Trzemesna

Trzemesna

wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Tuchów
Liczba ludności (2011)	440[2]
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-170[3]
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0834521
Położenie na mapie gminy Tuchów Trzemesna
Położenie na mapie Polski Trzemesna
Położenie na mapie województwa małopolskiego Trzemesna
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Trzemesna
49°57′14″N 21°04′52″E/49,953889 21,081111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Trzemesna – małopolska wieś leżąca na stoku Trzemeskiej Góry, zajmuje północno-wschodni obszar gminy Tuchów w powiecie tarnowskim. Przez wieś przebiega droga powiatowa K1380^[4]. W Trzemesnej znajduje się kościół parafialny i niepubliczna szkoła podstawowa. Miejscowość graniczy z Szynwałdem, Karwodrzą, Łękawką i Łękawicą.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Nazwa

Pisownia nazwy wsi na przestrzeni wieków się zmieniała. Pojawiały się nazwy: Trzemeschno (1536), Trzemesna (1581), Trzemszna (1644), Strząmesna (1772), Trzemeśnia (1934). Mieszkańcy używali gwarowej nazwy Czomesna^[5]. W rejestrze TERYT nazwa wsi brzmiała: Trzemeszna.

1 stycznia 2013 roku rozporządzeniem Ministra Administracji i Cyfryzacji wieś zmieniła nazwę Trzemeszna na obecną. Zmianę uzasadniono tym, że nazwa Trzemesna stosowana jest w dokumentacji prowadzonej przez wszystkie instytucje działające na terenie powiatu tarnowskiego^[6].

Trzemcha oznaczała w języku staropolskim bezdroże, kąty, zarośla, co odpowiada miejscowemu terenowi. Na pograniczu Trzemesnej oraz Szynwałdu znajduje się pagórek, otoczony podmokłymi łąkami, na którym rosną czeremchy i zwany jest Czermanicha^[7].

Części wsi

Integralnymi częściami Trzemesnej są: Dół, Galia, Góra, Kocioł, Od Prebendy^[8].

Historia

Trzemesna powstała w I. połowie XIV wieku jako wieś rycerska należąca do rodu Tarnowskich. Wieś należała do parafii św. Mikołaja w Łękawicy. W latach 70. XVI wieku Trzemesna była częścią dóbr tarnowskich wojewody kijowskiego Konstantego Wasyla Ostrogskiego^[9]. Do II wojny światowej istniało leśnictwo Trzemesna, które wchodziło w skład dóbr Gumniska książąt Sanguszków^[10].

W sierpniu 1944 w trzemiesieńskiej leśniczówce mieścił się szpital polowy I Batalionu „Barbara” 16. pp Armii Krajowej. Przypomina o tym głaz pamiątkowy odsłonięty 27 maja 2017 roku^[11]. 13 października 1944 w Trzemesnej rozbił się amerykański bombowiec typu B-24 „Liberator” należący do 781. Dywizjonu 465. Grupy Bombowej. Załoga wyskoczyła na spadochronach, siedmiu żołnierzy trafiło do niewoli niemieckiej (jednego z nich ujęto dopiero po sześciu tygodniach). Dowódca i radiooperator ukryci zostali przez partyzantów, po dwóch dniach przeprowadzono ich do Tarnowa. Po przesunięciu się linii frontu zostali przekazani Rosjanom i 21 lutego 1945 wrócili do bazy Pantanella we Włoszech^[12]. 11 czerwca 2017 roku w Trzemesnej odsłonięto tablicę upamiętniającą tę katastrofę^[13].

W 1980 roku we wsi erygowano samodzielną parafię pw. Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej^[14]. W 1984 rozpoczęto prace przy budowie kościoła. 1 lipca 1990 konsekracji trzemiesieńskiej świątyni dokonał biskup Władysław Bobowski^[15].

Przypisy

Linki zewnętrzne

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Trzemeśna