakonydraco galaczi

Tupandactylus imperator

Quetzalcoatlus
  • Santanadactylus
Pteranodontia
Pteranodontidae
  • Bogolubovia?
  • Dawndraco
  • Ornithostoma?
  • Pteranodon
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Nyctosauromorpha
  • Alamodactylus
  • Cretornis?
Aponyctosauria
  • Alcione
  • Epapatelo
  • Simurghia
Nyctosauridae
  • Aussiedraco
  • Serradraco
  • Unwindia
Lonchodectidae
  • Hongshanopterus?
  • Ikrandraco?
  • Lonchodectes
  • Lonchodraco?
  • Targaryendraco?
  • Draigwenia?
Lonchodraconidae
  • Ikrandraco
  • Lonchodraco
Istiodactyliformes
Mimodactylidae
  • Haopterus
  • Linlongopterus
  • Mimodactylus
Istiodactylidae
  • Lingyuanopterus
  • Longchengpterus
  • Luchibang
  • Nurhachius
Istiodactylinae
Ornithocheiriformes
Boreopteridae
  • Boreopterus
  • Zhenyuanopterus
Ornithocheiridae
  • Araripesaurus
  • Arthurdactylus
  • Camposipterus?
  • Caulkicephalus?
  • Cimoliopterus?
  • Tropeognathus?
Ornithocheirinae
  • Aetodactylus?
  • Camposipterus?
  • Coloborhynchus?
  • Draigwenia?
  • Ferrodraco?
  • Guidraco?
  • Ludodactylus?
  • Mythunga?
  • Ornithocheirus
  • Siroccopteryx?
  • Uktenadactylus?
Targaryendraconia?
Cimoliopteridae
  • Aetodactylus
  • Camposipterus?
  • Cimoliopterus
Targaryendraconidae
  • Aussiedraco?
  • Barbosania?
  • Targaryendraco
Hamipteridae?
  • Hamipterus
  • Iberodactylus
Anhangueridae
Tropeognathinae?
  • Amblydectes?
  • Ferrodraco?
  • Mythunga?
  • Siroccopteryx?
  • Thapunngaka
  • Tropeognathus
Coloborhynchinae?
Anhanguerinae
  • Anhanguera
  • Caulkicephalus?
  • Cearadactylus?
  • Guidraco
  • Liaoningopterus
  • Ludodactylus
  • Maaradactylus
Pteranodon longiceps

Nyctosaurus gracilis

Ludodactylus sibbicki
Vegeu també: Cronologia de la investigació del pterosaure • Filogènesi dels pterosaures • Llista de gèneres de pterosaures
Bases de dades taxonòmiques
EOL FW GBIF OTL