Jan XIII Glykys

Jan XIII Glykys
Ιωάννης ΙΓ΄ Γλυκύς
Patriarcha Konstantynopola
Kraj działania	Cesarstwo Bizantyńskie
Data urodzenia	ok. 1250
Data śmierci	po 1320
Patriarcha Konstantynopola
Okres sprawowania	1315–1320

Wyznanie	prawosławne
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Wybór patriarchy	11 maja 1315

Jan XIII Glykys albo Glykas, gr. Ιωάννης ΙΓ΄ Γλυκύς, Jōannes XIII Glykys^[1] (ur. ok. 1250)^[2] – patriarcha Konstantynopola od 11 maja 1315^[3] do 1320 r.^[4].

Życiorys

Jan urodził się około 1250 r. Studiował retorykę i gramatykę. Był nauczycielem Nicefora Gregorasa. Zanim został patriarchą był człowiekiem świeckim, wyższym urzędnikiem na dworze cesarskim. Pełnił, między innymi, funkcję logotety dromu^[2]^[5]. Miał żonę i dzieci, które pozostawił w chwili wyboru na stolicę patriarszą^[6]. W 1315 r. z woli cesarza Andronika II Paleologa został wybrany patriarchą. Z powodu choroby po pięciu latach zrzekł się urzędu i schronił się w klasztorze Kyriotissa^[2].

Jan Glykys jest autorem traktatu O składni (Peri orthotetos syntakseos, wydanego przez A. Jahniusa pod tytułem: Joannis Glycae ... opus de vera syntaxeos ratione, Berlin 1849), w którym omówił powstanie i rozwój języka oraz niektóre kwestie szczegółowe, jak na przykład: zastosowanie przypadków, konstrukcja imiesłowów, barbaryzmy. Przypisuje mu się również autorstwo tak zwanego homiliarza patriarchalnego. Prawdopodobnie Jan Glykys jedynie zatwierdził do użytku liturgicznego dzieło napisane wcześniej przez Jana Ksyfilina^[2].

Przypisy

↑ Glykys znaczy słodki
↑ ^a ^b ^c ^d Bożena Modzelewska: Jan XIII Glykys. W: Encyklopedia katolicka. T. 7. s. 868.
↑ Venance Grumel, Traité d'études byzantines, « La Chronologie I. », Presses universitaires de France, Paryż, 1958, s. 437. Za rokiem 1315 opowiada się też Jacek Bonarek (Dzieje Grecji, s. 659). A. Weiss przesuwa początek patriarchatu Jana XIII na rok 1316 (Anzelm Weiss: Ekumeniczny patriarchat prawosławny. W: Encyklopedia katolicka. T. 4. s. 849.)
↑ Tak Venance Grumel i Jacek Bonarek. Bożena Modzelewska opowiada się za rokiem 1319, podaje bowiem 11 maja 1319 jako datę śmierci Jana Glykysa (Bożena Modzelewska: Jan XIII Glykys. W: Encyklopedia katolicka. T. 7. s. 868.)
↑ O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. s. 270.
↑ Jan XIII. Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopola. [dostęp 2012-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-16)]. (gr.).

Bibliografia

J. Bonarek, T. Czekalski, S. Sprawski, S. Turlej: Historia Grecji. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005. ISBN 83-08-03816-6.
Venance Grumel, Traité d'études byzantines, « La Chronologie I. », Presses universitaires de France, Paryż, 1958, s. 437.
O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. Wrocław: Ossolineum, 1984, s. 284. ISBN 83-04-01422-X.
Bożena Modzelewska: Jan XIII Glykys. W: Encyklopedia katolicka. T. 7. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1997, s. 868.
Anzelm Weiss: Ekumeniczny patriarchat prawosławny. W: Encyklopedia katolicka. T. 4. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1989, s. 849.

Prawosławny patriarcha Konstantynopola

Do 1204	Konstantyn III Lichudes (1059–1063) Jan VIII Ksifilinos (1064–1075) Kosma I Jerozolimski (1075–1081) Eustracjusz Garidas (1081–1084) Mikołaj III Gramatyk (1084–1111) Jan IX Agapet (1111–1134) Leon Styppes (1134–1143) Michał II Kurkuas (1143–1146) Kosma II Attykos (1146–1147) Mikołaj IV Muzalon (1147–1151) Teodot II (1151–1153) Neofit I (1153) Konstantyn IV Chliaren (1154–1156) Łukasz Chryzoberges (1156–1169) Michał III z Anchialos (1170–1177) Charyton Eugeniota (1177–1178) Teodozjusz I Boradiota (1179–1183) Bazyli II Kamater (1183–1186) Nicetas II Muntanes (1186–1189) Dozyteusz (1189) Leoncjusz Teotokita (1189) Dozyteusz (1189–1191) Jerzy II Ksyfilin (1191–1198) Jan X Kamater (1198–1206)
W Nicei 1204–1261	Michał IV Autorejan (1206–1212) Teodor II Irenik (1213–1216) Maksymus II (1216) Manuel I Charitopul (1217–1222) German II (1222–1240) Metody II (1240) Manuel II (1244–1255) Arseniusz Autorejan (1255–1259) Nicefor II (1260–1261)
1261–1453	Arseniusz Autorejan (1261–1267) German III (1267) Józef I Galezjota (1267–1275) Jan XI Bekkos (1275–1282) Józef I Galezjota (1282–1283) Grzegorz II Cypryjczyk (1283–1289) Atanazy I (1289–1293) Jan XII (1294–1303) Atanazy I (1303–1309) Nifon I (1310–1314) Jan XIII Glykys (1315–1320) Gerazym I (1320–1321) Izajasz (1323–1334) Jan XIV Kalekas (1334–1347) Izydor (1347–1350) Kalikst I (1350–1354) Filoteusz Kokkin (1354–1355) Kalikst I (1355–1363) Filoteusz Kokkin (1364–1376) Makary (1376–1379) Nil Kerameus (1379–1388) Antoni IV (1389–1390) Makary (1390–1391) Antoni IV (1391–1397) Kalikst II Ksantopul (1397) Mateusz I (1397–1410) Eutymiusz II (1410–1416) Józef II (1416–1439) Metrofan II (1440–1443) Grzegorz III Mammas (1443–1450) Atanazy II (1450–1453)
Po 1453	Gennadiusz II Scholar (1453–1456, 1458, 1462–1463, 1464) Izydor II Ksantopulos (1456–1457) Sofroniusz I Syropulos (1463–1464) Joazaf (1464, 1464–1466) Marek II Ksylokarawes (1466) Symeon I z Trapezuntu (1466, 1471–1474, 1481–1486) Dionizy I (1466–1471, 1489–1491) Rafał I (1475–1476) Maksym III Manasses (1476–1481) Nefon II (1486–1488, 1497–1498, 1502) Maksym IV (1491–1497) Joachim I (1498–1502, 1504) Pachomiusz I (1503–1504, 1504–1513) Teolept I (1513–1522) Jeremiasz I (1522–1546) Joannik I (1524–1525) Dionizy II (1546–1555) Joazaf II (1555–1556) Metrofan III (1565–1572, 1579–1580) Jeremiasz II Tranos (1572–1579, 1580–1584, 1587–1595) Pachomiusz II (1584–1585) Teolept II (1585–1586) Mateusz II (1596, 1598–1602, 1603) Gabriel I (1596) Teofan I Karikes (1596–1597) Melecjusz I Pegas (1597–1598, 1601) Neofit II (1602–1603, 1607–1612) Rafał II (1603–1607) Tymoteusz II (1612–1620) Cyryl I Lukaris (1612, 1620–1623, 1623–1635, 1637–1638) Grzegorz IV z Amasei (1623) Antym II (1623) Cyryl II Kontares (1633, 1635–1636, 1638–1639) Atanazy III Patelaros (1634) Neofit III Nicejski (1636–1637) Parteniusz I (1639–1644) Parteniusz II (1644–1646, 1648–1651) Joannik II (1646–1648, 1651–1656) Cyryl III (1652, 1654) Paisjusz I (1652–1655) Parteniusz III (1656–1657) Gabriel II (1657) Parteniusz IV (1657–1662, 1665–1667, 1671, 1675–1676, 1684–1685) Dionizy III (1662–1665) Klemens (1667) Metody III (1668–1671) Dionizy IV Muzułmanin (1671–1673, 1676–1679, 1682–1684, 1686–1687, 1693–1694) Gerazym II (1673–1674) Atanazy IV (1679) Jakub (1679–1682, 1685–1688) Kallinik II (1688, 1689–1693, 1694–1702) Neofit IV (1688) Gabriel III (1702–1707) Neofit V (1707) Cyprian I (1707–1709, 1713–1714) Atanazy V (1709–1711) Cyryl IV (1711–1713) Kosma III (1714–1716) Jeremiasz III (1716–1726, 1732–1733) Paisjusz II (1726–1732, 1740–1743, 1744–1748) Serafim I (1733–1734) Neofit VI (1734–1740, 1743–1744) Cyryl V (1748–1751, 1752–1757) Kallinik III (1757) Serafim II (1757–1761) Joannik III (1761–1763) Samuel I Chaceres (1763–1768, 1773–1774) Melecjusz II (1768–1769) Teodozjusz I (1769–1773) Sofroniusz II (1774–1780) Gabriel IV (1780–1785) Prokopiusz I (1785–1789) Neofit VII (1789–1794, 1798–1801) Gerazym III (1794–1797) Grzegorz V (1797–1798, 1806–1808, 1818–1821) Kallinik IV (1801–1806, 1808–1809) Jeremiasz IV (1809–1813) Cyryl VI (1813–1818) Eugeniusz II (1821–1822) Antym III (1822–1824) Chryzant I (1824–1826) Agatangel (1826–1830) Konstancjusz I (1830–1834) Konstancjusz II (1834–1835) Grzegorz VI (1835–1840, 1867–1871) Antym IV (1840–1841, 1848–1852) Antym V (1841–1842) German IV (1842–1845, 1852–1853) Melecjusz III (1845) Antym VI (1845–1848, 1853–1855, 1871–1873) Cyryl VII (1855–1860) Joachim II (1860–1863, 1873–1878) Sofroniusz III (1863–1866) Joachim III (1878–1884, 1901–1912) Joachim IV (1884–1886) Dionizy V (1887–1891) Neofit VIII (1891–1894) Antym VII (1895–1897) Konstantyn V (1897–1901) German V (1913–1918) Melecjusz IV Metaksakis (1921–1923) Grzegorz VII (1923–1924) Konstantyn VI (1924–1925) Bazyli III (1925–1929) Focjusz II (1929–1935) Beniamin (1936–1946) Maksym V (1946–1948) Atenagoras I (1948–1972) Dymitr I (1972–1991) Bartłomiej I (od 1991)