Mikołaj IV (papież)
| Girolamus Masci | |||
| Papież Biskup Rzymu | |||
 | |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 30 września 1227 | ||
| Data i miejsce śmierci | 4 kwietnia 1292 | ||
| Papież | |||
| Okres sprawowania | 1288-1292 | ||
| Generał zakonu franciszkanów | |||
| Okres sprawowania | 1274–1279 | ||
| Wyznanie | katolicyzm | ||
| Kościół | |||
| Nominacja biskupia | 12 kwietnia 1281 | ||
| Sakra biskupia | 1281 (?) | ||
| Kreacja kardynalska | 12 marca 1278 | ||
| Kościół tytularny | Santa Pudenziana (1279) | ||
| Pontyfikat | 22 lutego 1288 | ||
| |||
Mikołaj IV (łac. Nicolaus IV, właśc. Girolamo Masci OFM; ur. 30 września 1227 w Lisciano, zm. 4 kwietnia 1292 w Rzymie[1]) – franciszkanin, papież, w okresie od 22 lutego 1288 do 4 kwietnia 1292[2].
Życiorys
Wczesne życie
Mikołaj IV urodził się w grodzie Lisciano w Ascoli Piceno, w zachodniej prowincji Marche[1]. W roku 1272 pełnił funkcję legata papieskiego w Grecji, gdzie udał się, aby zaprosić delegację tamtejszego kościoła prawosławnego do wzięcia udziału w XIV Soborze Powszechnym[1]. W roku 1274 zastąpił Bonawenturę z Bagnoregio, będąc wybranym przez minorytów na ósmego następcę św. Franciszka z Asyżu – generałem franciszkanów[1]. Cztery lata później został mianowany przez Mikołaja III kardynałem prezbiterem[2] Santa Pudenziana. Papież Marcin IV w 1281 mianował go biskupem diecezji suburbikarnej Palestrina[2].
W czasie konklawe, rozpoczętego w 1287 i trwającego jedenaście miesięcy, kilku kardynałów zmarło, a kilku innych znacznie podupadło na zdrowiu[2]. Girolamo Masci został wybrany na Stolicę Piotrową 15 lutego 1288, lecz odmówił przyjęcia godności; jednak kardynałowie odrzucili jego odmowę i wybrali go ponownie 22 lutego[1].
Pontyfikat
Zaraz po wyborze mianował się dożywotnim senatorem[1]. Pomimo pobożności i zrównoważenia, wykazywał dużą usłużność wobec arystokratycznego rodu Colonnów, m.in. mianując Giovanniego Colonnę, jedynym senatorem[1]. 8 sierpnia 1288 ogłosił wyprawę krzyżową przeciwko Władysławowi Kumanowi.
Naglącym zadaniem było rozstrzygnięcie ciągnącego się sporu o Sycylię, utraconą przez Andegawenów, po nieszporach sycylijskich[1]. 29 maja 1289 Mikołaj IV koronował Karola Kulawego, syna Karola I Andegaweńskiego na króla Sycylii i Jerozolimy (warunkiem koronacji było uznanie przez Karola zwierzchnictwa papieskiego)[1]. W lutym 1291 zawarł traktat z Alfonsem III Liberalnym (uwalniając go od ekskomuniki) i Filipem IV Pięknym, dotyczący odebrania Sycylii z rąk Jakuba II Sprawiedliwego[1]. Jednak 18 czerwca 1291 roku Alfons III zmarł i Jakub II został królem i Sycylii, i Aragonii, jego brat Fryderyk II został wiceregentem wyspy[1]. W 1289 roku papież zawarł konkordat z portugalskim królem Dionizym I.
W Wielkanoc 1288 r. spotkał się z Bar Saumą, nestoriańskim mnichem i posłem władcy Ilchanatu, który próbował nawiązać przymierze z chrześcijańską Europą przeciwko muzułmanom w walce o panowanie na Bliskim Wschodzie. Jednocześnie Bar Sauma przekazał papieżowi informacje o życiu chrześcijan w Azji, a szczególnie wśród Mongołów i Chińczyków[3].
Utrata Akki w 1291 sprowokowała chęć zwołania krucjaty[2]. Mikołaj IV wysyłał franciszkańskich misjonarzy na Bałkany i Bliski Wschód[1]. Wysłał także pierwszego misjonarza do Chin – Jana z Montecorvino, który został później mianowany arcybiskupem Pekinu[2].
Jego konstytucja z 18 lipca 1289 zagwarantowała połowę przychodów Kurii Rzymskiej kolegium kardynalskiemu[1]. Dokument pochodzący z okresu panowania Mikołaja IV Taxatio Ecclesiastica Angliae et Walliae Auctoritate (1291-1292), dotyczący zbiórki daniny kościelnej na Wyspach Brytyjskich, jest ważnym źródłem informacji dla historyków zajmujących się dziejami średniowiecznej Anglii i Walii.
Za pontyfikatu Mikołaja IV ozdobiono mozaikami rzymskie bazyliki: Santa Maria Maggiore oraz św. Jana na Lateranie[2]. Papież Mikołaj IV zmarł w pałacu apostolskim obok rzymskiej bazyliki Santa Maria Maggiore, który został wybudowany na jego własne życzenie[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 286-288. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b c d e f g Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 104-105. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ JosephJ. Cummins JosephJ., Największe zagadki historii – nieznane wydarzenia, KatarzynaK. Ciarcińska (tłum.), Warszawa: Bellona, 2009, s. 56, ISBN 978-83-11-11457-9, OCLC 316514805 .
Bibliografia
- Michał Gryczyński: Leksykon papieży. Katowice: Książnica, 2007, s. 198-199. ISBN 978-83-7132-964-7.
- Pope Nicholas IV. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-01-01]. (ang.).
- p
- d
- e
Do niewoli awiniońskiej
- Jan Parenti (1227–1232)
- Eliasz Bonbarone (1232–1239)
- Albert z Pizy (1239–1240)
- Haymon z Faversham (1240–1243)
- Krescencjusz z Jesi (1244–1247)
- Jan z Parmy (1247–1257)
- Święty Bonawentura (1257–1274)
- Hieronim Masci d'Ascoli (1274–1279)
- Bonagratia z Bolonii (1279–1283)
- Arlotto z Prato (1285–1287)
- Matteo d’Acquasparta (1287–1289)
- Rajmund de Gaufredi (1289–1295)
- Giovanni Minio da Morrovalle (1296–1304)
- Gonsalvus Hiszpan (1304–1313)
- Aleksander Bonini z Alessandrii (1313–1314)
- Michał z Ceseny (1316–1328)
- Bertrand de Turre[A](1328–1329)
- Gerard Odónis (1329–1342)
- Fortanerio de Vassal (1343–1348)
- Guillaume Farinier (1348–1357)
- Juan Bouchier (1357–1358)
- Marek z Viterbo (1359–1366)
- Tommaso da Frignano (1367–1372)
Obediencja awiniońska i rzymska
- Leonardo Rossi (1373–1378)
- Ludovico de S. Martino di Venezia (1379–1383)
- Pietro z Conzano (1383–1384)
- Martino Sangiorgio de Rivarolo (1384–1387)
- Enrico Alfieri (1387–1405)
Do podziału zakonu w 1517
- Antonius Vinetti von Pireto (1405–1408)
- Angelo Salvetti[A](1408–1409)
- Antonio da Cascia (1410–1415)
- Antonio Vinitti de Pereto (1415–1420)
- Antonio da Massa Marittima (1424–1430)
- Guillermo Robazoglio da Casale (1430–1442)
- Alberto Berdini de Sarteano (1442–1443)
- Antonio Rusconi (1443–1449)
- Angel Cristofori del Toscano (1450–1453)
- Jacob Bassolini de Mozzanica (1454–1457)
- Jaime Zarzuela (1458–1464)
- Francesco della Rovere (1464–1469)
- Zanetto de Udine (1469–1475)
- Francesco Nanni (1475–1499)
- Egidio Delfini da Amelia (1500–1506)
- Rainaldo Graziani de Cotignola (1506–1510)
- Felipe Porcacci de Bagnacavallo (1510–1511)
- Gómez z Lizbony[A](1511–1512)
- Bernardino Prati (1511–1517)
- Cristoforo Numai (1517–1518)
- Francesco Lichetto (1518–1520)
- Paolo da Soncino (1520–1523)
- Francisco de Angelis Quiñones (1523–1527)
- Antonio de Calcena[A](1527–1529)
- Paolo Pisotti (1529–1533)
- Vicente Lunel (1535–1541)
- Giovanni Matteo de Calvi (1541–1547)
- Andrés Álvarez (1547–1553)
- Clemente d’Olera (1553–1557)
- nieznany z imienia[A](1557–1559)
- Francisco Zamora de Cuenca (1559–1565)
- Aloisio Pozzi da Borgonuovo (1565–1571)
- Christophe de Chaffontaines (1571–1579)
- Hannibal Franciszek Gonzaga (1579–1587)
- Francisco de Tolosa (1587–1593)
- Bonaventura Secusi da Caltagirone (1593–1600)
- Francisco Susa de Toledo (1600–1606)
- Arcangelo Gualterio de Messina (1606–1612)
- Juan Hierro (1612–1613)
- Antonio de Trejo[A](1613–1618)
- Benigno de Genova (1618–1625)
- Bernardino z Senna (1625–1631)
- Giovanni Battista de Campania (1633–1639)
- Juan Marinero z Madrytu (1639–1645)
- Giovanni Mazzara (1645–1648)
- Pedro Mañero (1651–1655)
- Michaelangelo Buongiorno (1658–1664)
- Ildefonso Salizanes (1664–1670)
- Francesco Maria Rhini (1670–1674)
- Francesco Maria Nicolis (1674–1676)
- Jose Ximenes Samaniego (1676–1682)
- Pietro Marini Sormani (1682–1688)
- Marcos de Zarzosa (1688–1690)
- Juan Aluin (1690–1694)
- Bonaventura Pomerio de Taverna (1694–1697)
- Matteo de Santo Stefano (1697–1700)
- Luis Torres (1700–1701)
- Ildefonso Biesma (1702–1716)
- José García (1717–1723)
- Lorenzo Cozza (1723–1726)
- Matteo Basile de Parete (1727–1729)
- Juan Soto de Valladolid (1729–1736)
- Juan Bermejo (1736–1740)
- Gaetano Politi de Laurino (1740–1744)
- Rafaello Rossi de Lugagnano (1744–1750)
- Pedro Juanete de Molina (1750–1756)
- Clemente Guignoni de Palermo (1756–1762)
- Pedro Juanete de Molina (1762–1768)
- Pasquale Frosconi (1768–1791)
- Joaquín de Campany i Soler (1792–1806)
- Ilario Cervelli de Montemagno (1806–1814)
- Gaudenzio Patrignani e Coriano (1814–1817)
- Cirilo de Alameda y Brea (1817–1824)
- Giovanni Tecca de Capestrano (1824–1830)
- Luis Iglesias (1830–1834)
- Bartolomé Altemir (1835–1838)
- Giuseppe Maria Maniscalco (1838–1844)
- Luigi Flamini de Loreto (1844–1850)
- Venanzio Metildi de Celano (1850–1856)
- Bernardino Trionfetti (1856–1832)
- Rafaele Lippi de Pontecci Marconi (1862–1869)
- Bernardyn z Portogruaro (1869–1889)
- Luigi da Parma (1889–1897)
- Alojzy Lauer (1897–1901)
- David Fleming[A](1901–1915)
- Dionysius Schüler (1903–1911)
- Pacifico Monza (1911–1915)
- Serafino Cimino (1915–1921)
- Bernardinus Klumper (1921–1927)
- Bonaventura Marrani (1927–1933)
- Leonardo Bello (1933–1944)
- Polycarp Schmoll[A](1944–1945)
- Valentin Schaaf (1945–1946)
- Pacifico Perantoni (1947–1952)
- Augustin-Joseph Sépinski (1952–1965)
- Constantine Koser (1965–1979)
- John Vaughn (1979–1991)
- Hermann Schalück (1991–1997)
- Giacomo Bini (1997–2003)
- José Rodríguez Carballo (2003–2013)
- Michael Perry (2013-2021)
- Massimo Fusarelli (od 2021)
- Antonio Macelo de Petris de Cherso (1517–1520)
- Antonio Sassolini da Firenze (1520–1525)
- Giovanni Vigerio (1525–1530)
- Jaime Antonio Ferduzzi (1530–1537)
- Lorenzo Spada de Bolonia (1537–1543)
- Bonaventura Fauni-Pio (1543–1549)
- Giovanni Jaime Passeri (1549–1551)
- Giulio Magnani da Piacenza (1551–1559)
- Givanni Antonio Muratori da Cervia (1559–1559)
- Giovanni Antonio Delfini[A](1559–1561)
- Antonio de’Sapienti (1561–1566)
- Felice Peretti de Montalto[A](1566–1568)
- Giovanni Tancredi (1568–1568)
- Giovanni Pico (1568–1574)
- Pietro Antonio Camilli (1575–1580)
- Antonio Fera (1581–1584)
- Clemente Bontadosi (1584–1586)
- Evangelista Pellei (1586–1590)
- Giuliano Causi (1590–1590)
- Francesco Bonfigli (1590–1593)
- Ludovico Albuzzi (1591–1592)
- Filippo Gesualdi (1593–1602)
- Giuseppe Pisculli (1602–1607)
- Guillermo Huges de Avignon (1608–1612)
- Jaime Montanari (1612–1622)
- Michele Misserotti (1622–1623)
- Felice Franceschini (1625–1632)
- Giovanni Battista Berardicelli (1632–1647)
- Michele Angelo Catalani (1647–1653)
- Felice Gabrielli (1653–1659)
- Jaime Fabretti (1659–1665)
- Andrea Bini (1665–1670)
- Marcial Pelegrini de Castrovilari (1670–1677)
- Giuseppe Amati da Aversa (1677–1683)
- Antonio Aversani da Aversa (1683–1689)
- Giuseppe Maria Bottari da Venezia (1689–1696)
- Felice Rotondi da Monteleone (1695–1701)
- Vincenzo Maria Coronelli (1701–1707)
- Bernardino Angelo Carucci (1707–1713)
- Domenico Andrea Borghesi (1713–1718)
- Carlo Jaime Romilli (1719–1725)
- Giuseppe Maria Baldrati (1725–1731)
- Vincenzo Conti (1731–1738)
- Felice Angelo Sidori[A](1738–1741)
- Giovanni Battista Minucci (1741–1747)
- Carlo Antonio Calvi (1747–1753)
- Giovanni Battista Costanzo (1753–1759)
- Giovanni Battista Columbini (1759–1764)
- Domenico Andrea Rossi (1764–1771)
- Luigi Maria Marzoni (1771–1777)
- Giovanni Carlo Vipera (1777–1783)
- Federico Lauro Barbarigo (1783–1789)
- Giuseppe Maria Medici (1789–1795)
- Bonaventura Bartoli (1795–1803)
- Nicola Papini (1803–1809)
- Giuseppe Maria de Bonis (1809–1824)
- Luigi Battistini (1824–1830)
- Domenico Secondi (1830–1832)
- Francesco Antonio Orioli[A](1832–1833)
- Antonio Paolo Barbetti (1833–1839)
- Angelo Bigoni (1839–1845)
- Giuseppe Carlo Magni (1845–1851)
- Giacinto Gualerni (1851–1857)
- Salvadore Calí da Catania (1857–1864)
- Lodovico Marangoni (1864–1872)
- Antonio Maria Adragna (1872–1879)
- Bonaventura Maria Soldatić (1879–1891)
- Lorenzo Caratelli (1891–1904)
- Dominic Reuter (1904–1910)
- Victor Maria Sottaz (1910–1919)
- Domenico Maria Tavani (1919–1924)
- Alfonso Orlich (1924–1930)
- Domenico Maria Tavani (1930–1936)
- Beda Maria Hess (1936–1953)
- Bonaventura Mansi[A](1953–1954)
- Vittore Maria Costantini (1954–1960)
- Basilio Maria Heiser (1960–1972)
- Vitale Maria Bonmarco (1972–1984)
- Lanfranco Serrini (1984–1996)
- Gianfranco Gardin (1996–2002)
- Joachim Giermek (2002–2007)
- Marco Tasca (od 2007)
- p
- d
- e
- Kategoria Papieże
- p
- d
- e
Franciszkanizm
| Początki |
|
|---|---|
| Święci i błogosławieni rodziny franciszkańskiej |
|
| Wybitni uczeni franciszkańscy | |
| Papieże |
|
| Działalność, instytucje, siedziby | |
| Zakon franciszkański |
|
Kontrola autorytatywna (osoba):
- PWN: 3941192
- Britannica: biography/Nicholas-IV
- Treccani: niccolo-iv-papa
- SNL: Nikolaus_4.
- Catalana: 0045995
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 43791
