Statecznik (oświetlenie)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Fluorescent_Light.svg/220px-Fluorescent_Light.svg.png)
![]() | Ten artykuł dotyczy urządzenia elektrycznego. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy. |
Statecznik – urządzenie elektryczne mające za zadanie ograniczenie natężenia prądu płynącego przez lampę wyładowczą. Ma postać indukcyjnego dławika lub jest układem elektronicznym, który może również pełnić funkcję zapłonnika. Najczęściej zabudowany jest w oprawie lampy, lecz np. niektóre świetlówki kompaktowe mają wbudowany układ stabilizacyjno-zapłonowy.
Konieczność stosowania stateczników wynika z nieliniowej i niejednoznacznej[a] charakterystyki prądowo-napięciowej lamp wyładowczych. Gdy lampa jest zasilana napięciem przemiennym, podczas narastania napięcia, lampa początkowo nie świeci i nie pobiera prądu. Po przekroczeniu pewnej wartości napięcia rozpoczyna się wyładowanie elektryczne, a w związku z pojawieniem się w gazie dużej ilości jonów, następuje szybki wzrost przewodzenia gazu. Przy braku statecznika następowałby wówczas bardzo szybki wzrost przepływającego prądu, powodujący zniszczenie lampy. Statecznik (w najprostszej wersji będący cewką o dużej indukcyjności i niskiej rezystancji) nie dopuszcza do szybkiego wzrostu prądu w czasie od początku wyładowania aż do zmiany polaryzacji napięcia na elektrodach lampy[1], po której zmienia się również kierunek prądu i cykl się powtarza.
- Statecznik indukcyjny do świetlówek 20 W lub 18 W
- Elektroniczny statecznik wymontowany ze świetlówki kompaktowej
- Statecznik do wysokociśnieniowych lamp rtęciowych o mocy 125 W
- Stateczniki elektroniczne
Zobacz też
- świetlówka
- wysokociśnieniowa lampa rtęciowa
- zapłonnik
Uwagi
- ↑ Dla określonej wartości napięcia mogą wystąpić dwa różne prądy (analogicznie, dwa różne napięcia dla tego samego prądu), w zależności od tego, czy rozpoczęło się już wyładowanie – w literaturze angielskiej nazywane jest to dynamic resisstane (ujemna rezystancja dynamiczna)
Przypisy
- ↑ Czas ten, przy zasilaniu z sieci elektroenergetycznej jest nie większy niż 10 ms dla częstotliwości 50 Hz lub 8,333 ms dla 60 Hz.
- Britannica: topic/ballast-electric-device
- Catalana: 0215982, 0181495