Spłaszczek tabaskański

Spłaszczek tabaskański
Dermatemys mawii[1]
J.E. Gray, 1847
Ilustracja
Osobnik w zoo w Pradze
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady

Rząd

żółwie

Podrząd

żółwie skrytoszyjne

Rodzina

spłaszczkowate

Rodzaj

Dermatemys
J.E. Gray, 1847

Gatunek

spłaszczek tabaskański

Synonimy
  • Emys berardii Duméril, Bibron & Duméril, 1851[2]
  • Dermatemys mavei Cope, 1868 (nomen substitutum pro D. mawii)[2]
  • Dermatemys abnormis Cope, 1868[2]
  • Dermatemys salvinii Gray, 1870[2]
  • Limnochelone micrura Werner, 1901[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Spłaszczek tabaskański[4], żółw spłaszczony[4][5] (Dermatemys mawii) – gatunek gada z podrzędu żółwi skrytoszyjnych, jedyny występujący współcześnie przedstawiciel rodziny spłaszczkowatych (Dermatemydidae)[2].

Opis
Głowa mała, karapaks bardzo płaski, szeroki, owalnego kształtu, pokryty skórą. Palce spięte błonami pływnymi i zakończone krótkimi pazurami. Głowa, odnóża i bardzo krótki ogon mogą być całkowicie chowane do pancerza[5].
Rozmiary
Karapaks dochodzi zazwyczaj do 45–50 cm długości, a masa ciała do 10–15 kg[6]. Istnieją historyczne doniesienia o osobnikach większych – o długości karapaksu do 60 cm i masie do 22 kg[6].
Biotop
Rzeki, jeziora i laguny, gdzie niemal stale przebywa[6].
Pokarm
Rośliny wodne[7].
Występowanie
Ameryka Centralna: Gwatemala, Belize, południowo-wschodni Meksyk[2][3][8]. Podejrzewane, ale niepotwierdzone występowanie w Hondurasie[3][5][9].
Status zagrożenia i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN spłaszczek tabaskański klasyfikowany jest jako gatunek krytycznie zagrożony (CR – Critically Endangered)[3]. Gatunek wymieniony jest w aneksie B Rozporządzenia Rady (WE) Nr 338/97 w sprawie handlu dzikimi zwierzętami oraz w załączniku II konwencji CITES[10].

Przypisy

  1. Dermatemys mawii, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. a b c d e f g P. Uetz & J. Hallermann, Higher taxa: Dermatemydidae, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-19]  (ang.).
  3. a b c d Dermatemys mawii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).
  4. a b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 365. ISBN 83-01-14344-4.
  5. a b c Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
  6. a b c Richard C.R.C. Vogt Richard C.R.C., John R.J.R. Polisar John R.J.R., Don Moll i GraciaD.M.G. Gonzalez-Porter Don Moll i GraciaD.M.G., Dermatemys mawii Gray 1847 – Central American River Turtle, Tortuga Blanca, Hickatee, Chelonian Research Foundation, 2011, s. 058.1–058.12, DOI: 10.3854/crm.5.058.mawii.v1.2011, ISSN 1088-7105  (ang.).
  7. Jerzy Gosławski, Adam Hryniewicz: Żółwie w domu. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze Spółka z o.o., 1992, s. 63. ISBN 83-209-0741-1.
  8. R.R. Midtgaard R.R., Genus Dermatemys, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-02-19]  (ang.).
  9. J.B.J.B. Iverson J.B.J.B., R.A.R.A. Mittermeier R.A.R.A., Dermatemydidae, Dermatemys, „Catalogue of American Amphibians and Reptiles”, 237, 1980, s. 1–4  (ang.).
  10. Dermatemys mawii, [w:] Species+ [online], UNEP-WCMC, CITES Secretariat [dostęp 2024-02-19]  (ang.).
  • p
  • d
  • e
Podrząd
               Rodzina
       Podrodzina
  • Rodzaj
Cryptodira
Carettochelyidae
Cheloniidae
Chelydridae
Dermatemydidae
  • Dermatemys
Dermochelyidae
Emydidae
Deirochelyinae
Emydinae
Geoemydidae
Kinosternidae
Kinosterninae
Staurotypinae
Platysternidae
Testudinidae
Trionychidae
Cyclanorbinae
Trionychinae
Pleurodira
 Chelidae
   Pelomedusidae
Podocnemididae
  • Układ filogenetyczny na podstawie Anders G.J. Rhodin, James F. Parham, Peter Paul van Dijk, and John B. Iverson: Turtles of the World: Annotated Checklist of Taxonomy and Synonymy, 2009 Update, with Conservation Status Summary. 2009. (ang.).
  • Aktualizacja za: P. Uetz & J. Hallermann, Higher Taxa in Extant Reptiles, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-18]  (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 815713
  • GBIF: 2442495
  • identyfikator iNaturalist: 39698
  • ITIS: 202127
  • NCBI: 55550
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 172849