Kerajaan Negeri Sabah

Kerajaan Negeri Sabah
Intisari agensi
Dibentuk31 Ogos 1963 (60 tahun yang lalu) (1963-08-31)
Bidang kuasa
Sabah
Ibu pejabatKota Kinabalu, Sabah, Malaysia
Belanjawan tahunanRM 4.1 bilion (2018)[1]
Menteri bertanggungjawab
  • Datuk Seri Panglima Hj. Hajiji Hj. Noor, Ketua Menteri
Eksekutif Agensi
  • Datuk Seri Panglima Safar Untong, Setiausaha Kerajaan Negeri
Agensi induk
Kerajaan Malaysia
Agensi anak
  • 10 kementerian
Laman sesawang
www.sabah.gov.my

Kerajaan Sabah adalah pihak berkuasa yang mengawal Sabah. Sabah salah satu daripada 2 wilayah di Malaysia Borneo, yang berpangkalan di Kota Kinabalu, iaitu ibu negeri. Kerajaan Sabah mematuhi dan diwujudkan oleh kedua-dua Perlembagaan Persekutuan Malaysia, undang-undang tertinggi Malaysia, dan Perlembagaan Negeri Sabah, undang-undang tertinggi Negeri.

Sabah tidak mempunyai cawangan kehakiman kerana federalisasi sistem mahkamah di Malaysia. Walaupun Sabah mempunyai bidang kuasa ke atas Mahkamah Syariah dan Anak Negeri (dan undang-undang masing-masing),[2][3] kedua-dua mahkamah masih dianggap sebahagian daripada cabang eksekutif negeri.

Perundangan

Dewan Undangan Negeri terdiri daripada hanya sebuah rumah tanpa nama yang dipanggil Dewan Undangan Negeri. Kesemua 60 anggota Majlis dipilih daripada daerah ahli tunggal oleh hak pilih dewasa sejagat. Majelis mengikuti sistem multi-parti dan badan pentadbir dipilih melalui sistem pertama yang lalu. Walau bagaimanapun, Negeri itu boleh melantik sehingga 6 anggota Majlis yang dicalonkan berdasarkan syarat-syarat yang disediakan oleh Perlembagaan Negeri.

Perhimpunan ini mempunyai mandat sehingga lima tahun oleh undang-undang. Yang di-Pertua Negeri boleh membubarkan badan perundangan negeri pada bila-bila masa dan biasanya berbuat demikian atas nasihat Ketua Menteri.

Eksekutif

Kabinet

Kuasa eksekutif terletak pada Kabinet yang dipimpin oleh Ketua Menteri. Perlembagaan Negeri menetapkan bahawa Ketua Menteri mestilah ahli Dewan Undangan Negeri yang, pada pendapat Yang di-Pertua Negeri, memerintahkan majoriti di Dewan Undangan Negeri. Kabinet dipilih di kalangan anggota Dewan Undangan Negeri dan bertanggungjawab ke badan itu. Cabang eksekutif kerajaan terdiri daripada Ketua Menteri sebagai ketua kerajaan, diikuti oleh berbagai menteri Kabinet.

Jabatan, agensi dan syarikat negeri

Sejak 8 Oktober 2020, Kerajaan Negeri Sabah terdiri daripada kementerian-kementerian berikut, yang kemudian dibahagikan kepada agensi-agensi berikut:[4][5]

Kementerian Agensi Tanggungjawab tambahan kepada hal Persekutuan[5]
Jabatan Ketua Menteri Jabatan negeri:
  • Jabatan Ketua Menteri
    • Istana Negeri
    • Pejabat Ketua Menteri
    • Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri
    • Pejabat Timbalan Setiausaha Kerajaan Negeri (Pentadbiran)
    • Pejabat Timbalan Setiausaha Kerajaan Negeri (Pembangunan) Diarkibkan 2016-11-13 di Wayback Machine
    • Pejabat Mufti Negeri (PMNS)
    • Bahagian Istiadat dan Protokol (BIP)
    • Bahagian Kabinet dan Dasar Diarkibkan 2017-01-15 di Wayback Machine (BKD)
    • Bahagian Pengurusan dan Kewangan (BPK)
    • Jabatan Cetak Kerajaan Diarkibkan 2016-11-13 di Wayback Machine (JCK)
    • Pejabat Akhbar dan Penerbitan Diarkibkan 2015-04-13 di Wayback Machine (PAP)
    • Pejabat Hal Ehwal Dalam Negeri dan Penyelidikan (PHEDNP)
    • Pejabat Hasil Bumi Diarkibkan 2020-09-27 di Wayback Machine (PHB)
    • Pejabat Perhubungan Negeri Sabah, Kuala Lumpur (PPNSKL)
    • Unit Integriti Negeri Sabah
    • Unit Pemimpin Pembangunan Masyarakat (UPPM)
  • Dewan Undangan Negeri (Laman sesawang)
  • Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri
  • Jabatan Peguam Besar Negeri
  • Jabatan Perkhidmatan Awam Negeri Sabah (JPAN)
  • Dewan Bandaraya Kota Kinabalu (DBKK) (Laman sesawang)
  • Institut Latihan Sektor Awam Negeri Diarkibkan 2016-11-13 di Wayback Machine (INSAN)
  • Jabatan Arkib Negeri Sabah
  • Jabatan Hal Ehwal Agama Islam Negeri Sabah (JHEAINS)
  • Jabatan Kehakiman Syariah Negeri Sabah
  • Jabatan Perhutanan Sabah Diarkibkan 2014-01-15 di Wayback Machine
  • Jabatan Tanah dan Ukur Sabah (JTU)
  • Unit Perancang Ekonomi Negeri (UPEN)

Badan berkanun negeri:

  • Lembaga Kemajuan Perhutanan Negeri Sabah (SAFODA)
  • Lembaga Kemajuan Tanah Negeri Sabah (SLDB)
  • Majlis Ugama Islam Sabah (MUIS)
  • Perbadanan Baitulmal Negeri Sabah (PBNS)
  • Pihak Berkuasa Pembangunan Ekonomi dan Pelaburan Sabah (SEDIA) (Laman sesawang)
  • Pusat Biodiversiti Sabah (SaBC)
  • Yayasan Sabah (YS) (Laman sesawang)
  • Yayasan Tun Fuad

Syarikat milik Kerajaan Negeri:

  • Institut Kajian Pembangunan (IDS)
  • MLGH (Sabah) Sdn. Bhd.
  • Sabah Energy Corporation Sdn. Bhd.
  • Sabah Forest Industries Sdn. Bhd. (SFI)
  • Sawit Kinabalu Bhd.
 Di bawah Ketua Menteri:
  • Hal ehwal luar negeri
  • Komunikasi dan multimedia
  • Keselamatan dalam negeri
  • Pertahanan
  • Perkara-perkara Persekutuan yang lain


Di bawah Menteri Tugas-tugas Khas:

  • Hal ehwal agama Islam
Kementerian Pertanian dan Perikanan Jabatan negeri:
  • Jabatan Pengairan dan Saliran (DID)
  • Jabatan Perikanan (DOF)
  • Jabatan Perkhidmatan Veterinar (DVS)

Badan berkanun negeri:

  • Korporasi Kemajuan Perikanan dan Nelayan Sabah (KO-NELAYAN)
  • Korporasi Pembangunan Desa (KPD)
  • Lembaga Industri Getah Sabah (LIGS)
 Tiada
Kementerian Pembangunan Masyarakat dan Kesejahteraan Rakyat Jabatan negeri:
  • Jabatan Hal Ehwal Wanita (JHEWA)
  • Jabatan Perkhidmatan Kebajikan Am (JPKA)

Badan berkanun negeri:

  • Majlis Perkhidmatan Masyarakat Sabah (MPMS)
  • Hal ehwal pengguna
  • Kesihatan
  • Perpaduan dan integrasi nasional
  • Hal ehwal bukan Islam
Kementerian Kewangan Jabatan negeri:
  • Jabatan Bendahari Negeri (JBN)

Badan berkanun negeri:

  • Perbadanan Pinjaman Sabah (SCC)

Syarikat milik Kerajaan Negeri:

  • Borneo Development Corporation (Sabah) Sdn. Bhd. (BDC)
  • Borneo Housing Mortgage Finance Bhd. (BHMF)
  • Desa Group of Companies
  • Koperasi Jelata Sabah Bhd. (KOJASA)
  • Permodalan Bumiputra Sabah Bhd. (PBSB) Diarkibkan 2020-11-17 di Wayback Machine
  • Progressive Insurance Bhd.
  • Sabah Air Aviation Sdn. Bhd. (Laman sesawang)
  • Sabah Development Bank Bhd. (SDB)
  • Saham Sabah Bhd. (SSB)
  • Warisan Harta Sabah Sdn. Bhd. (WHSSB)
  • Yayasan Bumiputera Sabah Bhd. Diarkibkan 2020-11-16 di Wayback Machine
  • Yayasan Usaha Maju (YUM)
 Tiada
Kementerian Pembangunan Perindustrian Jabatan negeri:
  • Jabatan Pembangunan Perindustrian dan Penyelidikan (DIDR)

Badan berkanun negeri:

  • Perbadanan Pembangunan Ekonomi Negeri Sabah (SEDCO)

Syarikat milik Kerajaan Negeri:

  • Invest Sabah
  • Kota Kinabalu Industrial Park Sdn. Bhd. (KKIP)
  • POIC Sabah Sdn. Bhd.
  • Sabah Oil and Gas Development Corporation Sdn. Bhd. (SOGDC)
 Tiada
Kementerian Kerajaan Tempatan dan Perumahan Jabatan negeri:
  • Jabatan Hal Ehwal Anak Negeri (JHEAN)
  • Jabatan Perancangan Bandar dan Wilayah (JPBW)

Badan berkanun negeri:

  • Lembaga Perumahan dan Pembangunan Bandar (LPPB)
  • Lembaga Bandaran Kudat (LBK)
  • Majlis Hal Ehwal Anak Negeri Sabah (MHEANS)
  • Majlis Perbandaran Sandakan (MPS)
  • Majlis Perbandaran Tawau (MPT)
  • Majlis-majlis Daerah
 Tiada
Kementerian Pembangunan Luar Bandar Jabatan negeri:
  • Pejabat-pejabat Daerah
  • Pejabat-pejabat Daerah Kecil
 Tiada
Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi Jabatan negeri:
  • Jabatan Pembangunan Sumber Manusia (JPSM)
  • Jabatan Perkhidmatan Komputer Negeri (JPKN)
  • Perpustakaan Negeri Sabah (PNS)

Syarikat milik Kerajaan Negeri:

  • Sabah Net Sdn. Bhd. Diarkibkan 2018-11-25 di Wayback Machine
  • Sabah Skills and Technology Centre (SSTC)
  • Pendidikan
  • Pengajian tinggi
Ministry of Tourism, Culture and Environment Jabatan negeri:
  • Jabatan Hidupan Liar Diarkibkan 2012-10-15 di Wayback Machine
  • Jabatan Muzium
  • Jabatan Perlindungan Alam Sekitar Diarkibkan 2016-01-10 di Wayback Machine (JPAS)

Badan berkanun negeri:

  • Lembaga Kebudayaan Negeri Sabah (LKNS)
  • Lembaga Pelancongan Sabah (STB)
  • Taman-taman Sabah
 Tiada
Kementerian Kerja Raya Jabatan negeri:
  • Jabatan Air Negeri (JANS)
  • Jabatan Kereta Api Negeri
  • Jabatan Kerja Raya (JKR)
  • Jabatan Pelabuhan dan Dermaga (JPDS)
  • Jabatan Pembentungan Negeri

Badan berkanun negeri:

  • Lembaga Pelabuhan-pelabuhan Sabah (LPPS)
 Tiada
Kementerian Belia dan Sukan Badan berkanun negeri:
  • Lembaga Sukan Negeri Sabah Diarkibkan 2015-05-14 di Wayback Machine (LSNS)
  • Majlis Sukan Negeri Sabah (MSN Sabah)

Syarikat milik Kerajaan Negeri:

  • Koperasi Serbaguna SANYA Bhd. Diarkibkan 2016-12-21 di Wayback Machine (KOSAN)
 Tiada

Ketua Kerajaan

Ketua Menteri Sabah adalah ketua kerajaan Sabah yang tidak langsung dipilih. Beliau dilantik secara rasmi oleh Yang di-Pertua Negeri (Gabenor), yang dalam penghakiman Tuan Yang Terutama berkemungkinan memberi keyakinan kepada majoriti ahli Dewan Undangan Negeri. Beliau mengetuai Kabinet Negeri, yang anggotanya dilantik oleh Yang di-Pertua Negeri atas nasihat Ketua Menteri. Ketua Menteri dan Kabinetnya bertanggungjawab secara kolektif kepada Dewan Undangan Negeri. Jabatan Ketua Menteri adalah badan dan kementerian di mana Ketua Menteri menjalankan fungsinya dan kuasa.

Rujukan

  1. ^ Lajius, Leolerry (17 November 2017). "Sabah peruntukkan RM4,104.35 juta untuk Bajet Negeri 2018". Sayang Sabah. Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-07-29. Dicapai pada 14 December 2017.
  2. ^ Kedua-dua mahkamah berada di bawah bidang kuasa Menteri Negara untuk Undang-Undang dan Hal Ehwal Asli.
  3. ^ Perlembagaan Persekutuan, Ninth Schedule, List IIA, Item 13.
  4. ^ "Senarai Jabatan dan Agensi Kerajaan Negeri". Sabah State Government. Dicapai pada 18 December 2016.
  5. ^ a b "Penugasan Urusan Kerajaan: Pembahagian Portfolio-portfolio bagi Ahli-ahli Jemaah Menteri" (PDF). Warta Kerajaan Negeri Sabah. 2020-11-12. Dicapai pada 2020-11-15.