Lubień Kujawski

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Lubień Kujawski

miasto w gminie miejsko-wiejskiej

Rynek


Herb	Flaga

Państwo

Polska

Województwo

kujawsko-pomorskie

Powiat

włocławski

Gmina

Lubień Kujawski

Prawa miejskie

przed 1489^[1]

Burmistrz

Marek Wiliński

Powierzchnia

2,31 km²

Populacja (31.12.2022)
• liczba ludności
• gęstość

1341^[2]
580,5 os./km²

Strefa numeracyjna

Kod pocztowy

87-840

Tablice rejestracyjne

CWL

Położenie na mapie gminy Lubień Kujawski

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego

Położenie na mapie powiatu włocławskiego

52°24′17″N 19°09′53″E/52,404722 19,164722

TERC (TERYT)

0418114

SIMC

0985898

Urząd miejski

ul. Wojska Polskiego 29
87-840 Lubień Kujawski

Multimedia w Wikimedia Commons

Hasło w Wikisłowniku

Strona internetowa

BIP

Lubień Kujawski (do 1937 roku Lubień^[3]^[4], niem. Lubenstadt^[5]) – miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Lubień Kujawski położone nad Jeziorem Lubieńskim.

W latach 1954–1972 miasto było siedzibą władz gromady Lubień. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. włocławskiego. Według danych GUS z 31 grudnia 2022 roku Lubień Kujawski liczył 1341 mieszkańców^[2].

W Lubieniu Kujawskim znajduje się Zespół Placówek Oświatowych im. hm. Janka Bytnara „Rudego”, która mieści się przy ulicy Szkolnej 15. Znajduje się w niej Izba Pamięci.

Historia

Miasto powstało w średniowieczu, najprawdopodobniej za panowania króla Kazimierza Wielkiego. Od początku swego istnienia było to miasto prywatne. Pierwsi właściciele pochodzili z rodu Doliwów, którzy potem przyjęli nazwisko Lubieńskich. Badania archeologiczne wskazują, że na wyspie na zachodnim wybrzeżu Jeziora Lubieńskiego znajdował się gród obronny, datowany na XIV wiek. Najstarszy zachowany dokument pochodzi z 1539 roku został wydany przez króla Zygmunta I Starego. Przyznawał on prawo organizacji dwóch jarmarków rocznie oraz targów w każdą sobotę i niedzielę.

Miasto wielokrotnie zmieniał swoich właścicieli. Na przestrzeni dziejów miasto należało do roku Kryskich, zaś potem Brzeskich. W roku 1804 spadkobierczyni Brzeskich Maria Dobkowa sprzedała swoje dobra właścicielowi Chocenia Walentemu Waliszewskiemu, którego potomkowie Feliks, a następnie Juliusz zarządzali folwarkiem do końca XIX wieku^[6].

W czasie kampanii wrześniowej stacjonował tu III/3 dywizjon myśliwski i 43 Eskadra Towarzysząca^[7].

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Lubienia Kujawskiego w 2014 roku^[8].

Zabytki

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, neoromański z lat 1884–1886, projektu Artura Goebela^[9]
dwór obronny z XIV-XVII wieku, nr 217/A z 30.12.1986 roku
zespół dworski, obejmujący: dwór drewniano-murowany z końca XVIII wieku; park z połowy XIX wieku, nr 187/A z 17.09.1985 roku
budynek dawnej szkoły z lat 20. XX wieku, projektu miejscowego budowniczego Jana Szperlinga, obecnie biblioteka publiczna^[9]
W Lubieniu znajduje się cmentarz żydowski.

Sport

W mieście działa klub piłki nożnej, Lubienianka Lubień Kujawski, grający w A klasie. nad jeziorem funkcjonuje kąpielisko^[10].

Gospodarka

Na byłym lotnisku uruchomiono strefę przemysłową, gdzie na 200 ha lokują się firmy^[11].

W pobliżu Lubienia planowana jest budowa kopalni soli, lecz termin budowy nie jest jeszcze znany^[12].

Zobacz też

Przypisy

↑ Urząd Miejski Lubień Kujawski. [dostęp 2015-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
↑ ^a ^b GUS, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 grudnia 2022 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-05-14] (pol.).
↑ M.P. 1937 nr 69 poz. 104
↑ por. Pomorski Dziennik Wojewódzki. 1950, nr 6, poz. 126
↑ Zarządzenie o zmianie nazw miejscowości Kraju Warty z 1943r. [online] [dostęp 2020-06-06] .
↑ Folder o historii Lubienia Kujawskiego, „issuu” [dostęp 2017-02-21] .
↑ Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1991, s. 388. ISBN 83-206-0795-7.
↑ Lubień Kujawski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Wędrując po parafiach – Lubień Kujawski, tygodnik „Niedziela” [dostęp 2018-07-28].
↑ Kąpieliska w Kujawsko-Pomorskiem. Osiem doskonałej jakości. Kiedy zaczynają sezon?
↑ Atrakcyjność gospodarcza lubieńskiej strefy przemysłowej to lokalizacja i infrastruktura drogowa [online], Lubień Kujawski, 22 kwietnia 2022 [dostęp 2022-05-04] (pol.).
↑ ORLEN, Rurociągi wody i solanki [online] [dostęp 2020-06-06] .

Linki zewnętrzne

Lubień (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 404 .

Gmina Lubień Kujawski

Siedziba gminy: Lubień Kujawski

Miasto	Lubień Kujawski
Wsie	Antoniewo Bagno Beszyn Bileńska Kolonia Bilno Błędowo Błonie Chojny Chwalibogowo Czaple Czaple Nowe Dziankowo Dziankówek Gagowy Nowe Gagowy Stare Gliznowo Gocław Gole Golska Huta Kaczawka Kaliska Kamienna Kanibród Kąty Kłóbka Kobyla Łąka Kołomia Kostulin Kretkowo Krzewie Krzewie Drugie Modlibórz Morzyce Narty Narty-Piaski Nowa Wieś Rutkowice Rzegocin Rzeżewo Małe Rzeżewo-Morzyce Sławęcin Sławęckie Góry Stępka Stróże Szewo Świerna Wąwał Wiktorowo Wola Dziankowska Wola Olszowa Wola Olszowa-Parcele
Kolonie	Henryków Kłóbska Kolonia Podgórze Siemiany Uchodze Walentowo
Osady	Kamienna Nowy Młyn
Części wsi	Beszynek Biedawa Biernatki Błota Borek Brzeziny Budy Dąbrowskie Charchocin Dąbrowa Długie Durlaty Dzięcielewo Gole-Kolonia Golskie Holendry Grabina Janowo Jarząbek Józefatowo Kłóbskie Budy Kolcówka Kolonia Dziankówecka Kolonia Lubieńska Kolonia Wiktorowska Kowalki Krzyżówki Kukorek Leopoldowo Lisianki Łukomszczyzna Maksymilianowo Maślanka Modliborek Myszki Orpiszewo Roździeniec Rumunki Bileńskie Rumunki Szewskie Sosnowa Szachulec Szewskie Budy Świerenka Wiśniówka Władysławowo Zakrzewo Zazdrość Zimowizna Żurawieniec
Przysiółek wsi	Siemionki
Zniesiona miejscowość	Rynek

Powiat włocławski

Miasta	Brześć Kujawski Chodecz Izbica Kujawska Kowal Lubień Kujawski Lubraniec
Gminy miejskie	Kowal
Gminy miejsko-wiejskie	Brześć Kujawski Chodecz Izbica Kujawska Lubień Kujawski Lubraniec
Gminy wiejskie	Baruchowo Boniewo Choceń Fabianki Kowal Lubanie Włocławek

Powiat włocławski (1867–1975)

Siedziba powiatu – Włocławek

Przynależność wojewódzka	gubernia warszawska (1867-1915) woj. warszawskie (II RP) (1919-38) woj. pomorskie (II RP) (1938-39) woj. pomorskie (PRL) (1945-50) woj. bydgoskie (1950-75)
Miasta	Brześć Kujawski Chodecz (do 1870 i od 1921) Kowal (do 1870 i od 1919) Lubień (Kujawski) (do 1870 i od 1919) Lubraniec (do 1870 i od 1919) Przedecz (do 1870 i od 1919) Włocławek (do 1947→)
Gminy wiejskie (1867-1954 i 1973-75)	Baruchowo (1867-1954) Boniewo (1973-75) Brześć Kujawski (1973-75) Choceń (1973-75) Chodecz (191?-21) Chodecz (1870-1954 i 1973-75) Dobiegniewo (1867-1954) Falborz (1867-1954) Kamienna (1867-70) Kłóbka (1867-1954) Kłótno (1973-75) Kowal (1870-1919) Kowal (1867-70, 1919-54 i 1973-75) Lubień (Kujawski) (1867-1954 i 1973-75) Lubraniec (1973-75) Łęg (1867-1954) Piaski (1867-1954) Pikutkowo (1867-1921) Przedecz (1867-1954 i 1973-75) Pyszkowo (1867-1954) Śmiłowice (1867-1954) Wieniec (1921-54) Włocławek (1973-75)
Gromady (1954-72)	Bielawy (1954-59) Bilno (1954-59) Boniewo (1954-72) Borzymowice (1954-61) Brzezie (1954-59) Cetty (1954-61) Choceń (1954-72) Chodeczek (1954-72) Czarne (1954-59) Czerniewice (1954-71) Dąbie Kujawskie (1954-59) Dobiegniewo (1954-61) Dziwie (1954-59) Fabianki (← 1956-71) Falborz (1954-59) ~~Goreń Duży~~(←~~1958~~) Grabkowo (1954-59) Kaliska (1954-59) Kanibród (1954-68) Kąkowa Wola (1954-68) Kłobia (1954-68) Kłotno (Kłótno) (1954-72) Kłóbka (1954-71) Kowal (1954-72) Kruszynek (1954-72) Kurowo (1954-61) Lubień (1954-72) Lubomin (1954-59) Lubraniec (1954-72) Michelin (1954-72) Modzerowo (1954-61) Morzyce (1954-61) Nakonowo (1954-68) Nasiegniewo (← 1958-59) Osiecz Wielki (1954-68) Pikutkowo (1954-59) Przedecz (1954-72) Psary (1954-61) Rózinowo (1954-72) Sarnowo (1954-61) Smólnik (1954-61) Smólnik (1972) Sokołowo (1954-61) Stary Brześć (1959-72) Sułkowo (1954-59) Szpetal Górny (← 1956-72) Śmiłowice (1954-71) Wieniec (1954-71) Więsławice (1954-61) Wistka Królewska (1961-71) Witoszyn Stary (← 1956-59) Zalesie (1954-61) Zgłowiączka (1954-71)

Miasta województwa kujawsko-pomorskiego

Miasta na prawach powiatu	Bydgoszcz Grudziądz Toruń Włocławek
Miasta powiatowe	Aleksandrów Kujawski Brodnica Chełmno Golub-Dobrzyń Inowrocław Lipno Mogilno Nakło nad Notecią Radziejów Rypin Sępólno Krajeńskie Tuchola Wąbrzeźno Świecie Żnin
Miasta gminne do 8 tys. mieszkańców	Barcin Bobrowniki Brześć Kujawski Chodecz Dobrzyń nad Wisłą Gąsawa Gniewkowo Górzno Izbica Kujawska Jabłonowo Pomorskie Janowiec Wielkopolski Kamień Krajeński Kcynia Kikół Kowal Kowalewo Pomorskie Lubień Kujawski Lubraniec Łabiszyn Łasin Mrocza Nieszawa Nowe Pakość Piotrków Kujawski Pruszcz Radzyń Chełmiński Skępe Strzelno Więcbork
Miasta gminne powyżej 8 tys. mieszkańców	Chełmża Ciechocinek Janikowo Koronowo Kruszwica Solec Kujawski Szubin

Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Adamów (1539–1870)
Aleksandrów Łódzki (1822–1870, od 1924)
Andrzejewo (1528–1870)
Annopol (1761–1870, od 1996)
Babiak (1815–1870)
Bakałarzewo (1570–1870)
Balwierzyszki (1520–1870)
Baranów (1544–1870)
Bełchatów (1737–1870, od 1925)
Bełżyce (1417–1870, od 1958)
Będków (1453–1870)
Biała Rawska (1498–1510, 1521–1870, od 1925)
Białaczów (1456–1674, 1787–1870, od 2024)
Białobrzegi (1540–1870, od 1958)
Bielawy (1403–1870)
Bielsk (1373–1870)
Bieżuń (1406–1674, 1767–1870, od 1994)
Biskupice (1450–1870)
Bobrowniki (1403–1870, od 2024)
Bobrowniki (1485–1870)
Bodzanów (1351–1870, od 2023)
Bodzentyn (1355–1870, od 1994)
Bogoria (1616–1870, od 2024)
Bolesławiec (1266–1870, od 2024)
Bolimów (1370–1870, od 2022)
Brdów (1436–1870)
Brok (1501–1870, od 1922)
Brudzew (1458–1870)
Burzenin (1378–1870)
Busko-Zdrój (1287–1870, od 1916)
Bychawa (1537–1870, od 1958)
Cegłów (1621–1870, od 2022)
Chocz (1382–1870, od 2015)
Chodecz (1442–1812, 1822–1870, od 1921)
Chodel (1517–1824, 1838–1870)
Chorzele (1542–1870, od 1919)
Ciechanowiec Nowe Miasto (1580–1795, 1807–1870, 1938→***)
Ciepielów (1548–1870, od 2024)
Czeladź (1242–1870, od 1915)
Czemierniki (1509–1870, od 2024)
Czersk (1350–1870)
Czerwińsk nad Wisłą (1373–1870, od 2020)
Czyżew (1738–1870, od 2011)
Ćmielów (1505–1870, od 1962)
Daleszyce (1569–1870, od 2007)
Dąbrowice (1455–1870, od 2023)
Denków (1564–1870, 1954→***)
Dobra (1392–1870, od 1919)
Dobrzyń nad Drwęcą (1789–1870, 1919–1950→*)
Drobin (1511–1870, od 1994)
Drzewica (1429–1870, od 1987)
Działoszyn (1412–1870, od 1994)
Filipów (1570–1870)
Firlej (1557–1870)
Frampol (1738–1870, od 1993)
Gielniów (1455–1870, od 2024)
Gliniany (1595–1870)
Głowaczów (1445–1870, od 2024)
Głowno (1427–1870, od 1925)
Głusk (1688–1870, 1989→***)
Gniewoszów (1693–1870)
Golina (1330–1870, od 1921)
Goraj (1405–1870, od 2021)
Gorzków-Osada (1689–1870)
Goszczyn (1386–1870)
Gowarczów (1430–1870, od 2024)
Góra Kalwaria # (1670–1883, od 1916)
Grabowiec (1601–1870)
Grabowiec (1418–1870)
Grabów (1372–1690, 1800–1870, od 2024)
Grajewo (1540–1870, od 1919)
Granica (1735–1870, 1965→****)
Grocholice (1485–1870, 1977→***)
Grodzisk Mazowiecki (1522–1870, od 1916)
Grzegorzew (1435–1870)
Horodło (1432–1870)
Horodyszcze (1558–1870)
Iłów (1506–1870)
Iłża (1239–1870, 1916–1919, od 1925)
Inowłódz (1350–1870, od 2024)
Iwaniska (1403–1870, od 2022)
Iwanowice (1460–1870)
Izbica (1750–1870, od 2022)
Izbica Kujawska (1394–1870, od 1973)
Jadów (1823–1870, od 2023)
Janowiec (1537–1870)
Janowo (1421–1870)
Janów (1696–1870)
Janów Podlaski (1465–1870, 1919–1940, 1944–1946)
Jarczów (1775–1870)
Jastrząb (1422–1870, od 2023)
Jedlińsk (1530–1870)
Jeziorzany (Łysobyki) (1498–1870)
Jeżów (1334–1870, od 2023)
Jędrzejów (1271–1870, od 1916)
Józefów (1725–1870, od 1988)
Józefów nad Wisłą (1687–1870, od 2018)
Kamieńczyk (1428–1870)
Kamieńsk (1374–1870, od 1994)
Kamionka (1469–1870, od 2021)
Karczew (1548–1870, od 1959)
Kazanów (1566–1870)
Kazimierz (1288–1870)
Kazimierz Biskupi (1287–1870)
Kazimierz Dolny (1348–1870, od 1927)
Kiernozia (1523–1579, 1784–1870, od 2024)
Kikół (1791–1870, od 2024)
Kleczew (1366–1870, od 1919)
Klimontów (1604–1870, od 2020)
Klwów (1413–1870)
Kłobuck (1339–1870, od 1919)
Kłodawa (1383–1870, od 1925)
Kock (1417–1870, od 1919)
Kodeń (1511–1870)
Kołbiel (1532–1870)
Komarów-Osada (1748–1870)
Koniecpol (1403–1870, od 1927)
Konstantynów (1729–1870)
Konstantynów Łódzki (1830–1870, od 1924)
Końskowola (1532–1870)
Koprzywnica (1262–1870, od 2001)
Kosów Lacki (1723–1870, od 2000)
Koszyce (1374–1870, od 2019)
Kowal (1339–1870, od 1919)
Koziegłowy (1472–1870, od 1950)
Koźminek (1369–1870, od 2021)
Krasnobród (1576–1870, od 1994)
Krasnosielc (1824–1870)
Kromołów (1388–1870, 1977→***)
Krośniewice (1452–1870, od 1926)
Kryłów (1523–1870)
Krzepice (1357–1870, od 1915)
Krzeszów (1641–1870)
Książ Wielki (1372–1870, od 2023)
Kuczbork-Osada (1384–1870)
Kunów (1467–1870, od 1990)
Kurów (1442–1870)
Kurozwęki (1347–1870)
Kurzelów (1285–1870)
Lasocin (1547–1870)
Latowicz (1423–1870, od 2023)
Lądek (1269–1870)
Lelów (1314–1870)
Lipsk (1580–1870, od 1983)
Lipsko (1613–1870, od 1958)
Liw (1421–1870)
Lubień Kujawski (1489–1870, od 1919)
Lubraniec (1509–1870, od 1919)
Ludwinów (1719–1870)
Lutomiersk (1274–1870, od 2022)
Lututów (1406–1720, 1843–1870, od 2020)
Łagów (1375–1870, od 2018)
Łaskarzew (1418–1870, od 1969)
Łaszczów (1549–1870, od 2010)
Łomazy (1566–1870)
Łosice (1505–1870, od 1919)
Łoździeje (1597–1870, od 1946)
Maciejowice (1507–1870, od 2024)
Magnuszew (1377–1576, 1776–1870, od 2024)
Małogoszcz (1408–1870, od 1996)
Markuszów (1330–1870)
Michów (1531–1870)
Miedzna (1470–1870)
Modliborzyce (1642–1870, od 2014)
Modrzejów (1706–1870, 1915→***)
Mogielnica (1317–1870, od 1916)
Mokobody (1496–1870)
Mordy (1488–1870, od 1919)
Mrzygłód (1412–1870, 1915–1919; 1983→***)
Mstów (1278–1870)
Myszyniec (1791–1870, od 1993)
Nadarzyn (1453–1870)
Nowa Brzeźnica (1287–1870)
Nowa Słupia (1351–1870, od 2019)
Nowe Brzesko (1279–1870, od 2011)
Nowe Miasto (1420–1870, od 2022)
Nowe Miasto nad Pilicą (1400–1870, od 1916)
Nowogród (1427–1870, od 1927)
Nowy Korczyn (1258–1870, 1916–1919, od 2019)
Nur (1416–1870)
Odrzywół (1418–1870, od 2024)
Ogrodzieniec (1386–1870, od 1973)
Okuniew (1538–1870)
Oleśnica (1470–1870, od 2019)
Olita (1581–1870, od 1977)
Olsztyn (1488–1870, od 2022)
Opatowiec (1271–1870, od 2019)
Opatówek (1338–1870, od 2017)
Opole Lubelskie (1418–1870, od 1957)
Orchówek (1506-XVIII, 1775–1870)
Osieck (1558–1870, od 2024)
Osiek (1430–1870, od 1994)
Osięciny (1824–1870)
Osmolin (1462–1870)
Ostrów Lubelski (1548–1870, od 1919)
Ożarów (1569–1870, od 1988)
Pacanów (1265–1870, od 2019)
Pajęczno (1276–1870, od 1958)
Parysów (1538–1870)
Parzęczew (1421–1870, od 2024)
Pawłów (1470–1870)
Piaseczno (1429–1870, od 1916)
Piaski (1456–1870, od 1993)
Piątek (1339–1870, od 2020)
Pierzchnica (1370–1870, od 2019)
Pilica (1394–1870, od 1994)
Pilwiszki (1536–1870)
Piotrków Kujawski (1738–1870, od 1998)
Piszczac (1530–1870, od 2024)
Pławno (1544–1870)
Poddębice (1400–1673, 1822–1870, od 1934)
Połaniec (1264–1870, od 1980)
Poniemuń (1763–1825, 1836–1870, 1931→***)
Praszka (1392–1870, od 1919)
Proszowice (1358–1870, od 1923)
Przedecz (1363–1870, od 1919)
Przerośl (1576–1870)
Przybyszew (1396–1870)
Przyrów (1369–1870, od 2024)
Przysucha (1710–1870, od 1958)
Przytyk (1333–1870, od 2024)
Puchaczów (1527–1870)
Pyzdry (1257–1870, od 1919)
Raciąż (1425–1870, od 1922)
Raciążek (1317–1870)
Raczki (1703–1870)
Radoszyce (1370–1870, 1915–1919, od 2018)
Radzanów (1400–1870)
Radziejów (1252–1870, od 1919)
Radziłów (1466–1870)
Rajgród (1566–1870, od 1924)
Raków (1569–1870)
Rejowiec (1547–1870, od 2017)
Rossosz (1584–1870)
Rozprza (1272–1870, od 2023)
Różan (1378–1870, od 1919)
Rychwał (1458–1870, od 1921)
Ryczywół (1369–1870)
Rzgów (1502–1870, 1915–1919, od 2006)
Sapieżyszki (1825–1870)
Sarnaki (1754–1870)
Sawin (1492–1870)
Secemin (1395–1870)
Sereje (1511–1870)
Serock (1417–1870, od 1923)
Serokomla (1537–1870)
Sieciechów (1370–1870)
Siennica (1526–1870, od 2024)
Sienno (1421–1870, od 2024)
Siewierz (1304–1870, od 1962)
Simno (1626–1870, od 1956)
Skalbmierz (1342–1870, od 1927)
Skała (1262–1870, od 1987)
Skaryszew (1264–1870, od 1922)
Skępe (1445–1870, od 1997)
Skrzynno (1308–1870)
Skulsk (1384–1504, 1566–1662, 1793–1870)
Sławatycze (1577–1870)
Sławków (1286–1870, 1958–1977→**, od 1984)
Słomniki (1358–1870, od 1917)
Służewo (1339–1870)
Sobków (1563–1870)
Sobota (1393–1870)
Sochocin (1385–1870, od 2021)
Sokoły (1827–1870, 1919–1950)
Solec nad Wisłą (1370–1870, 1916–1919, od 2021)
Sompolno (1477–1870, od 1973)
Sopoćkinie (1560–1870)
Stanisławów (1523–1870)
Staw (1405–1870)
Stawiski (1702–1871, od 1915)
Stawiszyn (1291–1870, od 1915)
Sterdyń (1737–1870)
Stężyca (1330–1870)
Stoczek Łukowski (1540–1870, od 1919)
Stopnica (1362–1870, 1916–1919, od 2015)
Stryków (1394–1870, od 1923)
Sudargi (1724–1870)
Sulejów (1296–1870, od 1927)
Szadek (1295–1870, od 1919)
Szczekociny (1470–1870, od 1923)
Szczerców (1364–1870)
Szreńsk (1383–1870)
Szydłów (1329–1870, od 2019)
Ślesin (1358–1579, 1618–1870, od 1921)
Śniadowo (1775–1870)
Tarczyn (1353–1870, od 2003)
Tarłów (1550–1870)
Tarnogóra (1548–1870)
Tarnogród (1567–1870, 1915–1919, od 1987)
Tuliszków (1458–1870, od 1919)
Turobin (1420–1870, od 2024)
Tuszyn (1416–1870, od 1924)
Tyszowce (1419–1870, od 2000)
Uchanie (1484–1870)
Ujazd (1428–1870, od 2023)
Uniejów (1331–1870, od 1919)
Urzędów (1405–1870, od 2016)
Waśniów (1351–1870)
Wąchock (1454–1870, od 1994)
Wąsosz (1436–1870)
Wąwolnica (1346–1870)
Widawa (1388–1870)
Wieniawa (1768–1870, 1916→***)
Wieruszów (1368–1870, od 1919)
Wierzbica (1469–1870)
Wierzbnik (1624–1870, 1916–1939→*)
Wilczyn (1458–1478, 1485–1870)
Wiskitki (1595–1870, 1916–1919, od 2021)
Wisznice (1579–1870)
Wisztyniec (1570–1870)
Wiślica (1345–1870, od 2018)
Wizna (1435–1870)
Wiżajny (1620–1870)
Władysławów (1727–1870, 1919–1934)
Włodowice (1386–1870, od 2023)
Włoszczowa (1539–1870, od 1916)
Wodzisław (1366–1870, od 2021)
Wohyń (1519–1870)
Wojsławice (1445–1870)
Wolanów (1773–1870)
Wolbórz (1273–1870, od 2011)
Wolbrom (1321–1870, od 1930)
Wysokie Mazowieckie (1503–1870, od 1919)
Wyszków (1502–1870, od 1919)
Wyśmierzyce (1338–1870, od 1922)
Zagórów (1407–1870, od 1919)
Zaklików (1565–1870, od 2014)
Zambrów (1430–1870, od 1919)
Zawichost # (1255–1888, od 1926)
Złoczew (1605–1870, od 1919)
Zwoleń (1425–1870, 1915–1919, od 1925)
Żarki (1382–1870, od 1949)
Żarnowiec (1340–1870)
Żarnów (1360–1577, 1655–1662, 1786–1870, od 2024)
Żółkiewka (1702–1870)
Żuromin (1767–1870, od 1925)
Żychlin (1397–1870, od 1924)

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).