Penelopa rdzawobrzucha
Penelope purpurascens[1] | |||
Wagler, 1830 | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ptaki | ||
Podgromada | Neornithes | ||
Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
Rząd | grzebiące | ||
Rodzina | czubacze | ||
Rodzaj | Penelope | ||
Gatunek | penelopa rdzawobrzucha | ||
Synonimy | |||
| |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Zasięg występowania | |||
| |||
|
Penelopa rdzawobrzucha[5] (Penelope purpurascens) – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Występuje od Meksyku przez Amerykę Centralną po północną i północno-zachodnią Amerykę Południową. Bliski zagrożenia wyginięciem.
Systematyka
Wyróżnia się trzy podgatunki P. purpurascens[6][3]:
- P. p. purpurascens Wagler, 1830
- P. p. aequatorialis Salvadori & Festa, 1900
- P. p. brunnescens Hellmayr & Conover, 1932
Dawniej za podgatunek penelopy rdzawobrzuchej uznawano także penelopę zielonawą (P. jacquacu), ale różnią się budową tchawicy. W niewoli odnotowano hybrydyzację z penelopą gujańską (P. marail), piskliwą (P. pileata) i krzykliwą (P. superciliaris)[3].
Zasięg występowania
Poszczególne podgatunki zamieszkują[6]:
- P. p. purpurascens – północno-zachodni i północno-wschodni Meksyk do Hondurasu i Nikaragui
- P. p. aequatorialis – południowy Honduras do północno-zachodniej Kolumbii i południowo-wschodniego Ekwadoru
- P. p. brunnescens – północna Kolumbia do wschodniej Wenezueli
Morfologia
Największy ptak z rodzaju Penelope o długości ciała: 72–91 cm; masie: 1,5–2,5 kg[7]. Upierzenie ciemne, kasztanowobrązowe z wydatnym czerwonym workiem gardłowym[7].
Ekologia i zachowanie
- Biotop
Spotykany w wilgotnych lasach lub na ich obrzeżach do wysokości 2300 m n.p.m.[7]
- Zachowanie
Ptak osiadły, podejmujący okresowe wędrówki w górskie tereny swego zasięgu[7]. Spotykany samotnie, w parach lub małych grupach[7].
- Pożywienie
Pokarm stanowią przede wszystkim owoce, czasami owady[7].
- Lęgi
Okres lęgowy przypada na porę deszczową[7]. Buduje duże gniazdo z patyków i gałęzi, w którym składa zwykle 2 jaja[7].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody penelopa rdzawobrzucha od 2021 roku klasyfikowana jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Wcześniej miała status gatunku najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji mieści się w przedziale 50–500 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[4]. Penelopa rdzawobrzucha mimo intensywnych polowań jest ptakiem pospolitym na większości zajmowanych przez siebie terenów[7].
Przypisy
- ↑ Penelope purpurascens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b D. Lepage: Crested Guan Penelope purpurascens – synonyms. [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c Crested Guan (Penelope purpurascens). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).
- ↑ a b Penelope purpurascens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cracidae Rafinesque, 1815 – czubacze – Guans (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-16].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Megapodes, guans, guineafowl, New World quail. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Ptaki. Encyklopedia, Warszawa: PWN, 2009, s. 109, ISBN 978-83-01-15733-3 (pol.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Britannica: animal/crested-guan
- SNL: parykkhokko
- GBIF: 2482225
- identyfikator iNaturalist: 2062
- ITIS: 175741
- NCBI: 211675
- identyfikator taksonu Fossilworks: 369092