Nuada

Nuada
ilustracja
mityczny król Irlandii
Okres

od 1206 p.n.e.
do 1186 p.n.e.

Poprzednik

Bres

Następca

Lugh

Dane biograficzne
Ojciec

Echtach

Nuada Airgethlaim lub Nuadhat Airgethlaimh („Nuada ze Srebrną Ręką”) – mityczny heros i król Irlandii w latach 1206-1186 p.n.e. Syn Echtacha z ludu Tuatha Dé Danann, w 11 stopniu potomka Nemeda. Pokrewny galijskiemu i brytyjskiemu bogu Nodensowi; walijski odpowiednik to Nudd lub Lludd Llaw Eraint.

Nuada był królem ludu Tuatha Dé Danann przez siedem lat zanim przybył do Irlandii. W pierwszej bitwie na Mag Tured (Moytura) w Iar Connacht pokonał lud Fir Bolgów, utracił w niej jednak rękę. Z tego powodu usunięto go z tronu, bowiem jako kaleka nie mógł sprawować władzy. Jego miejsce zajął Bres, król Fomorian, który połączył oba ludy pod swą władzą, zaś Brigid z ludu Dananian została wówczas jego żoną. Dananianie nie byli jednak zadowoleni z nowego władcy, bowiem gdy wracali z uczt odbywających się na dworze, „noże ich nie były zatłuszczone od mięsiwa, oddech ich piwem nie woniał”. Król nie patronował też odpowiednio ich poetom i grajkom. Dananianie postanowili wówczas przywrócić do władzy Nuadę. Lekarz Dian Cécht i kowal Creidne wyleczyli go, doprawiając mu srebrną dłoń (stąd iryjski przydomek Argentlam czy walijski Llud Llaw Ereint). Bres został wygnany po siedmiu latach rządów, a Nuada poprowadził swój lud do walki z Fomorianami, wydając im drugą bitwę na Mag Tured. Po stronie Dananian stanęli słynni bohaterowie celtyccy: Lug Długoręki, Dagda (Eochaid Praojciec) oraz Ogma. Pokonali oni po ciężkiej walce Fomorian, których prowadził Balor Jednooki, dziad Luga ze strony matki. Nuada został jednak uśmiercony ścięciem głowy przez Balora. Wówczas Lug wybił Balorowi oko, które spadło na Fomorian i zabijało ich spojrzeniem. Po czym trzej herosi wdarli się do morskich siedzib wrogów i odzyskali skradzioną czarodziejską harfę Dagdy. Jej dźwięki uśpiły Fomorian, ostatecznie obalając ich rządy nad Irlandią.

Bibliografia

  • Grzybowski S., Historia Irlandii, Ossolineum, wyd. III, Wrocław 2003, s. 15-16, 21 i 28, ISBN 83-04-04677-6.
  • Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and Their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Part 1: Antiquity Worldwide, München 2000, s. 372, ISBN 3-598-21543-6.

Linki zewnętrzne

  • Annals of the Four Masters M3304-M3330
  • Lebor Gabála Érenn §58-64
  • p
  • d
  • e
Zagadnienia z mitologii celtyckiej
Stworzenie świata
Tuatha Dé Danann
Inne bóstwa
Fomorianie
Dziki Łów
Fianna
Bohaterowie
Mistyczne miejsca
Magiczna broń
Święte dni
Teksty literackie

  • Wikiprojekt:Religioznawstwo
  • p
  • d
  • e
Mityczni
królowie
Irlandii
Dynastia Partholona
(1980-1710 p.n.e.)
  • Partholon
  • Slainge
  • Laiglinne
  • Rudraige
  • Potomkowie
Dynastia Nemedian
(1710-1300 p.n.e.)
  • Nemed
  • Stairn
  • Iarbonel Wróżbita
  • Annind
  • Fergus Czerwonoboki
  • Semul
  • Erglan
Dynastia Fomorian
(przed 1300 p.n.e.)
  • Gann
  • Sengann
  • Nieznani władcy
Dynastia Fir Bolgów
(1293-1213 p.n.e.)
Dynastia Tuatha Dé Danann
(1213-1016 p.n.e.)
Legendarni
królowie
Irlandii
Celtycka
dynastia Milezjan
(1016 p.n.e.-405 n.e.)
Okres heroiczny
Okres Antecotti
(Aitheach-Tuatha)
Półlegendarni
arcykrólowie
Irlandii
Okres osjanicki
Historyczni
arcykrólowie
Irlandii
Dynastia O’Neillów
  • Niall I Noígíallach (od Dziewięciu Zakładników) (379-405)
Okres św. Patryka
  • Nath ĺ mac Fiachrach (405-428/9; król Connachtu)
  • Lóegaire II mac Néill (428/29-458/63; król Connachtu)
  • Cairbre III mac Néill (463-?)
  • Ailill (Oilioll) IV Molt (?-482; król Connachtu)
  • Lugaid VII mac Lóegairi (483-507)
  • Muirchertach I mac Muiredaig (507-534; król Ailechu)
  • Túathal II Máelgarb mac Cormaic (534-544)
  • Diarmait I mac Cerbaill (544-565; król Meath)
Okres św. Kolumby
  • Fergus III mac Muirchertaig (565-566; król Ailechu)
  • Domnall I Ilchelgach (od Wielu Oszustw) (koregent 565-566)
  • Ainmuire mac Sétnai (566-569)
  • Báetán I mac Muirchertaig (569-572; król Ailechu)
  • Eochaid XIII mac Domnaill (koregent 569-572; król Ailechu)
  • Báetán II mac Ninnedo (572-586)
  • Áed II mac Ainmuirech (586-598)
Okres scholastyczny
  • Áed III Sláine (598-604)
  • Colmán Rímid (koregent 598-604; król Ailechu)
  • Áed IV Uaridnach (604-612; król Ailechu)
  • Máel Coba mac Áedo (612-615)
  • Suibne Menn mac Fiachna (615-628; król Ailechu)
  • Domnall II mac Áedo (628-642)
  • Conall II Cóel (642-654)
  • Cellach mac Máele Coba (koregent 642-658)
  • Diarmaid II Ruadnaig (658-665; król Bregi)
  • Blathmac mac Áedo Sláine (koregent 658-665; król Bregi)
  • Sechnassach (665-671; król Bregi)
  • Cenn Fáelad (671-675; król Bregi)
  • Finnachta II Fledach (Uroczysty) mac Dunchad (675-695; król Bregi)
  • Loignsech mac Óengusso (695-704)
  • Congal II Cennmagair mac Fergus (704-710)
  • Fergal mac Máele Dúin (710-722; król Ailechu)
  • Fogartach mac Néill (722-724; król Bregi) prawnuk Diarmaida II
  • Cináed mac Írgalaig (724-728; król Bregi)
  • Flaithbertach mac Loingsig (728-734; usunięty, zmarł 765)
  • Áed V Allán (Przystojny) (734-743; król Ailechu)
  • Domnall III Midi (743-763; król Meath)
  • Niall II Frossach (od Deszczów) (763-770; abdykował, zmarł 778; król Ailechu)
  • Donnchad I Midi (770-797; król Meath)
Okres skandynawski
  • Áed VI Oirdnide (Dostojny) (797-819; król Ailechu)
  • Conchobar II mac Donnchada (819-833; król Meath)
  • Niall III Caille (833-846; król Ailechu)
    • Fedlimid mac Crimthainn (rywal 838-841; król Munsteru)
  • Máel Sechnaill I mac Máele Ruanaid (846-862; król Meath)
  • Áed VII Findliath (Białowłosy) (862-879; król Ailechu)
  • Flann Sinna (Lis) (879-916; król Meath)
  • Niall IV Glúndub (Czarne Kolano) (916-919; król Ailechu)
  • Donnchad II Donn (Brązowy) (919-944; król Meath)
  • Congalach Cnogba mac Máel Mithig (944-956)
    • Ruaidri Ua Canannain (rywal 944-950)
  • Domnall IV ua Néill (956-980; król Ailechu)
Okres dalkasiański
(980-1022)
  • Máel Sechnaill II Mór mac Domnaill (980-1002; usunięty; król Meath)
  • Brian I Bóruma (od Trybutów) mac Cennetig (1002-1014; król Munsteru)
  • Máel Sechnaill II (2. panowanie 1014-1022)
  • Flaithbertach II (1022-1036; król Ailechu)
  • Donnchad III mac Briain (rywal 1022-1036; arcykról 1036-1066; usunięty, zmarł 1064; król Munsteru)
  • Diarmait III mac Mail na mBó (1063-1072; król Leinsteru)
  • Toirdelbach I Ua Briain mac Tadg (1072-1086; król Munsteru)
  • Muirchertach II Ua Briain (1086-1119; król Munsteru)
  • Domnall V Ua Lochlainn mac Ardgar Ua Lochlainn (rywal 1090-1119; arcykról 1119-1121; król Ailechu)
  • Toirdelbach II Ua Conchobair (rywal 1120-1121; arcykról 1121-1156; król Connachtu)
  • Muirchertach III Mac Lochlainn (rywal 1149-1156; arcykról 1156-1166; król Ailechu)
  • Ruaidri II Ua Conchobair (1166-1186; wasal angielski od 1175; usunięty, zmarł 1198; król Connachtu)
  • Conchobar III Máenmaige (1186-1189)
  • Cathal Crobderg (1189-1200; usunięty, zmarł 1224)
  • Brian II Ua Neill (1258-1260)