Gęsia Szyja

Gęsia Szyja
Ilustracja
Widok z Głodówki
Państwo

 Polska

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

1489 m n.p.m.

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Gęsia Szyja”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Gęsia Szyja”
Ziemia49°15′34″N 20°04′36″E/49,259444 20,076667
Multimedia w Wikimedia Commons
Gęsia Szyja widziana z Łysej Polany

Gęsia Szyja (1489 m) – szczyt w reglowej części Tatr Wysokich. Jest najwyższy w grupie masywu o tej samej nazwie. Grupę Gęsiej Szyi od masywu Koszystej oddziela Rówień Waksmundzka. Dawniej nazwa Gęsia Szyja dotyczyła tylko wąskiego i wygiętego upłazu na wschodnim grzbiecie, od strony Rusinowej Polany. Jego kształt przypominał góralom gęsią szyję. Później nazwę tę zastosowano do całego masywu[1].

Topografia

Od wierzchołka Gęsiej Szyi odchodzą cztery ramiona:

  • ramię wschodnie, niżej skręcające w kierunku północno-wschodnim. Schodzi trawiastymi tarasami w kierunku Rusinowej Polany. Na jego przedłużeniu, już poza Rusinową Polaną, znajduje się Goły Wierch (1206 m) zaliczany jeszcze do Tatr. Biegnący od niego na południe grzbiet to już Pogórze Bukowińskie[1],
  • północno-wschodnia grzęda o nazwie Złoty Wierch, oddzielająca Dolinę Złotą od równoległej, bezimiennej dolinki,
  • północna grzęda opadająca w widły Filipczańskiego Potoku i Złotego Potoku. Jej dolna część to Wiktorówki. Powyżej Wiktorówek w kierunku północno-wschodnim odgałęzia się grzęda Wojskowy Zrąb oddzielająca dolinki dwóch dopływów Złotego Potoku,
  • południowo-wschodni grzbiet, który poprzez Przysłop Waksmundzki łączy Gęsią Szyję z Ostrym Wierchem Waksmundzkim i Kopami Sołtysimi[2].

Gęsia Szyja znajduje się pomiędzy dwiema dużymi dolinami walnymi: Doliną Suchej Wody (od zachodu) oraz Doliną Białki (od wschodu) i jej odnogami: Doliną Waksmundzką (od południa), doliną Filipką (od północnego zachodu), a od północy z jej odnogą – Doliną Złotą[3].

Opis szczytu

Wierzchołkowa część grzbietu Gęsiej Szyi zbudowana jest z dolomitowych skałek wypiętrzonych na ok. 15 m (tzw. Waksmundzkie Skałki). Już z Rusinowej Polany, a także z drogi na szczyt i samego wierzchołka, można podziwiać szeroką panoramę Tatr od Tatr Bielskich przez Tatry Wysokie do Tatr Zachodnich. Z polany widoczne są Tatry Bielskie i Wysokie do Mięguszowieckich Szczytów. Panorama była propagowana przez Tytusa Chałubińskiego jako „widok na 100 szczytów i przełęczy” już w 1878 r.[4]

Jako pierwsi zimą na Gęsią Szyję weszli Józef Borkowski i Mariusz Zaruski na nartach 4 kwietnia 1907[5].

Bogata flora roślin wapieniolubnych. W 2007 r. znaleziono tutaj jedno z nielicznych w Polsce stanowisk tojadu mocnego morawskiego[6].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny zielony Wierchporoniec – Dolina Gąsienicowa. Ze szczytu schodzi na Przysłop Waksmundzki, za którym na Równi Waksmundzkiej krzyżuje się ze szlakiem z Toporowej Cyrhli do Wodogrzmotów Mickiewicza. W dolinie Pańszczycy odchodzi od niego łącznikowy szlak w kierunku przełęczy Krzyżne.

Przypisy

  1. ↑ a b ZofiaZ. Radwańska-Paryska ZofiaZ., Witold HenrykW.H. Paryski Witold HenrykW.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1 .
  2. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2022-06-17] .
  3. ↑ Tatry Wysokie i Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000, Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, czerwiec 2005, ISBN 83-87873-26-8 .
  4. ↑ JózefJ. Nyka JózefJ., Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3 .
  5. ↑ Witold HenrykW.H. Paryski Witold HenrykW.H., Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem, t. 4, Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951 .
  6. ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ., HalinaH. Piękoś-Mirek HalinaH., Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6 .

Linki zewnętrzne

  • Archiwalne widoki góry w bibliotece Polona


Widok z Gęsiej Szyi na Tatry Bielskie i Wysokie
Widok z Gęsiej Szyi na Tatry Bielskie i Wysokie