Evelyn Waugh

Ten artykuł należy dopracować: Biografia urywa się po 1/3 życia pisarza. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Evelyn Waugh

Evelyn Waugh
Imię i nazwisko	Arthur Evelyn St. John Waugh
Data i miejsce urodzenia	28 października 1903 Londyn
Data i miejsce śmierci	10 kwietnia 1966 Combe Florey
Narodowość	angielska
Język	angielski
Dziedzina sztuki	powieść, opowiadanie, biografie
Ważne dzieła
Garść prochu
Cytaty w Wikicytatach

Arthur Evelyn St. John Waugh (ur. 28 października 1903 w Londynie, zm. 10 kwietnia 1966 w Combe Florey) – angielski pisarz.

Autor najbardziej znany dzięki takim satyrycznym i w mroczny sposób humorystycznym powieściom, jak Decline and Fall (Zmierzch i upadek), Vile Bodies, Scoop (o reporterze w Afryce), A Handful of Dust (Garść prochu) i The Loved One (Nieodżałowana), jak również poważniejszym utworom, takim jak Brideshead Revisited (Powrót do Brideshead - serial telewizyjny z 1981 roku z Jeremym Ironsem i film fabularny z 2008 roku) i trylogia Sword of Honour, które zabarwia jego konserwatywne i katolickie spojrzenie na świat.

Wiele z powieści Waugh opisuje brytyjską arystokrację i wyższe sfery, które ostro ośmiesza, ale które także silnie go przyciągały. Ponadto napisał opowiadania, trzy biografie, jedna z nich o jezuicie okresu prześladowań katolików, Edmundzie Campionie^[1], i pierwszy tom niedokończonej autobiografii. Opublikowano także jego relacje z podróży oraz obszerne dzienniki i korespondencję.

Życiorys

Urodzony w Londynie, Evelyn Waugh był drugim dzieckiem wydawcy Arthura Waugha. Został wychowany w rodzinie należącej do klasy średniej, chociaż przynależność do niej go zawstydzała^[2]. Uczęszczał do Heath Mount School^[3]. Jedynym jego rodzeństwem był jego brat Alec, który także został pisarzem. Zarówno jego brat, jak i ojciec chodzili do Sherborne, innej angielskiej szkoły publicznej, jednak jego brat został wyrzucony podczas ostatniego roku nauki w związku z publikacją kontrowersyjnej powieści The Loom of Youth, która dotyka problemu stosunków homoseksualnych pomiędzy uczniami szkół publicznych i stanowiła poważną plamę na reputacji Sherborne. W związku z tym w późniejszym czasie szkoła odmówiła przyjęcia Evelyna i został on umieszczony w Lancing College, szkoły mniej ekskluzywnej o mocno anglikańskim charakterze. Ta degradacja dokuczała Waughowi do końca życia, ale jednocześnie to dzięki tej szkole zainteresował się głębiej sprawami wiary, pomimo że w Lancing stał się agnostykiem.

Po Lancing Waugh zaczął studiować historię na Hertford College w Oksfordzie. Tam zaniedbał pracę akademicką i stał się bardziej znany ze swoich obrazów niż dzieł literackich. Prowadził bogate życie towarzyskie, zawarł przyjaźnie z członkami brytyjskiej arystokracji i klasy średniej. Doświadczenia z tego kresu miały oddźwięk w jego późniejszej twórczości. Zapytany, czy uprawiał jakiś sport w college'u, odpowiedział: Piłem dla Hertford. Mówiło się o jego związkach homoseksualnych w trakcie pobytu w Oksfordzie. Sam Waugh w swoim pamiętniku odniósł się do swojej pierwszej homoseksualnej miłości. Podejrzenia nigdy nie zostały jednak rozwiane^[4].

Wyniki w nauce pozwalały mu tylko na uzyskanie dyplomu trzeciej klasy. Zrezygnował z możliwości poprawienia ocen i opuścił Oksford w 1924 r. bez odebrania dyplomu. W 1925 r. rozpoczął pracę nauczyciela w prywatnej szkole w Walii. W swojej autobiografii Waugh twierdzi, że usiłował w tym okresie popełnić samobójstwo skacząc z klifu; w rezultacie został tylko poparzony przez meduzę. Niedługo po tym został zwolniony z pracy za próbę uwiedzenia przełożonej szkoły. Swojemu ojcu powiedział, że został zwolniony z powodu pijaństwa.

Twórczość (wybór)

Proza

• Zmierzch i upadek (Decline and fall 1928, wyd. pol. Muza 1994, tł. Zbigniew Batko),
• Vile Bodies (1930),
• Black Mischief (1932),
• Garść prochu (A Handful of Dust 1934, wyd. pol. Lwów Książnica Polska "Leopolia" 1937, tł. Jerzy Olgar; wznowienie Instytut Wydawniczy „Pax” 1957),
• Mała przechadzka pana Lovedaya i inne smutne opowiadania (Mr. Loveday's little outing and other sad stories 1935, wyd. pol. „Pax” 1957, tł. Wacław Niepokólczycki i inni),
• Dziennikarz z przypadku (Scoop : a novel about journalists 1938, wyd. pol. Londyn Veritas 1954, tł. Teresa Skórzewska),
• Put Out More Flags (1942),
• Znowu w Brideshead (Brideshead Revisited: The Sacred and Profane Memories of Captain Charles Ryder 1945, wyd. pol. „Pax” 1970, tł. Irena Doleżal-Nowicka),
• The Loved One (1948),
• Helena (1950),
• trylogia Sword of Honour
  • Men at Arms (1952),
  • Officers and Gentlemen (1955),
  • The Ordeal of Gilbert Pinfold (1957),
• Love Among the Ruins (1953),
• Unconditional Surrender (1961).

Książki podróżnicze

• Labels: A Mediterranean Journal (1930),
• Daleko stąd : podróż afrykańska (Remote people 1931, wyd. pol. Świat Książki 2012, tł. Barbara Kopeć-Umiastowska),
• Ninety-two Days: The Account of a Tropical Journey Through British Guiana and Part of Brazil (1934),
• Waugh in Abyssinia (1936),
• Robbery Under Law (1939),
• When the Going Was Good (1946),
• The Holy Places (1952),
• A Tourist in Africa (1960).

Ekranizacje

Niektóre powieści Waugha zostały zekranizowane^[5]:

• Nieodżałowani (The Loved One) 1965,
• Decline and Fall... of a Birdwatcher 1968,
• Powrót do Brideshead (Brideshead Revisited serial telewizyjny) 1981,
• Scoop 1987,
• Garść prochu (A Handful of Dust) 1988,
• Sword of Honour 2001,
• Cudowne lata bohemy (Bright Young Things na podstawie Vile Bodies) 2003,
• Powrót do Brideshead (Brideshead Revisited) 2008,
• Decline and Fall 2017.

Przypisy