Ruchy głosów w połączeniach harmonicznych

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2012-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ruchy głosów w połączeniach harmonicznych to w harmonii oraz kontrapunkcie sposób prowadzenia głosów, odnoszący się do ich wzajemnej relacji w ruchu. Określa się go w stosunku do dwóch wybranych głosów, rzadziej – grup głosów. Dlatego też w harmonii pomiędzy dwoma akordami może występować kilka rodzajów ruchów w zależności od tego, względem których głosów rozpatruje się dane połączenie. Niektóre ruchy są niezalecane lub niedozwolone, a ich stosowanie jest uważane za błąd.

Rodzaje ruchów

Rodzaj połączenia Przykład
Ruch boczny – jeden głos pozostaje bez zmian, a drugi porusza się w dowolnym kierunku.
Ruch prosty – głosy poruszają się względem siebie w tym samym kierunku, lecz w różnych interwałach.
Ruch prosty równoległy (zwany też ruchem równoległym lub paralelnym) – głosy poruszają się w tym samym kierunku i tymi samymi interwałami.

W harmonii klasycznej zakazany jest ruch prosty równoległy prowadzony w:

  • prymach czystych,
  • kwintach czystych,
  • oktawach czystych.

Zakaz ten, sformułowany po raz pierwszy ok. 1300 roku w kręgu szkoły Notre Dame w Paryżu, podlegał na przestrzeni kolejnych wieków interpretacjom i okazjonalnym wyjątkom (tzw. kadencyjne kwinty Bachowskie, kwinty Mozartowskie)[1].

Ruch przeciwrównoległy (zwany też ruchem antyparalelnym) – dwa głosy posuwają się w przeciwnych kierunkach, lecz w interwałach dających w sumie oktawę czystą.

W harmonii klasycznej zakazany jest ruchu przeciwrównoległy w:

  • prymach (lub oktawach) przeciwrównoległych – jeden głos pozostaje bez zmian, drugi przesuwa się o oktawę
  • kwartach (lub kwintach) przeciwrównoległych – jeden głos przesuwa się o kwartę, a drugi o kwintę.
Ruch przeciwny zbieżny – głos górny opada, a dolny wznosi się.
Ruch przeciwny rozbieżny – głos górny wznosi się, a dolny opada.

Przypisy

  1. Kwinty równoległe – historia w serwisie YouTube