Psammophylax

Psammophylax
Psammophylax rhombeatus
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Serpentes (Slangen)
Superfamilie:Elapoidea
Familie:Psammophiidae
Geslacht
Psammophylax
Fitzinger, 1843
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Psammophylax op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Psammophylax is een geslacht van slangen uit de familie Psammophiidae.

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van het geslacht werd in 1843 voorgesteld door Leopold Fitzinger. Een aantal van de soorten werd eerder aan het geslacht Trimerorhinus toegekend. Er zijn zes soorten, inclusief de pas in 2019 beschreven soort Psammophylax kellyi.[1]

Uiterlijke kenmerken

De slangen bereiken een lichaamslengte van ongeveer 65 centimeter tot 1,2 meter. De kop is duidelijk te onderscheiden van het lichaam door de aanwezigheid van een duidelijke insnoering. De ogen zijn relatief groot en hebben een ronde pupil. De slangen hebben zeventien rijen schubben in de lengte op het midden van het lichaam en 139 tot 177 schubben aan de buikzijde. Onder de staart zijn 49 tot 84 schubben aanwezig.

De lichaamskleur is zeer variabel; van licht- tot donkerbruin en zowel gestreepte, gevlekte als uniform gekleurde soorten en variaties komen voor.[2]

Levenswijze

De slangen zijn bodembewonend en vooral overdag actief. Op het menu staan kleine knaagdieren en jonge vogels. Jongere dieren jagen voornamelijk op kikkers, slangen en hagedissen. De vrouwtjes zetten eieren af en produceren legsels van drie tot 30 langwerpige eieren. De pasgeboren jongen hebben een totale lichaamslengte van 13 tot 24 centimeter. Bij bedreiging proberen de slangen hevig tegenstribbelend te ontkomen.

In de Engelse taal worden diere dieren aangeduid met 'skaapsteker', deze naam is afgeleid uit het Zuid-Afrikaans en betekent schapen-prikker. Deze naam danken ze aan de vermeende gewoonte om schapen te doden, maar vermoedelijk is de hier voorkomende en zeer giftige Kaapse cobra (Naja nivea) de werkelijke dader. Het vergif van de soorten uit het geslacht Psammophylax is ongevaarlijk voor schapen en evenmin voor de mens.[2]

Verspreiding en habitat

De slangen komen voor in delen van Afrika en leven in de landen Botswana, Congo-Kinshasa, Tanzania, Burundi, Rwanda, Oeganda, Kenia, Ethiopië, Malawi, Zambia, Mozambique, Namibië, Zimbabwe, Zuid-Afrika, Angola, Lesotho, Swaziland en Rwanda.[1] De habitat bestaat uit droge savannes, graslanden, scrublands en draslanden.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan drie soorten een beschermingsstatus toegewezen. De slangen worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC).[3]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Psammophylax kellyi Conradie, Keates & Edwards, 2019 Tanzania
Psammophylax multisquamis Loveridge, 1932 Ethiopië, Kenia, Tanzania, Rwanda
Psammophylax ocellatus Bocage, 1873 Angola, mogelijk in Namibië
Psammophylax rhombeatus Linnaeus, 1758 Namibië, Zuid-Afrika, Lesotho, Swaziland, Angola
Psammophylax tritaeniatus Günther, 1868 Namibië, Botswana, Zimbabwe, Zuid-Afrika, Angola, Tanzania, Zambia, Malawi, Congo-Kinshasa, Mozambique
Psammophylax variabilis Günther, 1893 Botswana, Congo-Kinshasa, Tanzania, Burundi, Rwanda, Oeganda, Kenia, Ethiopië, Malawi, Zambia, Mozambique, Namibië

Bronvermelding

Bronnen

  • (en) – Graham Alexander en John Marais – A Guide to the Reptiles of Southern Africa (2007) – Pagina 115 - 117 – Struik Nature - ISBN 9781770073869
  • (en) – (en) Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database – Psammophylax. Geraadpleegd op 30 april 2021.

Referenties

  1. ↑ a b Uetz & Hallermann – The Reptile Database
  2. ↑ a b Graham Alexander en John Marais (2007). A Guide to the Reptiles of Southern Africa. Struik Nature, Pagina 115 - 117. ISBN 978 1 77007 386 9.
  3. ↑ International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Psammophylax - IUCN Red List.
· · Sjabloon bewerken
Indeling van de familie Psammophiidae (soortenlijst)