Abdülhamid I

Abdülhamid I
Ilustracja
Faksymile
Sułtan
Okres

od 1774
do 1789

Poprzednik

Mustafa III

Następca

Selim III

Dane biograficzne
Dynastia

Osmanów

Data urodzenia

20 marca 1725

Data śmierci

7 kwietnia 1789

Ojciec

Ahmed III

Rodzeństwo

Mustafa III

Żona

Ayse Seniyeperver
Naksidil
Nukhetseza
Haciye Hatice Ruhsah
Humasah
Ayse
Binnaz
Dilpezir
Mehtab
Misl-i Neyap
Mu'teber
Nevraz
Fatma Sebzafer
Mihriban
Ayse
Rusen

Dzieci

Mustafa IV
Mahmud II
Murad
Nusret
Mehmed
Ahmed
Suleyman
Osman
Esma
Emine
Rabia
Saliha
Alimsah
Durusehvar
Fatma
Meliksah
Hibetullah
Zekiye

Multimedia w Wikimedia Commons

Abdülhamid I (20 marca 1725 - 7 kwietnia 1789) – sułtan z dynastii Osmanów od 1774 do 1789 roku[1]. Syn Ahmeda III i następca brata, Mustafy III.

Życiorys

Pierwsze lata

Abdülhamid I był 27. sułtanem Imperium Osmańskiego. Większość swojego życia (do roku 1767) spędził w komfortowym uwięzieniu, co nakazywała tradycja dynastyczna dla uniknięcia wojen domowych. W tym okresie otrzymał wykształcenie, pobierając nauki u swojej matki - Rabii (znanej też jako Faize). Od niej uczył się historii i kaligrafii.

Długie uwięzienie sprawiło, że przyszły sułtan stał się obojętny na sprawy państwa i podatny na wpływy nadwornych doradców. Był z natury pacyfistą, był też bardzo religijny[1]. Gdy objął tron, stan skarbu był tak kiepski, że sułtan nie był w stanie wypłacić corocznej premii janczarom.

Panowanie

Po wstąpieniu na tron w 1774 "oddziedziczył" po bracie Mustafie III wojnę z Rosją, której losów nie zdołał już odwrócić i po klęsce w bitwie pod Kozłudżą oraz niepowodzeniu pod Kerczem został zmuszony do podpisania bardzo niekorzystnego traktatu pokojowego w Küczük Kajnardży[1].

Pomimo tego początkowego niepowodzenia sułtan jest traktowany jako jeden z najlepszych władców osmańskich. Podczas pożaru Stambułu w 1782 roku zorganizował brygadę przeciwpożarową, a z powodu jego religijności ludność stolicy nadała mu przydomek Veli (tur. Święty).

Starał się przeprowadzić reformy polityczne i ściśle współpracować z rządową administracją oraz działaczami państwowymi.

Pomimo swojego pacyfizmu rozumiał potrzebę modernizacji przestarzałej armii. Starał się zreformować oddziały janczarów oraz flotę wojenną. Udało mu się przeprowadzić spis żołnierzy w pułkach janczarskich oraz rozpocząć wymianę artylerii na bardziej nowoczesną.

Jak na ironię jednak sułtan-pacyfista w następnych latach musiał toczyć kolejne walki. Najpierw Abdülhamid I zdołał się rozprawić z drobnymi buntami w Syrii i Morei. Nie mógł się jednak pogodzić z utratą zwierzchności nad Krymem (jedno z postanowień pokojowych z 1774 roku). Skutkiem tego w 1787 roku wybuchła nowa wojna z Rosją, a następnie Austrią jako rosyjską sojuszniczką. Pomimo że Prusy i Szwecja formalnie wystąpiły w tych konfliktach po stronie Turków, to jednak żadnego wsparcia militarnego sułtanowi nie udzieliły. W trakcie wojny Turcy stracili na rzecz Rosji ważne miasto - Oczaków, którego cała ludność została przez Rosjan zmasakrowana.

Szturm Oczakowa Januarego Suchodolskiego

Gdy Abdülhamid dowiedział się o rzezi Oczakowa, zapadł na poważną chorobę i zmarł 4 miesiące później, w wieku 64 lat. Został pochowany w Bahçekapı, w grobowcu, który sam zaprojektował.

Przypisy

  1. a b c Abdülhamid I, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-10-22]  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Abd-ul-Hamid, [w:] Encyklopedia Orgelbranda, t. 1, Warszawa: Samuel Orgelbrand, 1859, s. 32 .
  • p
  • d
  • e

Herb Imperium Osmańskiego
Proporzec sułtana Imperium Osmańskiego

  • ISNI: 0000000061207006
  • VIAF: 47121472
  • LCCN: no2003069983
  • GND: 101068638
  • BnF: 162958803
  • SUDOC: 072310065
  • NTA: 310468590
  • PLWABN: 9810555515505606
  • PWN: 3865096
  • Britannica: biography/Abdulhamid-I
  • NE.se: abdulhamid-i
  • SNL: Abdülhamit
  • Catalana: 0000166
  • DSDE: Abdülhamid_1.
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 83