Dobromierz (województwo dolnośląskie)

Dobromierz
wieś
Ilustracja
Pałac w Dobromierzu
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

świdnicki

Gmina

Dobromierz

Liczba ludności (III 2011)

847[2]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

58-170[3]

Tablice rejestracyjne

DSW

SIMC

0852022

Położenie na mapie gminy Dobromierz
Mapa konturowa gminy Dobromierz, na dole znajduje się punkt z opisem „Dobromierz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dobromierz”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dobromierz”
Położenie na mapie powiatu świdnickiego
Mapa konturowa powiatu świdnickiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Dobromierz”
Ziemia50°54′40″N 16°14′18″E/50,911111 16,238333[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Dobromierz (niem. Hohenfriedeberg[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Dobromierz. Siedziba gminy Dobromierz.

W latach 1409–1945 samodzielne miasto. W 1946 r. wieś została włączona administracyjnie do nowo powstałego województwa wrocławskiego tracąc status miasta, a niemieckojęzyczna ludność została wysiedlona.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dobromierz. W latach 1945–1947 miejscowość była nazywana Górą Pokoju oraz Wysoką Górą Pokoju. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Integralne części wsi Dobromierz
SIMC Nazwa Rodzaj
0852039 Bronówek przysiółek
0852045 Serwinów przysiółek

Położenie

Atrakcyjność turystyczną miejscowość zawdzięcza swemu położeniu na Przedgórzu Sudeckim, w prowincji Masywu Czeskiego pomiędzy Pogórzem Kaczawskim, Górami Wałbrzyskimi a Równiną Wrocławską. W sąsiedztwie wsi znajduje się zbiornik retencyjny na Strzegomce. Położona jest przy drodze krajowej nr 5 i drodze krajowej nr 34.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[5]:

  • obręb staromiejski, z 1409 r.
  • kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, późnogotycki z początku XV–XVIII w.
  • cmentarz z płytą grobową Carla von Mutius zawierającą herb rodowy[6]
  • kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pomocniczy pw. św. Piotra i Pawła, klasycystyczny, wybudowany w latach 1828–1832.
  • plebania, ul. Cmentarna 8, z XVIII w., XIX w.
  • zespół pałacowy i folwarczny:
    • pałac, barokowy, z około 1727 r., przebudowany w stylu klasycystycznym w XIX w.
    • park, z pierwszej z połowy XVIII w., XIX w.
    • folwark
      • dwie oficyny mieszkalne, z około 1727 r., XIX w.
      • wozownia, z pierwszej połowy XVIII w.
      • stajnia, z około 1727 r.
      • pięć bram, z pierwszej połowy XVIII w.
      • ogrody gospodarcze (teren dawnych ogrodów i dziedzińca)
  • dom, ul. Cmentarna 2, z XVIII w.
  • domy, ul. Kościelna 1, 5, 6, 7, 8, z XIX w.
  • domy, ul. Wolności 2, 5, 7, 18, z XIX w.
  • Kościół
    Kościół
  • Atak pruskiej piechoty pod Dobromierzem
    Atak pruskiej piechoty pod Dobromierzem
  • Widok na Dobromierz
    Widok na Dobromierz
  • Figura św. Jana Nepomucena
    Figura św. Jana Nepomucena

Historia

Gmina Dobromierz znajduje się w całości na ziemiach dawnej tzw. Trzebowii - ziemi plemiennej Trzebowian.

Pierwsza wzmianka o Dobromierzu pochodzi z 1277 r. W średniowieczu miasto wchodziło w skład dóbr należących do pobliskiego zamku Cisy[7]. W 1409 r. król Czech Wacław IV Luksemburski nadał ówczesnemu Friedebergowi prawa miejskie oraz herb, który przedstawiał dwie złote litery W przedzielone złotą strzałą ze załamanym grotem na niebieskim tle. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Frideberga[8].

4 czerwca 1745 pod Dobromierzem została stoczona jedna z największych bitew w wojnie o sukcesję austriacką, w której wojska pruskie dowodzone przez króla Prus Fryderyka II Wielkiego odniosły zwycięstwo nad wojskami koalicji austriacko-saskiej pod dowództwem Karola Lotaryńskiego. W 1827 miał miejsce wielki pożar, który zniszczył większą część zabudowy[9].

W 1909 r. został oddany do użytku nowy ratusz.

Wspólnoty wyznaniowe

Na terenie miejscowości działalność religijną prowadzi:

Zobacz też

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 24747
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 230 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
  4. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  5. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 159. [dostęp 2012-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  6. Dobromierz (Hohenfriedeberg). [dostęp 2024-06-03].
  7. http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89407/Boguszewicz_Corona%20Silesiae.pdf
  8. Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 175. ISBN 978-83-910595-2-4.
  9. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka 1977, s. 204-205
  10. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-04] .

Bibliografia

  • Rezydencje ziemi świdnickiej, zespół redakcyjny: W. Rośkowicz, S. Nowotny, R. Skowron, Świdnica 1997, s. 15.

Linki zewnętrzne

  • Serwis gminy
  • Hohenfriedberg (niem.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 94 .
  • Dobromierz - Hohenfriedeberg, Wysoka Góra (do 1947 r.) na portalu polska-org.pl
  • Bitwa pod Dobromierzem - Schlacht bei Hohenfriedeberg na portalu polska-org.pl
  • p
  • d
  • e
Powiat jaworski (1946–1975)
  • Siedziba powiatu – Jawor
Przynależność wojewódzka
  • woj. wrocławskie
Miasta (1945-75)
Gminy wiejskie
(1945-54 i 1973-75)
  • Bolków (od 1973)
  • Dobromierz
  • Kaczorów (do 1954)
  • Męcinka (od 1973)
  • Mściwojów
  • Paszowice
  • Piotrowice (do 1954)
  • Słup (do 1954)
  • Wierzchosławice (do 1954)
Gromady (1954-72)
  • Bolków (1954-72)
  • Dobromierz (1954-72)
  • Gniewków (1954-71)
  • Jawor (1960-72)
  • Kaczorów (1954-72)
  • Lipa (1954-72)
  • Małuszów (1954-59)
  • Męcinka (1954-72)
  • Mściwojów (1954-72)
  • Paszowice (1954-72)
  • Piotrowice (1954-71)
  • Pomocne (1954-72)
  • Roztoka (1954-72)
  • Sady Górne (1954-59)
  • Snowidza (1954-59)
  • Sokola (1954-72)
  • Wierzchosławice (1954-56)
  • p
  • d
  • e
Gmina Dobromierz

Siedziba gminy: Dobromierz

Miejscowości gminy
Wsie
Osady
Przysiółki wsi
Jednostki pomocnicze gminy
Sołectwa
  • Borów
  • Bronów
  • Czernica
  • Dobromierz
  • Dzierzków
  • Gniewków
  • Jaskulin
  • Jugowa
  • Kłaczyna
  • Pietrzyków
  • Roztoka
  • Szymanów

Herb gminy Dobromierz