Helen Hayes

Helen Hayes
Ilustracja
Helen Hayes (1940)
Imię i nazwisko

Helen Hayes Brown

Data i miejsce urodzenia

10 października 1900
Waszyngton

Data i miejsce śmierci

17 marca 1993
Nyack

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Charles MacArthur (1928–1956)

Lata aktywności

1917–1985

Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Narodowy Medal Sztuki (USA)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Helen Hayes, właśc. Helen Hayes Brown (ur. 10 października 1900 w Waszyngtonie, zm. 17 marca 1993 w Nyack) – amerykańska aktorka filmowa, telewizyjna i teatralna, często nazywana „pierwszą damą amerykańskiego teatru”. Jedna z laureatów EGOT, czyli czterech najważniejszych nagród amerykańskiego przemysłu rozrywkowego: filmowego Oscara (1932, 1970), telewizyjnej Emmy (1953), muzycznej Grammy (1976) oraz teatralnej Tony (1947, 1958, nagroda specjalna w 1980). Ponadto laureatka potrójnej korony aktorstwa (Oscara, Emmy i Tony).

Życiorys

Urodziła się jako Helen Hayes Brown. Jej matka Catherine Estelle (z domu Hayes) była aspirującą aktorką występującą z objazdową trupą. Ojciec Francis van Arnum Brown miał kilka zawodów: m.in. sprzedawcy i rzeźnika. Hayesowie byli imigrantami katolickimi z Irlandii, skąd uciekli przed klęską głodu, która nawiedziła ten kraj. Matka Helen była córką siostrzenicy znanej irlandzkiej śpiewaczki Catherine Hayes.

Debiutem Helen w filmie dźwiękowym był obraz Grzech Madelon Claudet, za który otrzymała Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej. W następnych latach grywała w filmach u boku takich gwiazd jak Cary Grant czy Myrna Loy.

W 1935 roku powróciła do grania na Broadwayu, gdzie przez trzy lata grała w sztuce Victoria Regina. Występowała również w serialach telewizyjnych w jednoodcinkowych rolach. Do filmu powróciła w latach 50. Wystąpiła m.in. w Anastazji u boku Ingrid Bergman, gdzie wcieliła się w rolę Marii Fiodorownej. Aktorka za rolę otrzymała nominację do Złotego Globu. W 1970 roku otrzymała drugiego w karierze Oscara za rolę drugoplanową w dreszczowcu Port lotniczy. Aktorka wcieliła się w filmie w rolę Ady Quonsett, emerytki jeżdżącej „na gapę” samolotami. Ostatnią rolą Hayes na szklanym ekranie było wcielenie się w kilku filmach telewizyjnych w postać jednej z bohaterek powieści Agathy ChristieJane Marple.

Helen Hayes zmarła w dniu św. Patryka, 17 marca 1993 roku z powodu niewydolności serca. Została pochowana w Oak Hill Cemetery w Nyack w stanie Nowy Jork. Aktorka Lillian Gish uczyniła Hayes spadkobierczynią swoich nieruchomości, lecz Hayes przeżyła Gish tylko o miesiąc.

Aktorka ma własną gwiazdę w Hollywood Walk of Fame przy 6220 Hollywood Blvd.

Filmografia

Filmy fabularne
  • 1985: Strzały w Stonygates (Murder with Mirrors) jako panna Jane Marple
  • 1983: Karaibska tajemnica (A Caribbean Mystery) jako panna Jane Marple
  • 1982: Morduje się łatwo (Murder Is Easy) jako Lavinia Fullerton
  • 1978: Na zakręcie (A Family Upside Down) jako Emma Long
  • 1977: Candleshoe jako Lady St. Edmund
  • 1976: Zwycięstwo nad Entebbe (Victory at Entebbe) jako Pani Wise
  • 1975: One of Our Dinosaurs Is Missing jako Hettie
  • 1974: Garbi znowu w trasie (Herbie Rides Again) jako Pani Steinmetz
  • 1974: Black Day for Bluebeard jako Ernesta Snoop
  • 1972: Harvey jako Veta Louise Simmons
  • 1972: The Snoop Sisters jako Ernesta Snoop
  • 1971: Do Not Fold, Spindle, or Mutilate jako Sophie Tate Curtis
  • 1970: Port lotniczy jako Ada Quonsett
  • 1970: Pierwsza strona (The Front Page) jako Narratorka
  • 1969: Arsenic and Old Lace jako Abby Brewster
  • 1959: Third Man on the Mountain jako Turystka (niewymieniona w czołówce)
  • 1956: Anastazja (Anastasia) jako Imperatorowa Maria Fiodorowna
  • 1952: Mój syn John (My Son John) jako Lucille Jefferson
  • 1935: Vanessa: Her Love Story jako Vanessa Paris
  • 1934: What Every Woman Knows jako Maggie Wylie
  • 1934: Crime Without Passion jako Osoba w hotelu (niewymieniona w czołówce)
  • 1933: Nocny lot (Night Flight) jako Madame Fabian
  • 1933: Biała siostra (The White Sister) jako Angela Chiaromonte
  • 1933: Another Language jako Stella "Stell" Hallam
  • 1932: The Son-Daughter jako Lian Wha ‘Star Blossom’
  • 1932: Pożegnanie z bronią (A Farewell to Arms) jako Catherine Barkley
  • 1931: Arrowsmith jako Leora Arrowsmith
  • 1931: Grzech Madelon Claudet (The Sin of Madelon Claudet) jako Madelon Claudet
  • 1928: Tańczące miasto (The Dancing Town)
  • 1920: Babs (niewymieniona w czołówce)
  • 1917: The Weavers of Life jako Peggy
Seriale telewizyjne
  • 1984: Autostrada do nieba (Highway to Heaven) jako Estelle Wicks
  • 1982: Love, Sidney jako Pani Clovis
  • 1980: Statek miłości (The Love Boat) jako Agatha Winslow
  • 1976: Arthur Hailey’s the Moneychangers jako Doktor McCartney
  • 1975: Hawaii Five-O jako Ciotka Clara Williams
  • 1973–1974: The Snoop Sisters jako Ernesta Snoop
  • 1972: Ghost Story jako Panna Gilden
  • 1972: Here’s Lucy jako Pani Kathleen Brady
  • 1970: NET Playhouse jako Multiple Roles
  • 1967: Tarzan jako Pani Wilson
  • 1963: The Christophers
  • 1961: Michael Shayne
  • 1960: The Bell Telephone Hour jako Baronowa Nadedja von Meck
  • 1960: Dow Hour of Great Mysteries jako Cornelia Van Gorder
  • 1959–1960: Play of the Week jako Madame Ranevskaya
  • 1959: Hallmark Hall of Fame jako Essie
  • 1957: The Alcoa Hour jako Pani Gilling
  • 1957: Playhouse 90 jako Siostra Theresa
  • 1955: Producers’ Showcase jako Margaret Antrobus
  • 1954–1959: The United States Steel Hour jako Mother Seraphim
  • 1954–1955: The Best of Broadway jako Franny Cavendish / Abby Brewster
  • 1954: The Motorola Television Hour jako Frances Parry
  • 1953: Medallion Theatre jako Harriet Beecher Stowe
  • 1952-1958: Omnibus jako Bessie Arlington / Pani McThing
  • 1951: Schlitz Playhouse of Stars
  • 1951: Robert Montgomery Presents jako Królowa Wiktoria
  • 1950–1951: Pulitzer Prize Playhouse jako Abby / Maria, królowa Szkotów
  • 1950: The Prudential Family Playhouse
  • 1950: Showtime, U.S.A.

Nagrody

Linki zewnętrzne

  • Helen Hayes w bazie Filmweb
  • Helen Hayes w bazie IMDb (ang.)
  • Helen Hayes w bazie Notable Names Database (ang.)
  • p
  • d
  • e
Lata 80.
Lata 90.
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
Lata 2000–2009
  • Wikiprojekt:Filmy
  • p
  • d
  • e
1920–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
  • p
  • d
  • e
1936–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
  • p
  • d
  • e
1932–1959
1960–1989
1990–2009
od 2010
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000121410736
  • VIAF: 79116126
  • LCCN: n50025141
  • GND: 119019884
  • NDL: 00513806
  • BnF: 12521568z
  • SUDOC: 034461833
  • NKC: xx0153670
  • BNE: XX1296102
  • BIBSYS: 90587932
  • CiNii: DA09094488
  • Open Library: OL888495A
  • NUKAT: n01094127
  • J9U: 987007587761705171
  • CANTIC: a11720141
  • CONOR: 89510499
  • BLBNB: 000236445
  • KRNLK: KAC2020L2301
  • WorldCat: lccn-n50025141
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3910508
  • Britannica: biography/Helen-Hayes
  • NE.se: helen-hayes
  • SNL: Helen_Hayes
  • DSDE: Helen_Hayes
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 24649