Samsu-iluna
Samsu-iluna (Samsu-iluna)[1] – siódmy król Babilonii z I dynastii z Babilonu, syn i następca Hammurabiego, panował przez 38 lat (1749–1712 p.n.e.)
Początek jego panowania nie był pomyślny, ponieważ Kasyci wtargnęli do kraju z pogranicza Elamu, zdobywając Uruk i Ur. W dziewiątym roku rządów Samsu-iluny (ok. 1740 r. p.n.e.) nieznanego pochodzenia Rim-Sin II ogłosił się królem Larsy i wzniecił powstanie w południowej Babilonii, które rozszerzyło się na tereny Emutbalu (Jamutbalu) na wschód od Tygrysu. Samsu-iluna pokonał uzurpatora po pięcioletnich walkach pod Kisz[2][3]. Podczas walk w Sumerze zburzył mury Ur, splądrował świątynie oraz zniszczył część miasta. Podobny los spotkał Uruk. Osłabienie południa kraju dało pretekst Elamitom do najazdu. Kutir-Nahhunte I wdarł się do południowej Babilonii, zdobył Uruk, skąd wywiózł posąg bogini Inanny do Suzy. Został on zwrócony świątyni w Uruk dopiero tysiąc lat później przez Aszurbanipala po podboju Elamu[2]. W 1721 p.n.e. Samsu-iluna utracił panowanie nad południem Sumeru, gdzie bunt wzniecił niejaki Ili-ma-ilum, który zdobył religijne centrum Sumeru Nippur, odparł ataki Samsu-iluny i założył I dynastię z Kraju Nadmorskiego[2]. Rebelie spowodowały spustoszenie terenów południowej Babilonii, wiele miast zostało opuszczonych lub ich populacja uległa radykalnemu zmniejszeniu[3]. Skala zniszczeń została spotęgowana przez Babilończyków, którzy walcząc z rebeliantami na południu, odwracali bieg kanałów, co doprowadziło do dewastacji systemu irygacyjnego. W miastach północnej Babilonii (Akkad) pojawiły się kulty z południa, co wskazuje na migrację ludności z obszarów objętych powstaniami. Przypuszczalnie Samsu-iluna uznał, że nie utrzyma dawnego królestwa Larsy, dlatego uprowadził ludność wraz z dobytkiem do Akkadu, a na opuszczonych terenach zastosował taktykę spalonej ziemi[4]. Utrata kontroli nad południowymi miastami oraz portami i powstanie Kraju Nadmorskiego ograniczyło handel morski z doliną Indusu oraz z krajem Magan[5]. Samsu-ilunie udało się utrzymać kontrolę nad północną Babilonią oraz doliną Eufratu aż do Mari. Spokój w tej części kraju umożliwił mu poprowadzenie kampanii w górę rzeki Eufrat aż do państwa Hana w okolicach miasta Terqa[3].
Przypisy
- ↑ Frayne D.R., Old Babylonian Period (2003-1595 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia – Early Periods, tom 4, University of Toronto Press, 1990, s. 372.
- ↑ a b c Mezopotamia..., s. 5–6.
- ↑ a b c Van de Meroop, Historia..., s. 118.
- ↑ Ziółkowski A., Starożytność, s. 148.
- ↑ Ziółkowski A., Starożytność, s. 152.
Bibliografia
- Ziółkowski A., Starożytność, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
- Mezopotamia. Tajemnice starożytnych cywilizacji, t. 44.
- Marc Van deM.V. Mieroop Marc Van deM.V., Historia starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 3000–323 p.n.e. MagdalenaM. Komorowska (tłum.), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, ISBN 978-83-233-2540-6, OCLC 750640602 .
Linki zewnętrzne
- Lista „nazw rocznych” Samsu-iluny na stronie Cuneiform Digital Library Initiative (CDLI)
- p
- d
- e
Dynastia starobabilońska (I dynastia z Babilonu) |
| ||||
---|---|---|---|---|---|
I dynastia z Kraju Nadmorskiego (II dynastia z Babilonu) |
| ||||
Dynastia kasycka (III dynastia z Babilonu) |
| ||||
II dynastia z Isin (IV dynastia z Babilonu) |
| ||||
II dynastia z Kraju Nadmorskiego (V dynastia z Babilonu) |
| ||||
Dynastia z plemienia Bit-Bazi (VI dynastia z Babilonu) |
| ||||
Dynastia elamicka (VII dynastia z Babilonu) |
| ||||
Dynastia E (VIII i IX dynastia z Babilonu) |
| ||||
X dynastia (asyryjska) |
| ||||
Dynastia chaldejska (XI dynastia z Babilonu) |
| ||||
Dynastia Achemenidów |
| ||||
Królowie macedońscy |
| ||||
Dynastia Seleucydów |
|
- p
- d
- e
Władcy przedpotopowi |
|
---|---|
I dynastia z Kisz | |
I dynastia z Uruk |
|
I dynastia z Ur | |
II dynastia z Kisz | |
Dynastia z Hamazi | |
II dynastia z Uruk | |
II dynastia z Ur |
|
I dynastia z Lagasz | |
Władcy z Ummy | |
Dynastia z Adab | |
Dynastia z Mari |
|
III dynastia z Kisz | |
IV dynastia z Kisz | |
Dynastia z Akszak | |
III dynastia z Uruk | |
Dynastia z Akkadu | |
IV dynastia z Uruk | |
Władcy z Gutium | |
II dynastia z Lagasz | |
V dynastia z Uruk | |
III dynastia z Ur | |
Władcy z Isin | |
Władcy z Larsy |
|
- Britannica: biography/Samsuiluna