Władysław Kunicki-Goldfinger
Państwo działania |
| ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 13 lutego 1916 | ||
Data i miejsce śmierci | 14 sierpnia 1995 | ||
Profesor doktor habilitowany nauk przyrodniczych | |||
Specjalność: biologia molekularna, mikrobiologia | |||
Alma Mater | |||
Profesura | 1951 | ||
Polska Akademia Nauk | |||
Status | członek korespondent (od 1965) | ||
Doktor honoris causa Uniwersytet Wrocławski – 1989 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej – 1990 | |||
Wykładowca | |||
uczelnia | UMCS, UWr, UW | ||
Odznaczenia | |||
![]() ![]() | |||
|
Władysław Jerzy H. Kunicki-Goldfinger (ur. 13 lutego 1916[1] w Krakowie, zm. 14 sierpnia 1995 w Warszawie) – polski mikrobiolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, działacz socjalistyczny.
Życiorys
Syn Zygfryda Goldfingera, prawnika i działacza komunistycznego, i Walerii Kunickiej h. Bończa, nauczycielki gimnazjalnej[2][3]. W 1934 rozpoczął studia na kierunku przyrodniczym Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracę magisterską obronił w Katedrze Mikrobiologii na Wydziale Rolnym UJ, gdzie rozpoczął pracę. W 1940 trafił do ZSRR i został zesłany w okolice Archangielska. Następnie został żołnierzem II Korpusu Polskiego w ZSRR. Przeszedł z nim w stopniu szeregowego przez Persję, Palestynę, Egipt do Włoch.
W 1947 powrócił do Polski. Związał się z Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi UMCS, gdzie obronił pracę doktorską i uzyskał habilitację. Następnie pracował na Uniwersytecie Wrocławskim i Uniwersytecie Warszawskim. Od 1965 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, od 1980 członkiem rzeczywistym[4]. Autor kilku podręczników akademickich m.in. Życie bakterii oraz książek dotyczących ewolucji. Członek założyciel, przewodniczący Kasy Pomocy Naukowej i członek rady programowej Towarzystwa Kursów Naukowych.
W 1989 Uniwersytet Wrocławski, a w 1990 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej przyznały mu tytuł doktora honoris causa[5].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu przy ulicy Lipowej w Lublinie.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Gr%C3%B3b_prof._W%C5%82adys%C5%82awa_Kunickiego-Goldfingera.jpg/220px-Gr%C3%B3b_prof._W%C5%82adys%C5%82awa_Kunickiego-Goldfingera.jpg)
Działalność polityczna i opozycyjna
W latach 1934–1937 członek Legionu Młodych-Lewica, a od 1937 członek Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1976 sygnatariusz Listu 101 do Sejmu, współpracownik Komitetu Obrony Robotników. W 1981 internowany. 17 października 1987 jeden z założycieli PPS, w 1987 przez rok członek Rady Naczelnej partii. W 1991 znalazł się wśród współzałożycieli Solidarność Pracy. W styczniu 1976 podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[6]. Jako przedstawiciel strony solidarnościowo-opozycyjnej uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu w podzespole do spraw nauki, oświaty i postępu technicznego.
W PRL informacje na temat Władysława Kunickiego-Goldfingera podlegały cenzurze. W 1977 jego nazwisko znajdowało się na specjalnej liście osób pod szczególną kontrolą cenzury. Zalecenia cenzorskie dotyczące jego osoby zanotował Tomasz Strzyżewski, który w swojej książce o peerelowskiej cenzurze opublikował notkę informacyjną z 7 stycznia 1977 Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. Wytyczne dla cenzorów wymieniały jego nazwisko z adnotacją: „Wszelkie próby popularyzowania w środkach masowego przekazu (prasa codzienna, radio, TV, tygodniki społeczno-polityczne) niżej wymienionych osób należy sygnalizować kierownictwu GUKPPiW”. Zalecenia cenzorskie zezwalały jedynie na publikacje w prasie specjalistycznej, naukowej oraz skryptach itp.[7]
Książki
- Władysław Kunicki-Goldfinger, „Dziedzictwo i przyszłość. Rozważania nad biologią molekularną, ewolucją i człowiekiem”. PWN, Warszawa, 1976, ss. 473.
- Władysław Kunicki-Goldfinger, „Życie bakterii”. wyd. czwarte zmienione, PWN, Warszawa 1982, ss. 618.
- Władysław Kunicki-Goldfinger, „Szukanie możliwości. Ewolucja jako gra przypadków i ograniczeń” PWN, Warszawa 1989, ss. 308.
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1950)[8]
Nagrody
- Nagroda Państwowa III stopnia za pracę pt. Zmienność w bakterii (1955)[9]
- Nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki I stopnia (1971, 1974, 1975)[10]
- Nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki II stopnia 1973[10]
- Nagroda „Problemów” za wieloletnią popularyzację podstawowych problemów współczesnej biologii (1989)[1]
Przypisy
- ↑ a b Nagrody „PROBLEMÓW" w roku 1989 otrzymują:, „Problemy”, nr 10 (519), RSW „Prasa-Książka Ruch", październik 1989, s. 2, ISSN 0032-9487 .
- ↑ Prof. Władysław Kunicki-Goldfinger (1916–1995) [online], uw.edu.pl [dostęp 2019-10-14] (pol.).
- ↑ Władysław Kunicki-Goldfinger [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2024-06-15] (pol.).
- ↑ KUNICKI-GOLDFINGER, Władysław [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-03] (pol.).
- ↑ Doktorzy honoris causa UMCS. umcs.lublin.pl. [dostęp 2011-02-23].
- ↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.
- ↑ Strzyżewski 2015 ↓, s. 139.
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 85, poz. 1021 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
- ↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-06-14].
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce, Interpress 1984.
Bibliografia
- ZbigniewZ. Kwiatkowski ZbigniewZ., Władysław Kunicki - Goldfinger (1916 - 1995) [online], www.pan-ol.lublin.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-12] .
- Wykaz profesorów i docentów Uniwersytetu Warszawskiego, „Roczniki Uniwersytetu Warszawskiego”. tom 10 (redaktor Ludwik Bazylow), 1971, s. 60.
- Encyklopedia Solidarności
- Tomasz Strzyżewski: Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015. ISBN 978-83-61344-70-4.
Linki zewnętrzne
Artykuły popularnonaukowe w miesięczniku „Delta” [dostęp 2021-09-01].
- PWN: 3929039
- PAN: KUNICKI-GOLDFINGER, Władysław
- identyfikator osoby w bazie „Ludzie nauki” (starej): 63233