Thomanerchor

De opmaak van dit artikel is nog niet in overeenstemming met de conventies van Wikipedia. Mogelijk is ook de spelling of het taalgebruik niet in orde. Men wordt uitgenodigd deze pagina aan te passen.

Het Thomanerchor is een jongenskoor in Leipzig, Duitsland. Het koor dateert van 1212. Tegenwoordig bestaat het koor uit 92 jongens die 9 tot 18 jaar oud zijn. De leden, die Thomaner, genoemd worden, wonen in een kostschool, het Thomasalumnat, en zitten op de Thomasschule, een gymnasium waar ze een talenpakket aangeboden krijgen met de nadruk op muzikale vorming. De jongste leden bezoeken een basisschool. Van 1723 tot 1750 dirigeerde Johann Sebastian Bach dit koor. De titel van de dirigent is Thomascantor. Het koor is verbonden aan de Thomaskirche.

Het koor

De Thomaskirche te Leipzig

Het koor zingt traditioneel veel muziek van Johann Sebastian Bach, maar heeft een repertoire van alle tijden, van Renaissance tot modern. Gotthold Schwarz, die in 2016 Georg Christoph Biller opvolgde, is de 17e dirigent (Thomascantor) sedert Johann Sebastian Bach.

Het Forum Thomanum is een ontmoetingsplaats in de Bachwijk van Leipzig. De bedoeling is dat het uitgroeit tot een grote muzikale campus met het Thomasalumnat, kleuterschool, basisschool, middelbare school, koor, Lutherse kerk, jeugdherberg, gebouwen voor de administratie, gymnastiekzaal, repetitieruimte en andere benodigdheden. Er is ook wel kritiek, want de manier waarop de Thomaner worden aangeworven en opgeleid, zal er door veranderen.

De meeste leden van het Thomanerchor wonen in het Thomasalumnat in de Hiller straat. De jongens leven in Stuben en niet in schoolklassen. Een Stube is niet alleen een slaapkamer, maar ook een administratieve eenheid met een gesloten hiërarchie en een duidelijke taakomschrijving. In een Stube zit altijd een oudere jongen naast jongeren om een hiërarchie en een leermeester – leerling relatie tot stand te laten komen. Dat maakt het mogelijk dat slechts vijf leraren toezien op 90 kinderen. De Stuben worden elk jaar opnieuw ingedeeld.

De Stuben hebben afsluitbare kluisjes en een tafel voor elke jongen. Andere meubels, zoals boekenplanken, radio's, planten en stoelen zijn er ook, maar televisies en computers zijn niet toegestaan. Iedere kamer heeft tien bedden.

Het Thomasalumnat heeft ook een ruimte om te sporten, om te repeteren en een eetzaal, waar alle jongens driemaal daags samen eten, een winkel met een kleermaker die de kleding voor tijdens het concert in orde maakt, een archief, en een vleugel waar de leraren wonen, een ruimte voor de begeleidende musici, een ruimte met modelspoortreinen, een fitnessruimte, een woonkamer voor de oudere jongens, een perskamer voor de schoolkrant, een sauna, een bibliotheek met computers, een ziekenboeg en een televisieruimte. Er zijn twee doucheruimtes voor alle jongens.

Het Thomanerchor geeft concerten (minstens twee tournees per jaar) door heel Duitsland en daarbuiten. Ook zingt het koor driemaal per week in de Thomaskirche (Leipzig); elke vrijdagavond om zes uur en elke zaterdagmiddag om drie uur een motet en in de dienst 's zondags om 9 uur. Het koor zingt ook op protestantse feestdagen. In de zomer hebben de kinderen vakantie.

Geschiedenis

De markgraaf van Meißen, Diederik van Meißen, stichtte de abdij van St. Thomas volgens de regel van Augustinus (Augustiner-Chorherrenstift zu St. Thomas) in 1212. Aan het klooster was een school verbonden, en het doel was om priesters op te leiden. Sinds de Hervorming in 1539, behoren de school en het koor aan de stad Leipzig; al wordt ze beïnvloed door de protestante kerk van Saksen. Toen Johann Sebastian Bach het koor dirigeerde, bestond het uit slechts 16 jongens. Na Bachs dood, hebben nog andere beroemde musici het koor geleid als Thomascantor, waaronder Doles, Hiller en Moritz Hauptmann.

Aan het eind van de 19e eeuw werd de Thomasschule naast de Thomaskirche gesloopt en verhuisde het koor naar de Hillerstraße, in de muziekwijk. Tijdens de Naziperiode maakte het koor vanaf 1937 deel uit van de Hitlerjugend. De toenmalige Thomascantor Günther Ramin concentreerde zich echter op religieus repertoire en spande zich in de jongens zo veel mogelijk uit militaire dienst te houden.

Sinds 2016 is Gotthold Schwarz Thomascantor.

Beroemde Thomaner

Films

  • Die Thomaner. Documentary film. East Germany 1979. Director: Lew Hohmann.
  • Das fliegende Klassenzimmer. Literal adaptation of Erich Kästner's novel The Flying Classroom. Germany 2003. Director: Tomy Wigand.
  • Paul Gerhardt - der Film. Mit dem Thomanerchor Leipzig. Documentary film. Germany 2007. Director: Gerold Hofmann.

Erkenning

Prijzen
  • 2002: Brahms Preis (Brahmsgenootschap Sleeswijk Holstein)
  • 2002 ECHO Klassik
  • 2001 European Cultural Award van de European Cultural Foundation
  • 1999 BILD-OSGAR prijs
  • 1994 Grants-in-Aid from the Ernst von Siemens Foundation for Music
  • 1985 Osaka Music Prize

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Thomanerchor op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  • Heinrich Lehmann: Die Thomaner auf Reisen. Breitkopf & Härtel, Leipzig 1937.
  • Horst List: Aus der Geschichte des Thomanerchores. Thomanerchor, Leipzig 1953.
  • Lenka von Koerber: Wir singen Bach. Der Thomanerchor und seine Kantoren. Urania-Verlag, Berlin 1954.
  • Horst List: Auf Konzertreise. Ein Buch von den Reisen des Leipziger Thomanerchores. Reich, Hamburg-Bergstedt 1957.
  • Richard Petzoldt: Der Leipziger Thomanerchor. Edition Leipzig, Leipzig 1962.
  • Bernhard Knick: St. Thomas zu Leipzig. Schule und Chor. Stätte des Wirkens von Johann Sebastian Bach. Bilder und Dokumente zur Geschichte der Thomasschule und des Thomanerchores mit ihren zeitgeschichtlichen Beziehungen. Mit einer Einführung von Manfred Mezger. Breitkopf & Härtel, Wiesbaden 1963.
  • Hans-Jochim Rothe: Thomanerchor zu Leipzig, Deutsche Demokratische Republik. Thomanerchor, Leipzig 1968.
  • Horst List: Der Thomanerchor zu Leipzig. Deutscher Verlag für Musik, Leipzig 1975.
  • Armin Schneiderheinze: Der Thomanerchor zu Leipzig. Thomanerchor, Leipzig 1982.
  • Wolfgang Hanke: Die Thomaner. Union-Verlag, Berlin 1985.
  • Stefan Altner, Roland Weise: Thomanerchor Leipzig. Almanach 1. 1996. ISBN 3-98-043131-2
  • Gunter Hempel: Episoden um die Thomaskirche und die Thomaner. Tauchaer Verlag, Taucha 1997. ISBN 3-910074-67-7
  • Michael Fuchs: Methoden der Frühdiagnostik des Eintrittszeitpunktes der Mutation bei Knabenstimmen. Untersuchungen bei Sängern des Thomanerchores Leipzig. 1997
  • Stefan Altner: Thomanerchor und Thomaskirche. Historisches und Gegenwärtiges in Bildern. Tauchaer Verlag, Taucha 1998. ISBN 3-910074-84-7
  • Georg Christoph Biller, Stefan Altner: Thomaneralmanach 4. Beiträge zur Geschichte und Gegenwart des Thomanerchors. Passage-Verlag, Leipzig 2000. ISBN 3-932900-33-2
  • Gert Mothes, Siegfried Stadler: Die Thomaner. Passage-Verlag, Leipzig 2004. ISBN 3-932900-91-X
  • Stefan Altner: Das Thomaskantorat im 19. Jahrhundert. Bewerber und Kandidaten für das Leipziger Thomaskantorat in den Jahren 1842 bis 1918. Quellenstudien zur Entwicklung des Thomaskantorats und des Thomanerchors vom Wegfall der öffentlichen Singumgänge 1837 bis zur ersten Auslandsreise 1920. Passage-Verlag, Leipzig 2006. ISBN 3-938543-15-9
  • Helga Mauersberger (Hrsg.): Dresdner Kreuzchor und Thomanerchor Leipzig. Zwei Kantoren und ihre Zeit. Rudolf und Erhard Mauersberger. Druck- und Verlagsgesellschaft Marienberg, Marienberg 2007. ISBN 978-3-931770-46-4
  • Corinna Wörner: Zwischen Anpassung und Resistenz. Der Thomanerchor Leipzig in zwei politischen Systemen. Studien und Materialien zur Musikwissenschaft, 123. Georg Olms Verlag, Hildesheim, Baden Baden 2023, ISBN 978-3-487-16232-4. (Abstract)

Externe link

  • Officiële Homepage