Theo Ortmann

Theodor Joseph Friedrich (Theo) Ortmann (Bielefeld, 26 januari 1902 – Amsterdam, 2 maart 1941) was een Duitse kunstenaar.[1][2] Hij emigreerde vanwege het opkomend nazisme in 1933 vanuit zijn woonplaats Hagen naar Amsterdam.

Werk

Hij was een leerling van de Duitse sieradenontwerper Elisabeth Treskow.[3] Naast zijn werk als edelsmid heeft Ortmann getekend en geschilderd, hij maakte afbeeldingen met raakpunten met het magisch realisme en met een sociaalkritische achtergrond. Hij illustreerde boeken, zoals Onmaatschappelijke voorkeur (1938) van Mary Dorna[4], en verhalen in De Groene Amsterdammer.[5]

Ortmann kwam in 1934 in contact met kunsthandelaar Carel van Lier; zijn eerste tentoonstelling is in dit jaar gehouden en is daar ieder jaar herhaald.[6][7] Toch is Ortmann in het Nederlandse kunstleven onbekend gebleven[8] en werd zijn werk pas in 1949 voor het kunstminnende publiek toegankelijk door een tentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam.[9][10]

Persoonlijk

Hij was getrouwd met Emilie (Milli) Blankenstein (1902-1976[11]).[12][13] Zij was een goede vriendin van Etty Hillesum.[14]

Ortmann overleed in maart 1941, thuis, ten gevolge van een hartverlamming. Hij werd begraven op de Oosterbegraafplaats.[15][16]

Documentatie

  • Theo Ortmann. Tekeningen. Catalogus van de tentoonstelling gehouden in het Gemeentemuseum Arnhem, 12 april - 27 mei 1969.
  • Cornelis Veth, Over Léon Holman, Uriël Birnbaum, Theo Ortmann, 1939.
  • Necrologie in Algemeen Handelsblad, 3 maart 1941.
Bronnen, noten en/of referenties
  1. (en) Theo Ortmann. www.stedelijk.nl. Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  2. Ontdek illustrator, sieraadontwerper, schilder Theo Ortmann. rkd.nl. Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  3. Doornbusch, Esther, Elisabeth Treskow. Hedendaagse sieraden (20 augustus 2019). Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  4. Zie bijvoorbeeld op p. 13.
  5. De Tijd, 18 oktober 1940. www.delpher.nl. Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  6. Theo Ortmann bij Van Lier te Amsterdam. Algemeen Handelsblad. www.delpher.nl (23 februari 1940). Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  7. NIEUWE TEEKENINGEN DOOR THEO ORTMANN. Beelden van onzen angstigen twijfeltijd en een verwonderlijke wirwar van verwante motieven.. De Telegraaf. www.delpher.nl (27 februari 1940). Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  8. Het Parool, 23 september 1946. www.delpher.nl. Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  9. Theo Ortmann en Reijer Stolk, twee miskende kunstenaars. Het Parool. www.delpher.nl (5 februari 1949). Geraadpleegd op 23 februari 2023.
  10. De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad,29 januari 1949. www.delpher.nl. Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  11. NRC Handelsblad, 14 oktober 1976. www.delpher.nl. Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  12. Gezinskaart T.J.F. Ortmann. archief.amsterdam. Geraadpleegd op 23 februari 2023.
  13. Archiefkaart Theodor Joseph Friedrich Ortmann. archief.amsterdam. Geraadpleegd op 23 februari 2023.
  14. Judith Koelemeijer, Etty Hillesum: Het verhaal van haar leven, 2022.
  15. De Telegraaf, 4 maart 1941. www.delpher.nl. Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  16. Rotterdamsch nieuwsblad, 4 maart 1941. www.delpher.nl. Geraadpleegd op 22 februari 2023.
Bibliografische informatie