Księstwo wrocławskie

Księstwo wrocławskie

Ducatus Wratislaviensis

1173–1335
Herb
Stolica	Wrocław
Typ państwa	monarchia (księstwo)
Ostatni władca	Henryk VI Dobry
Wydzielenie	z księstwa śląskiego 1173
Inkorporacja	do Królestwa Czech 1335
Religia dominująca	katolicyzm
Dzielnica wrocławska Henryka IV Prawego na mapie Śląska w okresie rozbicia dzielnicowego w Polsce
Multimedia w Wikimedia Commons

Księstwo wrocławskie (łac. Ducatus Wratislaviensis, niem. Herzogtum Breslau, cz. Vratislavské knížectví) – rezultat podziału w latach 1248–1251 istniejącego wcześniej księstwa śląskiego pomiędzy synów Henryka Pobożnego zmarłego w 1241 roku. Po jego śmierci przez kilka lat samodzielnie władzę sprawował jego najstarszy syn Bolesław II Rogatka. Wkrótce między nim i pozostałymi braćmi doszło do wojny sukcesyjnej, w rezultacie której około 1248 r. doszło do podziału dzielnicy, tak że Henryk III Biały uzyskał centralną część ze stołecznym Wrocławiem, a najstarszy Bolesław II Rogatka zatrzymał rozległy obszar z Legnicą, Świdnicą, Głogowem i Środą Śląską tworząc księstwo legnickie^[1]. Po pewnym czasie Głogów otrzymał Konrad I, tworząc w ten sposób księstwo głogowskie. Środa Śląska została włączona do księstwa wrocławskiego w latach 1257-1258. Działalność gospodarcza Henryka III Białego ukierunkowana była na odbudowę domeny książęcej poprzez rewindykację zagrabionych przez kościół i miasta dóbr księcia, a także poprzez akcję kolonizacyjną.

Po śmierci Henryka III Białego w 1266 ziemie księstwa wrocławskiego objął arcybiskup salzburski Władysław, będący jednym z synów Henryka Pobożnego. W latach 1270-1290 – Henryk IV Prawy. Po nim w 1291 – Henryk V Gruby. Po Henryku Grubym, jako opiekun małoletnich książąt, księstwem wrocławskim władał od 1296 do 1301 Bolko Surowy.

W 1311 władanie księstwem przypadło Henrykowi VI Dobremu, który w umowie z Janem Luksemburskim w zamian za dożywocie przekazał księstwo królowi Czech. Wskutek tej umowy, po śmierci Henryka Dobrego, od 1335 księstwo wrocławskie należało do królów Czech.

Władcy Czech władali księstwem przez ponad 300 lat za pośrednictwem starostów aż do wojen śląskich i przejęcia w latach 1740–1742 terytorium całego Śląska przez Królestwo Prus.

Jakkolwiek do czasu przejścia we władanie czeskie terytorium księstwa wrocławskiego ulegało zmianom w zależności od bieżącej sytuacji politycznej, to w okresie czeskim księstwo wrocławskie obejmowało już trwale ziemię wrocławską, średzką. Karol IV Luksemburski rozciągnął w 1359 r. administrację księstwa na i namysłowską^[2].

• 
  Śląsk w latach 1249-1274

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia Wrocławia, wyd. I, 2000 (ISBN 83-7023-749-5), s. 433.
• Dolny Śląsk - Monografia historyczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006, ISBN 978-83-229-2763-2, s. 65-73.