Henryk I Ludolfing

Henryk I na rycinie

Książę Bawarii

Okres

od 947
do 955

Poprzednik

Bertold

Następca

Henryk II Kłótnik

Książę Lotaryngii

Okres

od 939
do 940

Poprzednik

Gizelbert

Następca

Otto I Lotaryński

Dane biograficzne

Dynastia

Ludolfingowie

Data i miejsce urodzenia

919/921
Nordhausen

Data i miejsce śmierci

1 listopada 955
Pöhlde

Ojciec

Henryk I Ptasznik

Matka

Matylda von Ringelheim

Żona

Judyta

Dzieci

Gerberga
Jadwiga Szwabska
Henryk II Kłótnik

Multimedia w Wikimedia Commons

Henryk I (ur. 919/921 w Nordhausen, zm. 1 listopada 955 w Pöhlde) – książę Bawarii z dynastii Ludolfingów (od 947 r. do śmierci). Syn Henryka I Ptasznika - króla Niemiec, młodszy brat Ottona I Wielkiego.

Życiorys

Wkrótce po wstąpieniu na tron Ottona I, w 938 r. zbuntował się przeciw niemu w sojuszu z księciem Frankonii Eberhardem i księciem Lotaryngii Giselbertem, wysuwając roszczenia do korony. W 939 r. został pokonany pod Birten i musiał opuścić Niemcy. Uciekł do Francji do króla Ludwika IV. Po zawarciu pokoju niemiecko-francuskiego pogodził się z Ottonem I uzyskując księstwo Lotaryngii. Wkrótce zostało mu ono jednak odebrane. Na Wielkanoc 941 r. usiłował zamordować Ottona I w Quedlinburgu. Spisek został odkryty. Henryk został uwięziony w Ingelheim am Rhein. Na Boże Narodzenie 941 r. we Frankfurcie nad Menem ukorzył się przed bratem i został ułaskawiony.

W 948 r. uzyskał księstwo Bawarii. W 951 r. przywiózł bratu do Pawii jako narzeczoną Adelajdę Burgundzką. W 952 powiększył swoje księstwo o tereny wokół Werony i Akwilei. Stłumił bunt Ludolfa Szwabskiego i Konrada Czerwonego. Został pochowany w klasztorze Niedermünster w Ratyzbonie, gdzie także spoczywa jego żona.

Około 938 roku poślubił Judytę, córkę Arnulfa, księcia Bawarii. Z tego małżeństwa pochodzili:

Gerberga
Jadwiga Szwabska (Hadwig), zm. 28 sierpnia 994, żona Burcharda III, księcia Szwabii,
Henryk II Kłótnik, ur. 951, zm. 28 sierpnia 995.

Bibliografia

Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 11, s. 454-457.
Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, tablica 43.

Władcy Bawarii

Agilolfingowie

Garibald I (548–591)
Tassilo I (591–610)
Garibald II (610–625)
Theodo (680–716)
Theodbert (716–719)
Theobald (716–717/719)
Tassilo II (716–719)
Grimoald (716–725)
Hugbert (725–736)
Odylon (736–748)
Tassilo III (748–788)

Karolingowie

Karol Wielki (788–814)
Ludwik Pobożny (814–815)
Lotar I (815–817)
Ludwik Niemiecki (817–865)
Karloman (864–880)
Ludwik Młodszy (880–882)
Karol Otyły (882–887)
Arnulf z Karyntii (887–899)
Ludwik Dziecię (900–911)

Od Luitpoldingów
do Wittelsbachów

Luitpold (889–907)
Arnulf I Zły (907–937)
Eberhard (937–938)
Bertold (938–947)
Henryk I (947–955)
Henryk II Kłótnik (955–976)
Otton I (976–982)
Henryk III Młodszy (982–985)
Henryk II Kłótnik (985–995)
Henryk II Święty (995–1005)
Henryk V (1005–1026)
Henryk VI (1026–1041)
Henryk VII (1042–1047)
Konrad I (1049–1053)
Henryk VIII (1053–1054)
Konrad II (1054–1055)
Henryk VIII (1055–1061)
Otton II (1061–1070)
Welf I (1070–1077)
Henryk VIII (1077–1096)
Welf I (1096–1101)
Welf II (1101–1120)
Henryk IX Czarny (1120–1126)
Henryk X Pyszny (1126–1139)
Leopold IV Szczodry (1139–1141)
Henryk XI Jasomirgott (1141–1156)
Henryk XII Lew (1156–1180)
Otton I (1180–1183)
Ludwik I (1183–1231)
Otton II (1231–1253)
podział na Dolną i Górną Bawarię

Pierwsze rozbicie

Dolna Bawaria	Henryk XIII (1253–1290) Otton III (1290–1312) Ludwik III (1290–1296) Stefan I (1290–1310) Henryk XIV (1310–1339) Otton IV (1310–1334) Henryk XV (1312–1333) Jan I Dziecię (1339–1340)
Górna Bawaria	Ludwik II (1253–1294) Rudolf I (1294–1317) Ludwik IV (1294–1347)

Książęta Bawarii

Ludwik IV (1340–1347)
Ludwik V Brandenburski (1347–1349)
Stefan II (1347–1349)
Ludwik VI Rzymski (1347–1349)
Wilhelm I (1347–1349)
Albrecht I (1347–1349)
Otto V Leniwy (1347–1349)
od 1349 r. podział na Dolną i Górną Bawarię, od 1353 r. na Bawarię-Landshut i Bawarię-Straubing

Drugie rozbicie

Górna Bawaria	Ludwik V Bawarski (1349–1361) Ludwik VI Rzymski (1349–1351) Otto V Leniwy (1349–1351) Meinhard (1361–1363)
Dolna Bawaria	Stefan II (1349–1353) Wilhelm I (1349–1353) Albrecht I (1349–1353)
Bawaria-Landshut	Stefan II (1353–1375) Stefan III (1375–1392) Fryderyk (1375–1393) Jan II (1375–1392) Henryk XVI Bogaty (1393–1450) Ludwik IX Bogaty (1450–1479) Jerzy Bogaty (1479–1503) podział między Bawarię-Monachium i Palatynat-Neuburg
Bawaria-Straubing	Wilhelm I (1353–1389) Albrecht I (1353–1404) Albrecht II (1389–1397) Wilhelm II (1404–1417) Jan III (1417–1425) podzielona między Bawarię-Monachium, Bawarię-Landshut i Bawarię-Ingolstadt
Bawaria-Ingolstadt	z Bawarii-Landshut Stefan III (1392–1413) Ludwik VII Brodaty (1413–1447) Ludwik VIII (1443–1445) do Bawarii-Landshut
Bawaria-Monachium	z Bawarii-Landshut Jan II (1392–1397) Ernest (1397–1438) Wilhelm III (1397–1435) Albrecht III (1438–1460) Jan IV (1460–1463) Zygmunt (1460–1467) Albrecht IV Mądry (1463–1508)
Bawaria-Dachau	z Bawarii-Monachium Zygmunt (1467–1501) do Bawarii-Monachium

Książęta Bawarii

Albrecht IV Mądry (1504–1508)
Wilhelm IV (1508–1550)
Ludwik X (1516–1545)
Albrecht V (1550–1579)
Wilhelm V Pobożny (1579–1597)
Maksymilian I (1597–1623)

Elektorzy Bawarii

Maksymilian I (1623–1651)
Ferdynand Maria (1651–1679)
Maksymilian II Emanuel (1679–1726)
Karol I Albrecht (1726–1745)
Maksymilian III Józef (1745–1777)
Karol II Teodor (1777–1799)
Maksymilian IV Józef (1799–1805)

Królowie Bawarii

Maksymilian I Józef (1805–1825)
Ludwik I (1825–1848)
Maksymilian II (1848–1864)
Ludwik II (1864–1886)
Otton I (1886–1913)
Ludwik III (1913–1918)

Władcy Lotaryngii

Królowie Lotaryngii

Karolingowie	Lotar II (855–869) Karol II Łysy (869–879, w Górnej Lotaryngii) Ludwik II Niemiecki (869–876, w Dolnej Lotaryngii) Ludwik III Młodszy (876–882, do 879 tylko w Dolnej Lotaryngii) Karol Otyły (882–887) Hugo Ślepy (antykról, 883–885) Arnulf z Karyntii (887–895) Zwentibold (895–900) Ludwik IV Dziecię (900–911) Karol IV Prostak (911–923)
Welfowie	Rudolf z Burgundii (923–925)
Ludolfingowie	Henryk I Ptasznik (925–935) Otton I Wielki (935–973) Otton II (973–983) Otton III (983–1002) Henryk II Święty (1002–1024)
Dynastia salicka	Konrad II (1024–1039)

Książęta Lotaryngii

Gebhard (903–910)
Reginar (910–916)
Gizelbert (925–939)
Henryk I (939–940)
Otto I (942–944)
Konrad I (944–953)
Bruno (953–965)

Książęta
Dolnej Lotaryngii

Pierwsi książęta	Godfryd I (959–964) Richar (968–972)
Karolingowie	Karol z Lotaryngii (976–991) Otto (991–1012)
Dynastia z Verdun	Godfryd II Bezdzietny (1012–1023) Gozelo I Wielki (1023–1044) Gozelo II Próżniak (1044–1046)
Luksemburgowie	Fryderyk I (1046–1065)
Dynastia z Verdun	Godfryd III Brodaty (1065–1069) Godfryd IV Garbaty (1069–1076)
Dynastia salicka	Konrad II (1076–1087)
Dynastia z Boulogne	Godfryd V (1087–1100)
Dynastia limburska	Henryk (1101–1106)
Dynastia z Louvain	Gotfryd VI Brodaty (1106–1128) Walram (1128–1139) Gotfryd VII (1139–1142) Gotfryd VIII (1142–1190) od 1190 książęta Brabancji

Książęta
Górnej Lotaryngii

Dynastia mozelska	Fryderyk I (959–978) Thierry I (978–1026) Fryderyk II (1026–1027, współregent) Fryderyk III (1027–1033)
Dynastia z Verdun	Gozelo I Wielki (1033–1044) Godfryd III Brodaty (1044–1047)
Dynastia z Châtenois	Adalbert (1047–1048) Gerard (1048–1070) Thierry II Waleczny (1070–1115) Szymon I (1115–1138) Mateusz I (1138–1176) Szymon II (1176–1205) Fryderyk I (1205–1206) Fryderyk II (1206–1213) Tybald I (1213–1220) Mateusz II (1220–1251) Fryderyk III (1251–1302) Tybald II (1302–1312) Fryderyk IV (1312–1329) Rudolf (1329–1346) Jan I (1346–1390) Karol II (1390–1431) Izabela (1431–1453)
Walezjusze andegaweńscy	René I (1431–1453, mąż Izabeli) Jan II (1453–1470) Mikołaj I (1470–1473) Jolanta (1473)
Dynastia z Vaudémont	René II (1473–1508) Antoni II Dobry (1508–1544) Franciszek I (1544–1545) Karol III Wielki (1545–1608) Henryk II (1608–1624) Nicole (1624–1624) Franciszek II (1624–1624) Karol IV (1624–1634) Mikołaj II (1634–1661) Karol IV (1661–1675, tytularny od 1670) okupacja francuska (1670–1698) Karol V Leopold (1675–1690, tytularny) Leopold I Józef (1690–1729, tytularny do 1698) Franciszek III Stefan (1729–1737)
Leszczyńscy	Stanisław Leszczyński (1737–1766)