Société du Mystère

Société du Mystère is een fictieve benaming voor de artistieke kring van surrealistische kunstenaars rond de kunstschilder René Magritte.

De benaming werd voor het eerst gebruikt in 1965 door Patrick Waldberg in zijn boek "René Magritte".[1]

Deze "Société du Mystère" was geen geheim genootschap, eerder een besloten vriendengroep op basis van gemeenschappelijke smaak, gezindheid, bezorgdheden en intelligentie, die open stond voor nieuwe leden.[2]

In werkelijkheid was Paul Nougé de spil en bezieler van de groep.[2]

De "Société du Mystère" hield in de jaren '20 en '30 wekelijkse bijeenkomsten op zondag, omdat alle leden nog in loondienst werkten. Dit gebeurde doorgaans bij René en Georgette Magritte thuis, althans in de periode dat ze in België verbleven.[3] Op deze bijeenkomsten werden onder andere de titels voor de werken van Magritte besproken en verzonnen.[4]

Ontstaan

Het ontstaan van de groep wordt gelinkt aan de uitgifte van het surrealistische tijdschrift "Correspondance" in november 1924, algemeen erkend als de start van het surrealisme in België.[5] Dit tijdschrift, in feite een opeenvolging van traktaten, was bij aanvang het initiatief van een beperkte geheime groep van Paul Nougé bestaande uit hem zelf, Marcel Lecomte en Camille Goemans, als reactie op het tijdschrift 7 Arts dat zicht laatdunkend opstelde tegenover het surrealisme. Het eerste nummer kan gezien worden als een parodie op 7 Arts.[6]

Deze groep werd al vlug uitgebreid met René Magritte zelf, die zich geleidelijk had losgemaakt van 7 Arts[6], André Souris, Louis Scutenaire, E.L.T. Mesens en na de "Slag van het Casino van Sint-Joost-ten-Node", tevens met Marc. Eemans en Irène Hamoir.[7]

Het tijdschrift "Marie" van E.L.T. Mesens uit 1926, in feite opnieuw een reeks van dit keer 3 traktaten, was de officiële start van de Brusselse surrealistische groep.[8]

Later werd ook Marcel Mariën een vast lid van de groep[9] Ook Jane Graverol en Paul Colinet zouden in de jaren '30, naast anderen, toetreden.[10]

In 1930 werd Marc. Eemans wegens zijn afwijkende opvattingen rond het surrealisme definitief uit de groep gezet, gelijktijdig met Camille Goemans na zijn Parijs debacle.[11]

Camille Goemans zou later opnieuw aansluiting vinden. In 1936 werd André Souris uitgesloten wegens een hommage aan Henry Le Bœuf, directeur van het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel.[12] [13]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ (fr) Patrick Walberg, Rene Magritte. André De Rache (1965). Geraadpleegd op 14 november 2023.
  2. ↑ a b (fr) André Souris, Robert Wangermée (2000). La lyre à double tranchant: écrits sur la musique et le surréalisme. Editions Mardaga, p. 122. ISBN 2 87009 749 2.
  3. ↑ (fr) Canonne, Xavier (06/2008). Magritte, Mariën, mes complices. Koning Boudewijn stichting. ISBN 978-2-87212-555-5.
  4. ↑ (fr) Christine Ayoub (C.A.), Géraldine Barbery (G.B.), Marianne Knop (M.K.), Rosemarie Michel (R.M.), Marleen Piryns (M.P.), Julie Stouffs (J.S.), Jean-Philippe Theyskens (J.P.Th.) (2009). René Magritte - Le dossier pédagogique. Educateam-–Musées royaux des Beaux-Arts 2009.
  5. ↑ (fr) XAVIER CANONNE, UNE HISTOIRE BELGE DU SURRÉALISME. LM Art & Culture (1 februari 2024). Geraadpleegd op 3 maart 2024.
  6. ↑ a b Xavier Canonne, 7 Arts. Ronny Van de Velde. Galerie Ronny Van de Velde. Geraadpleegd op 14/10/2023.
  7. ↑ Jos Murez, Inleiding tot de surrealist Marc. Eemans.. Ons Erfdeel (1972). Geraadpleegd op 14/9/2023.
  8. ↑ (fr) de Carvalho Meurer, Clio Elizabeth (2010). René Magritte : Les Proses de Distances (1928). Interfaces 2010
  9. ↑ Marcel Mariën. Avila. Geraadpleegd op 14/10/2023.
  10. ↑ Eliane Van den Ende, Jane Graverol, een surrealistisch leven als kunstenares. Historiek. Historiek v.o.f. (24/5/2022). Geraadpleegd op 14 november 2023.
  11. ↑ Henri-Floris Jespers, De Laatste Gids (1930). ZL. literair-historisch tijdschrift Jaargang 2. Stichting Zacht Lawijd (2002). Geraadpleegd op 14/9/2023.
  12. ↑ (fr) Achille CHAVEE, Jean DIEU, Fernand DUMONT, Marcel HAVRENNE, André LORENT, Albert LUDE, René MAGRITTE, E.L.T. MESENS, Paul NOUGE, Pierre SANDERS, Max SERVAIS, Maurice SINGER [Laurent DERAIVE, Marcel LECOMTE, René LEFEBVRE, Claude SPAAK, André THIRIFAYS], Le domestique zélé [tract]. AML (1936). Geraadpleegd op 14 november 2023.
  13. ↑ ACHILLE CHAVÉE ° Charleroi, 6 juni 1906. † La Hestre, 4 december 1969.. Bollebooswicht. Routes. Geraadpleegd op 29/9/2023.