Europejski Kodeks Dobrej Praktyki Administracyjnej

Tekst Europejskiego Kodeksu Dobrej Administracji.

Europejski Kodeks Dobrej Praktyki Administracyjnej – niewiążący akt przyjęty przez Parlament Europejski dnia 6 września 2001, mający charakter zaleceń. Kodeks stanowi konkretyzację obywatelskiego „prawa do dobrej administracji” wobec administracji unijnej i administracji narodowych, wyrażonego w art. 41 Karty Praw Podstawowych i odnosi się w większości do postępowania administracyjnego. Zawiera zasady określające stosunki między instytucjami/urzędnikami unijnymi a jednostkami (osoby fizyczne i prawne). Zasady te dotyczą nie tylko spraw indywidualnych z zakresu administracji publicznej, załatwianych w drodze decyzji, postanowienia lub ugody administracyjnej, ale każdego „kontaktu” z administracją (a więc także zapytań, petycji, protestów, przedstawiania uwag do projektów aktów prawnych, obywatelskie projekty dyrektyw etc.)[1]. Obok urzędników, kodeksem objęte są osoby zatrudnione w ramach umów cywilnoprawnych, rzeczoznawcy z krajowych służb publicznych i praktykanci.

Historia powstania

Inicjatorem opracowania Kodeksu Dobrej Administracji był Roy Perry, deputowany do Parlamentu Europejskiego. Kodeks został opracowany przez Jacoba Södermanna Rzecznika Praw Obywatelskich Unii Europejskiej, Parlament Europejski 6 września 2001 roku zalecił stosowanie Kodeksu w organach i instytucjach Unii[2]. Po przeprowadzonych konsultacjach społecznych w czerwcu 2012 roku Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich określił standardy etyczne obowiązujące w administracji publicznej UE. Przyjęły one formę pięciu zasad służby cywilnej, które przedstawiono poniżej.

Zasady uregulowane w Kodeksie

  • praworządność (art. 4)
  • niedyskryminowanie (art. 5)
  • bezstronność (art. 8)
  • niezależność (art. 8)
  • obiektywizm (art. 9)
  • współmierność (proporcjonalność, art. 6)
  • zakaz nadużywania uprawnień (art. 7)
  • konsekwencja (art. 10 ust. 1)
  • uwzględnianie uzasadnionych oczekiwań prawnych (art. 10 ust. 2)
  • udzielanie jednostkom porad (a propos postępowania itp., art. 10 ust. 3)
  • uczciwość (art. 11)
  • uprzejmość (art. 12)
  • odpowiadanie na pismo w języku obywatela (art. 13)
  • potwierdzanie odbioru pisma i wskazywanie właściwego urzędnika (2 tygodnie, art. 14)
  • przekazywanie spraw do właściwej jednostki organizacyjnej instytucji (art. 15)
  • wysłuchanie stron postępowania i umożliwienie złożenia oświadczeń (art. 16)
  • zachowanie terminu podjęcia decyzji (niezwłocznie; mniej niż 2 miesiące, art. 17)
  • uzasadnienie decyzji (art. 18)
  • informowanie o możliwości odwołania się od decyzji (art. 19)
  • powiadamianie o podjętej decyzji (art. 20)
  • ochrona danych osobowych (art. 21)
  • udzielanie informacji na wniosek (art. 22)
  • dostęp do dokumentów (art. 23)
  • prowadzenie rejestrów spraw/rejestrów korespondencji (art. 24)
  • prawo złożenia skargi do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich (art. 26).

Zasady służby cywilnej (dodane w 2012 roku)

  • oddanie Unii Europejskiej i jej obywatelom
  • rzetelność
  • obiektywność
  • szacunek dla innych
  • przejrzystość

Rzecznik Praw Obywatelskich może, kiedy uzna to za stosowne, odwołać się do tych zasad w dochodzeniach dotyczących podejrzenia niewłaściwego administrowania w instytucjach, organach, urzędach i agencjach UE.

Porównanie z regulacjami polskimi

W polskich regulacjach zasady te są zazwyczaj obecne, niemniej nakaz uprzejmości (zwłaszcza przeproszenia za błędną decyzję), potwierdzenia odbioru pism i uczciwości nie występują w takiej ogólnej formie[1].

Przypisy

  1. ↑ a b I. Lipowicz, Prawo obywatela do dobrej administracji.
  2. ↑ J. Świątkiewicz, Europejski Kodeks Dobrej Administracji.

Linki zewnętrzne

  • Europejski Kodeks Dobrej Praktyki Administracyjnej