19 Pułk Ułanów Wołyńskich
Ten artykuł dotyczy 19 Pułku Ułanów Wołyńskich. Zobacz też: 19 Pułk Ułanów. |
Odznaka pamiątkowa 19 puł. | |||
Historia | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Sformowanie | 1918 | ||
Rozformowanie | 1939 | ||
Nazwa wyróżniająca | |||
Patron | płk Karol Różycki | ||
Tradycje | |||
Święto | 19 sierpnia[a] | ||
Nadanie sztandaru | 1924 | ||
Rodowód | |||
Dowódcy | |||
Pierwszy | mjr Feliks Jaworski | ||
Ostatni | ppłk dypl. Józef Pętkowski | ||
Działania zbrojne | |||
wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Kuźniczami (30 I 1920) kampania wrześniowa | |||
Organizacja | |||
Dyslokacja | Ostróg | ||
Rodzaj wojsk | |||
Podległość | |||
Odznaczenia | |||
|
19 Pułk Ułanów Wołyńskich im. generała Edmunda Różyckiego (19 puł) – oddział kawalerii Wojska Polskiego II RP.
W składzie Wojska Polskiego na Wschodzie
7 kwietnia 1917 na Ukrainie na bazie Oddziału Konnych Zwiadowców 1 Dywizji Strzelców Polskich zorganizowany został Polski Szturmowy Szwadron Huzarów pod dowództwem por. Feliksa Jaworskiego.
9 czerwca szwadron przeszedł swój chrzest bojowy, wykonując szarżę pod wsią Zazdrość. Po wybuchu rewolucji październikowej jednostka przeszła do Płoskirowa. Tam szwadron przemianowany został na dywizjon szwoleżerów i równocześnie toczył walkę z oddziałami bolszewickimi i bandami chłopskimi. 24 grudnia dywizjon włączony został w skład Wojska Polskiego na Ukrainie. 14 stycznia 1918 dywizjon przegrupowuje się do Antonin, w którym formuje się 2 pułk ułanów i kontynuuje walkę ze zrewolucjonizowanymi masami chłopskimi i demobilizowanymi oddziałami Armii Imperium Rosyjskiego. Między innymi, w dniu 5 lutego, w obronie Antonin, dywizjon stoczył walkę z rosyjskim pułkiem 11 Armii. 22 lutego dywizjon włączony został w skład III Korpusu Polskiego w Rosji, a 3 marca przemianowany został na oddzielny dywizjon szwoleżerów. 12 kwietnia dywizjon przeszedł do Pikowa i wszedł w skład Lekkiej Brygady III Korpusu, płk. Juliusza Rómmla. W składzie tej brygady walczył z Ukraińcami, w rejonie Niemirowa. Tam przeformowany został w pułk szwoleżerów polskich. Do pułku włączono pozostałości 7 pułku ułanów. Jednostka składała się z czterech szwadronów liniowych, dwóch oddziałów karabinów maszynowych, szwadronu pieszego, taboru i jednego samochodu pancernego. Służbę pełniło w niej 26 oficerów i 684 szeregowców. 10 czerwca, po kapitulacji korpusu, jednostka została rozwiązana. Rotmistrz Jaworski na czele 38 szwoleżerów udał się do Ludwipola.
Kawalerowie Virtuti Militari
- Osobny artykuł: Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921.
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918-1920[2][3] | ||
---|---|---|
st. uł. Dominik Demczuk nr 1983 | plut. Jan Drabowicz nr 4208 | wachm. Władysław Grabowski nr 4394 |
wachm. Aleksander Gradowski nr 4361 | mjr Feliks Jaworski nr 593 | kpr. Maurycy Jaworski nr 4136 |
plut. Karol Klimczyk nr 1959 | kpr. Ludwik Franciszek Kłos nr 4388 | st. uł. Wacław Koch nr 4201 |
st. uł. Leonard Kruk nr 4413 | kpr. Florian Kurowski nr 4173[4] | st. uł. Włodzimierz Laskowski nr 4190 |
kpr. Józef Leonczuk (Leończyk) nr 4246 | wachm. Józef Lindowicz nr 4415 | plut. Jan Lisowski nr 2731 |
pchor. Władysław Ludkiewicz nr 1474 | pchor. Stanisław Łukaszewicz nr 4220 | plut. Franciszek Malewski nr 4212 |
por. Tadeusz Malinowski nr 4256 | kpr. Marian Migdał nr 4166 | wachm. Władysław Milczarek nr 4376 |
rtm. Aleksander Piotraszewski nr 2460 | wachm. Zygmunt Polakowski nr 895 | plut. Roman Pracz nr 4171 |
wachm. Aleksander Roguski nr 4363 | ppor. Emanuel Rybicki-Korybut nr 4236 | wachm. Bronisław Sergielis nr 4235 |
st. uł. Józef Silecki nr 4274 | plut. Stanisław Sokolnicki nr 4284 | plut. Andrzej Sujka (Sójka) nr 4128 |
rtm. Tadeusz Stanowski nr 4152 | plut. Lucjan Świetlicki nr 2735 | st. uł. Jan Wasilewski nr 4140 |
por. Juliusz Franciszek Wolicki nr 1988 | plut. Józef Zając nr 1973 | kpr. Stanisław Zalewski nr 4370 |
por. Kazimierz Żuromski nr 4196 |
Ponadto 25 oficerów, 55 podoficerów i 75 ułanów zostało odznaczonych Krzyżem Walecznych[5].
Pułk w dwudziestoleciu międzywojennym
Od 12 grudnia 1920 roku pułk patrolował linię demarkacyjną w rejonie Łużki – Głębokie – Dzisna. W marcu 1922 roku pułk przybył transportem kolejowym z Głębokiego do Ostroga nad Horyniem, który został wyznaczony na stały garnizon[6].
- Osobny artykuł: Szef pułku.
Pułk na swojego Szefa obrał pułkownika Karola Różyckiego, dowódcę pułku jazdy wołyńskiej w 1831 roku[6].
4 marca 1938 roku Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Tadeusz Kasprzycki nadał pułkowi nazwę: „19 pułk Ułanów Wołyńskich im. generała Edmunda Różyckiego”[7].
- Osobny artykuł: Święta wojskowe w Polsce.
19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 19 sierpnia, jako datę święta pułkowego[8]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę bitwy pod Frankopolem i Skrzeszewem, stoczonej w 1920 roku[6].
Pułk w planie mobilizacyjnym „S” [9] | ||
---|---|---|
Nazwa pododdziału | Termin | Miejsce mobilizacji |
dowódca pułku z drużyną | alarm | Ostróg |
pluton łączności | ||
1÷4 szwadrony | ||
szwadron karabinów maszynowych | ||
II rzut dla pułku | Równe | |
kolumna taborowa nr 272 | 5 | Włodzimierz Wołyński |
kolumna taborowa nr 284 | 11 | |
kolumna taborowa nr 285 | 12 | |
uzupełnienie do czasu „W” | 5 | |
szwadron kawalerii nr 2/43 | 10 | |
szwadron marszowy 1/19 | 18 | |
szwadron zapasowy | do 15 |
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[10][b] | |
---|---|
Nazwisko | Stopień, imię i nazwisko |
dowódca pułku | ppłk dypl. Józef Pętkowski |
I zastępca dowódcy | ppłk Władysław Kotarski |
adiutant | rtm. adm. (kaw.) Bronisław Kochański[c] |
lekarz medycyny | por. lek. Jan Henryk Pruszyński |
lekarz weterynarii | por. Stanisław Kalman |
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) | mjr Jan Pelczar |
oficer mobilizacyjny | rtm. Jerzy Stefan Skinder |
zastępca oficera mobilizacyjnego | rtm. Konstanty Galimski |
oficer administracyjno-materiałowy | por. adm. (kaw.) Zygmunt Jankowski |
dowódca szwadronu gospodarczego | rtm. adm. (kaw.) Bronisław Kochański |
oficer gospodarczy | kpt. int. Ignacy Malinowski |
oficer żywnościowy | vacat |
dowódca plutonu łączności | por. Seweryn Marian Lubicz-Rudnicki |
dowódca plutonu kolarzy | ppor. Tadeusz Józef Bączkowski |
dowódca plutonu ppanc. | vacat |
dowódca 1 szwadronu | rtm. Michał I Kłopotowski |
dowódca plutonu | ppor. Wacław Jachałkowski |
dowódca 2 szwadronu | p.o. ppor. Zdzisław Gracjan Skliwa |
dowódca plutonu | ppor. Włodzimierz Tokarski |
dowódca 3 szwadronu | por. Stanisław Górecki |
dowódca plutonu | ppor. Włodzimierz Aleksander Duda |
dowódca plutonu | ppor. Jan Stefan Karol Gaugusch |
dowódca plutonu | ppor. Tadeusz Laskowski |
dowódca 4 szwadronu | mjr Edward Alfons Daniłło-Gąsiewicz |
dowódca plutonu | por. Wojciech Gumiński |
dowódca plutonu | por. Włodzimierz Poziemski |
dowódca szwadronu km | p.o. ppor. Tadeusz Różycki |
dowódca plutonu | ppor. Zygmunt Stanisław Majewski |
dowódca szwadronu zapasowego | mjr Eugeniusz Wiszniowski |
zastępca dowódcy | vacat |
na kursie | rtm. Ryszard Kawka |
na kursie | rtm. Jerzy Wiszniowski |
Szkoła podoficerska ckm Wołyńskiej BK | |
komendant szkoły | rtm. Tadeusz Czesław Kohaut (2 psk) |
instruktor | ppor. Edward Leon Bobowski (21 puł) |
Pułk w kampanii wrześniowej
- Osobny artykuł: Kampania wrześniowa.
Kampanię wrześniową pułk odbył w ramach Wołyńskiej BK. Walczył pod Mokrą, Ostrowami, Żerominem, Wolą Cyrusową, Mińskiem Mazowieckim i Rejowcem. Po bitwie pod Jacnią – Suchowolą Wołyńska BK i wraz z nią 19 pułk przestały istnieć. Resztki oddziałów pułku przeprawiły się przez Wieprz i dołączyły do Nowogródzkiej BK. Po reorganizacji pułk zdołano odtworzyć w ramach Kresowej BK. Ostatecznie pułk okrążony przez sowiecką jednostkę pancerno-kawaleryjską składa broń.
Za kampanię wrześniową 1939 pułk został odznaczony orderem Virtuti Militari[12].
Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939 | ||
---|---|---|
Stanowisko etatowe | Stopień, imię i nazwisko | Uwagi |
dowództwo pułku | ||
dowódca pułku | ppłk dypl. kaw. Józef Pętkowski | †1940 |
zastępca dowódcy pułku | ppłk kaw. Władysław Kotarski | ZWZ, †24 II 1941[13] |
kwatermistrz | mjr kaw. Jan Pelczar | †1940 Charków[14] |
adiutant | rtm. Ryszard Kawka | †1940 Charków[15] |
oficer ordynansowy | ppor. rez. Lech Czernicki | |
oficer informacyjny | ppor. kaw. Włodzimierz Aleksander Duda | |
oficer broni i gazu | chor.Zandrowicz | |
dowódca szwadronu gospodarczego | rtm. rez. Jerzy Nowakowski | |
wachmistrz szef | wachm. Stanisław Lorenc | |
oficer żywnościowy | por. adm. (kaw.) Zygmunt Jankowski | |
płatnik | kpt. int. Ignacy Malinowski | †1940 Charków[16] |
lekarz medycyny | por. lek. Jan Henryk Pruszyński | |
lekarz weterynarii | por. lek. wet. Stanisław Kalman | †1940 Charków[17] |
kapelan | ks. Urban Wiszniowski | |
1 szwadron | ||
dowódca 1 szwadronu | rtm. Antoni Skiba | |
dowódca I plutonu | ppor. kaw. Wacław Jachałkowski | †1940 Charków[18] |
dowódca II plutonu | pchor. Romuald Traczyk | |
dowódca III plutonu | pchor. rez. Józef Nowicki | |
wachmistrz szef | wachm. Jan Kopera | |
2 szwadron | ||
dowódca 2 szwadronu | rtm. Jerzy Wiszniowski | †1940 Charków[19] |
dowódca I plutonu | por. kaw. rez. Jerzy Ligenziewicz[d] | |
dowódca II plutonu | ppor. kaw. Zdzisław Gracjan Skliwa | †1940 Charków[21] |
dowódca III plutonu | p.o. plut. Mieczysław Tomasiak | |
wachmistrz szef | st. wachm. Leon Dobrowolski | |
3 szwadron | ||
dowódca 3 szwadronu | por. kaw. Stanisław Górecki | †1940 Charków[22] |
dowódca I plutonu | ppor. kaw. Jan Stefan Karol Gaugusch | †1940 Charków[23] |
dowódca II plutonu | NN | |
dowódca III plutonu | NN | |
wachmistrz szef | st. wachm. Stanisław Marczak | |
4 szwadron | ||
dowódca 4 szwadronu | por. kaw. Wojciech Gumiński | †13 IX 1939 Dębe Wielkie[24] |
dowódca I plutonu | ppor. kaw. Włodzimierz Tokarski | †13 IX 1939 Dębe Wielkie[24] |
dowódca II plutonu | pchor. Marian Chomicz | |
dowódca III plutonu | ppor. rez. Eugeniusz Józef Rzewuski | †1940 Charków[25] |
wachmistrz szef | st. wachm. Dominik Demczuk | |
szwadron ckm | ||
dowódca szwadronu ckm | rtm. Konstanty Galimski | †1940 Charków[26] |
dowódca I plutonu | ppor. kaw. rez. Józef Janeczek | †6 IX 1939 Brzeziny[24] |
dowódca II plutonu | ppor. kaw. rez. Stanisław Rżanek | |
dowódca III plutonu | NN | |
wachmistrz szef | wachm. Jan Duda | |
pododdziały specjalne | ||
dowódca plutonu przeciwpancernego | por. kaw. Zygmunt Majewski | |
dowódca plutonu kolarzy | ppor. kaw. Tadeusz Bączkowski | |
dowódca plutonu łączności | por. kaw. Marian Rudnicki-Lubicz |
Jako pułk AK
Kolejne odtworzenie pułku nastąpiło w AK. Pułk działał w ramach 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK.
Symbole pułkowe
Sztandar
- Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.
23 maja 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził sztandar 19 puł[27]. 6 sierpnia 1924 w Ostrogu przez marszałek Polski Józef Piłsudski wręczył pułkowi sztandar ufundowany przez społeczeństwo Wołynia[6].
Odznaka pamiątkowa
- Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.
17 lutego 1925 minister spraw wojskowych generał dywizji Władysław Sikorski zatwierdził wzór odznaki pamiątkowej 19 puł[28]. Posiada kształt srebrnej wielopromiennej gwiazdy orderowej, ciemno oksydowanej. Na gwiazdę nałożona jest srebrna podkowa z umieszczonym wewnątrz granatowym proporczykiem z białym kątem. W otoczeniu proporczyka wpisano daty: 1918 1831 1920. Na środkową część podkowy nałożony jest emaliowany herb województwa wołyńskiego. Wieloczęściowa - oficerska, wykonana w srebrze, emaliowana. Wymiary: 51 mm. Wykonania: Jan Knedler - Warszawa[29].
Inicjały na naramiennikach
4 marca 1938 roku Minister Spraw Wojskowych, w związku z nadaniem pułkowi imienia generała Edmunda Różyckiego, zarządził noszenie przez żołnierzy pułku na naramiennikach kurtek i płaszczy, zamiast dotychczasowego numeru „19”, inicjałów „E. R.”. Dla oficerów i chorążych inicjały miały być haftowane nićmi metalowymi oksydowanymi na stare srebro. Dla pozostałych podoficerów i ułanów inicjały miały być wykonane z białego matowanego metalu. Jednocześnie minister zezwolił podoficerom zawodowym na noszenie przy ubiorze poza służbowym inicjałów haftowanych[7].
Barwy
- Osobny artykuł: Barwy jednostek kawalerii Wojska Polskiego.
Proporczyk | Opis[30] |
---|---|
Proporczyk granatowy z białym trójkątem u nasady | |
proporczyk dowództwa w 1939 | |
proporczyk 1 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 2 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 3 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 4 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 5 szwadronu ckm w 1939 | |
proporczyk plutonu łączności w 1939 | |
Inne | Opis |
Na czapce rogatywce – otok granatowy[31] | |
Szasery ciemnogranatowe, lampasy białe, wypustka biała | |
„Łapka” (do 1921[e]) – karmazynowa[f] |
Żurawiejka
|
|
|
Wołyńscy ułani
- Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 19 Pułku Ułanów Wołyńskich.
- Dowódcy pułku
- por./mjr Feliks Jaworski (1917 – VI 1921[33])
- ppłk Michał Cieński (8 VIII 1921[33] - 10 VI 1922)
- ppłk kaw. Mścisław Butkiewicz (do 20 VIII 1922 → Rezerwa oficerów sztabowych DOK II[34][g]
- ppłk kaw. Zbigniew Brochwicz-Lewiński (20 VIII 1922[34][h] – 6 X 1927)
- ppłk / płk dypl. kaw. Roland Włodzimierz Karol Henryk Bogusz (1 IX 1927[36] – 12 III 1929 → p.o. komendanta PKU Warszawa Miasto I[37])
- ppłk / płk kaw. Aleksander Piotraszewski (III 1929[38] – V 1938[39])
- ppłk kaw. inż. Dezyderiusz Zawistowski (V 1938 – I 1939[39])
- ppłk dypl. kaw. Józef Pętkowski (1 II - IX 1939[39])
- Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 - I zastępca dowódcy)
- mjr kaw. Jan Szkuta (1923)
- mjr kaw. Aleksander Piotraszewski (1924[40][41])
- ppłk kaw. Tomasz Dobrzański (1 VIII 1925[42] – II 1927 → p.o. dowódcy 11 puł[43])
- mjr kaw. Aleksander Winnicki-Rodziewicz[i] (p.o. 18 II[44] – †30 IX 1927[45])
- mjr / ppłk kaw. Aleksander Piotraszewski (XII 1927[46][47] – III 1929)
- mjr / ppłk kaw. inż. Dezyderiusz Zawistowski (VII 1929[48] – V 1938)
- ppłk kaw. Władysław Kotarski (1939)
- II zastępcy dowódcy pułku (kwatermistrzowie)
- mjr kaw. Jan Pelczar (1939)
Żołnierze 19 pułku ułanów - ofiary zbrodni katyńskiej
Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
---|---|---|---|---|
Bandura Mieczysław Michał | ppor. kaw. rez. | student UAM | ULK[49] | |
Kucharski Wacław | ppor. kaw. rez. | urzędnik skarbowy | Charków[50] | |
Szczepowski Jerzy | ppor. kaw. rez. | student prawa | walczył poza pułkiem jako ochotnik | Katyń[51] |
Tradycje
Pułk nawiązywał do tradycji 19 pułku ułanów Księstwa Warszawskiego uczestniczącego w kampanii napoleońskiej 1812 i pułku Jazdy Wołyńskiej z powstania listopadowego oraz do odtworzonego w 1917 pułku w ramach III Korpusu Polskiego w Rosji.
W 1993 Szkoła Podstawowa Nr 204 w Warszawie przyjęła imię 19 Pułku Ułanów Wołyńskich.
Tradycje i barwy 19 Pułku Ułanów przejęło Stowarzyszenie Pamięci 19 Pułku Ułanów im. Generała Różyckiego w Opolu, które prowadzi działalność upamiętniającą historię Pułku /umundurowanie, Święto Pułkowe, rajdy konne do Mokrej, wykłady na temat elementów historii Pułku/.
Uwagi
- ↑ W rocznicę bitwy pod Frankopolem i Skrzeszowem[1].
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[11].
- ↑ rtm. adm. (kaw.) Bronisław Kochański pełnił jednocześnie funkcję dowódcy szwadronu gospodarczego.
- ↑ Jerzy Ligenziewicz (ur. 27 października 1901) na porucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 79. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[20].
- ↑ W 1921 roku przywrócono barwne proporczyki w broniach jezdnych.
- ↑ Karmazynowe patki ułanów (zamiast proporczyków) nawiązywały do dawnych barw mundurów i wyłogów tych formacji od XVIII wieku po 1831[32].
- ↑ Mścisław Butkiewicz z dniem 1 października 1922 roku, na własną prośbę, został przeniesiony w stan nieczynny na okres sześciu miesięcy bez prawa do poborów[35].
- ↑ Zbigniew Brochwicz-Lewiński obowiązki dowódcy pułku objął 11 września 1920 roku[6].
- ↑ Mjr kaw. Aleksander Winnicki-Rodziewicz ur. 3 lipca 1887 w Wiedniu, w rodzinie Kaliksta.
Przypisy
- ↑ Filipow i Wróblewski 1992 ↓, s. 30.
- ↑ Zawistowski 1930 ↓, s. 37-38.
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 409-425.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 8 maja 1926 roku, s. 161.
- ↑ Zawistowski 1930 ↓, s. 38.
- ↑ a b c d e Zawistowski 1930 ↓, s. 35.
- ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 4 marca 1938 roku, poz. 15.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
- ↑ Wojciechowski 2010 ↓, s. 23.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 702–703.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
- ↑ Zarządzenie gen. W Andersa z 11 listopada 1966 r. Instytut Polski i Muzeum im. gen Sikorskiego w Londynie, sygn. A XII 77
- ↑ Indeks Represjonowanych. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2024-02-02].
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 404.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 219.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 325.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 206.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 179, błędnie jako Jahołkowski.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 598.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 594.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 489.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 144.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 127.
- ↑ a b c Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-02-02].
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 466.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 124.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 12 czerwca 1924 roku, poz. 339.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 6 z 17 lutego 1925 roku, poz. 57.
- ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 196-198.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr 22 z 4 sierpnia 1927 roku, poz.268
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr nr 6 z 24 lutego 1928 roku, poz.66
- ↑ Żygulski (jun.) i Wielecki 1988 ↓, s. 116.
- ↑ a b Zawistowski 1930 ↓, s. 34.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 2 września 1922 roku, s. 655.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 7 października 1922 roku, s. 766.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 25 sierpnia 1927 roku, s. 256.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929, s. 102.
- ↑ a b c WKKP 2012 ↓, s. 78.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 574.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 21 sierpnia 1926, s. 273.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 31 lipca 1925 roku, s. 443.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 11 lutego 1927 roku, s. 47.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 4 lutego 1927 roku, s. 57.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 376.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 372.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 308.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 188.
- ↑ Cmentarze katyńskie : Lista ofiar. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. [dostęp 2024-02-02].
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 273.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 850.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- 19 Pułk Ułanów Wołyńskich im. gen. Edmunda Różyckiego. Paweł Rozdżestwieński (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A, 2012, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-349-0.
- Krzysztof Filipow, Bohdan Wróblewski: Odznaki pamiątkowe Wojska Polskiego 1921–1939. Kawaleria. Warszawa: Feniks editions, 1992. ISBN 83-900217-3-0.
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945. Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-2043299-2.
- Dezyderiusz J. Zawistowski: Zarys historji wojennej 19-go pułku ułanów wołyńskich im. płk. Karola Różyckiego. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Jerzy Wojciechowski: Kawaleria w planie mobilizacyjnym „S”. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2010. ISBN 978-83-62046-24-9.
- Zdzisław Żygulski (jun.), Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.
- p
- d
- e
Korpus, dywizje, GO Jazdy | |
---|---|
Brygady jazdy (wojenne) | |
Brygady jazdy | |
Dywizje kawalerii |
|
Samodzielne brygady kawalerii | |
Brygady kawalerii | |
Brygady kawalerii (1929–1937) | |
Grupy Operacyjne Kawalerii 1939 | |
Brygady kawalerii 1939 | |
Jednostki improwizowane w 1939 | |
Pułki ułanów (szwoleżerów) | |
Pułki strzelców konnych (dragonów) | |
Dywizjony artylerii konnej | |
szwadrony pionierów | |
szwadrony łączności |
|
Inne | |
Kawaleria zmotoryzowana |
|
Ośrodki zapasowe kawalerii | |
Improwizowane (rezerwowe) oddziały kawalerii (1939) |
- p
- d
- e