Nagroda Literacka Nike

Cerimonia dei Nike 2005 con l'ex presidente polacco Aleksander Kwaśniewski

Il Nagroda Literacka Nike ("premio letterario Nike") è uno dei premi più prestigiosi per la letteratura polacca.

Storia

Istituito nel 1997 e finanziato da Gazeta Wyborcza, diffuso quotidiano della Polonia, e dall'azienda di consulenza NICOM, viene conferito annualmente in ottobre per il miglior libro di un autore singolo vivente che scrive in polacco pubblicato nell'anno precedente. È aperto a candidati di tutti i generi letterari, inclusi i saggi e le autobiografie. Ogni anno, una giuria di nove membri seleziona il premiato in un processo a tre stadi. Ventuno candidati ufficiali sono accettati nel mese di maggio, di cui sette finalisti sono dichiarati in settembre. La decisione finale avrà luogo il giorno della cerimonia di premiazione in ottobre. Il premio è costituito da una statuetta disegnata dal famoso scultore polacco Gustaw Zemła e da un premio in contanti. Oltre al premio principale della giuria, c'è un premio del pubblico basato sul risultato di un voto sui sette finalisti ufficiali condotti da Gazeta Wyborcza. I verdetti del pubblico e della giuria hanno combaciato solo occasionalmente (2000, 2001, 2004 e 2021).

Premiati

Premiati della giuria

1997 – Wiesław Myśliwski, Widnokrąg
1998 – Czesław Miłosz, Piesek przydrożny (ed. italiana: Il cagnolino lungo la strada, a cura di Andrea Ceccherelli, Adelphi, Milano, 2002)
1999 – Stanisław Barańczak, Chirurgiczna precyzja
2000 – Tadeusz Różewicz, Matka odchodzi
2001 – Jerzy Pilch, Pod Mocnym Aniołem
2002 – Joanna Olczak-Roniker, W ogrodzie pamięci
2003 – Jarosław Marek Rymkiewicz, Zachód słonca w Milanówku
2004 – Wojciech Kuczok, Gnój
2005 – Andrzej Stasiuk, Jadąc do Babadag
2006 – Dorota Masłowska, Paw królowej
2007 – Wiesław Myśliwski, Traktat o łuskaniu fasoli
2008 – Olga Tokarczuk, Bieguni
2009 – Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Piosenka o zaleznosciach i uzaleznieniach
2010 – Tadeusz Słobodzianek, Nasza Klasa
2011 – Marian Pilot, Pióropusz
2012 – Marek Bieńczyk, Książka twarzy
2013 - Joanna Bator, Ciemno, prawie noc^[1]
2014 – Karol Modzelewski, Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca^[2]
2015 – Olga Tokarczuk, Księgi Jakubowe
2016 – Bronka Nowicka, Nakarmić kamień^[3]
2017 – Cezary Łazarewicz, Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka^[4]
2018 – Marcin Wicha, Rzeczy, których nie wyrzuciłem
2019 – Mariusz Szczygieł, Nie ma
2020 – Radek Rak, Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli
2021 – Zbigniew Rokita, Kajś
2022 – Jerzy Jarniewicz, Mondo cane^[5]
2023 – Zyta Rudzka, Ten się śmieje, kto ma zęby^[6]

Premiati dal pubblico

1997 – Olga Tokarczuk, Prawiek i inne czasy (edito in Italia da e/o nel 1999 col titolo Dio, il tempo, gli uomini e gli angeli e da nottetempo nel 2013 col titolo Nella quiete del tempo)
1998 – Zygmunt Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian
1999 – Olga Tokarczuk, Dom dzienny, dom nocny (ed. italiana: Casa di giorno, casa di notte, Fahrenheit 451, 2007)
2000 – Tadeusz Różewicz, Matka odchodzi
2001 – ex aequo Jerzy Pilch, Pod Mocnym Aniołem e Jan T. Gross, Sąsiedzi (edizione inglese: Neighbors: The Destruction of the Jewish Community in Jedwabne, Princeton, NJ: Princeton University Press, 2001, ISBN 0-14-200240-2)
2002 – Olga Tokarczuk, Gra na wielu bębenkach (ed. italiana: Che Guevara e altri racconti, Forum, 2006)
2003 – Dorota Masłowska, Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną (ed. italiana: Prendi tutto, Frassinelli, 2004)
2004 – Wojciech Kuczok, Gnój
2005 – Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (ed. italiana: In viaggio con Erodoto, Feltrinelli, 2005)
2006 – Wisława Szymborska, Dwukropek (ed. italiana: Due punti, Adelphi, 2005)
2007 – Mariusz Szczygieł, Gottland (ed. italiana: Gottland, nottetempo, 2009)
2008 – Olga Tokarczuk, Bieguni
2009 – Krzysztof Varga, Gulasz z turula
2010 – Magdalena Grochowska, Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu
2011 – Sławomir Mrożek, Dziennik 1962–1969
2012 – Andrzej Franaszek, Miłosz : biografia
2013 - Szczepan Twardoch, Morfina
2014 - Ignacy Karpowicz, Ości^[7]^[8]
2015 – Olga Tokarczuk, Księgi Jakubowe
2016 – Magdalena Grzebałkowska, 1945. Wojna i pokój Magdaleny Grzebałkowskiej
2017 – Stanisław Łubieński, Dwanaście srok za ogon
2018 – Marcin Wicha, Rzeczy, których nie wyrzuciłem
2019 – Mariusz Szczygieł, Nie ma
2020 - Joanna Gierak-Onoszko, 27 śmierci Toby’ego Obeda
2021 – Zbigniew Rokita, Kajś
2022 – Joanna Ostrowska, Oni. Homoseksualiści w czasie II wojny światowej
2023 - Grzegorz Piątek, Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939

Note

^ (PL) Tadeusz Sobolewski, Michał Wybieralski, Nike 2013 dla Joanny Bator za książkę "Ciemno, prawie noc", su Gazeta Wyborcza, 6 ottobre 2013. URL consultato il 17 ottobre 2013.
^ (PL) Nagroda Nike 2014, su Gazeta Wyborcza, 14 maggio 2015. URL consultato il 14 maggio 2015.
^ (PL) Nagroda Nike 2016. Kim jest laureatka Bronka Nowicka?, su Gazeta Wyborcza, 2 ottobre 2016. URL consultato il 3 ottobre 2016.
^ Literacka Nagroda Nike 2017 dla Cezarego Łazarewicza, su tvn24.pl, 1 października 2017. URL consultato il 1º ottobre 2017.
^ (EN) Daniel Tilles, Book on Nazi persecution of homosexuals and poetry collection win Poland’s leading literary prize, su notesfrompoland.com, 3 ottobre 2022. URL consultato il 4 ottobre 2022.
^ (EN) Writer Zyta Rudzka wins top Polish literary award, su polskieradio.pl, 2 ottobre 2023. URL consultato il 3 ottobre 2023.
^ Bialystokonline.pl: Kultura i Rozrywka - Nike 2014. Nagroda Czytelników dla Ignacego Karpowicza
^ Wyborcza.pl: NIKE 2014: Śmierć, seks, rodzinne kłamstwa, sztuka latania... Fragmenty wszystkich nominowanych książek