Wirus wścieklizny

Wirus wścieklizny
Ilustracja
Systematyka
Grupa

Grupa V

Rząd

Mononegavirales[1]

Rodzina

Rhabdoviridae[1]

Podrodzina

Alpharhabdovirinae[1]

Rodzaj

Lyssavirus[1]

Gatunek

Lyssavirus rabies (dawn. Rabies lyssavirus, Rabies virus)[1]

Cechy wiralne
Skrót

RABV[2][3][4]

Kwas nukleinowy

RNA[2][3][4]

Liczba nici

pojedyncza[2][3][4]

Liczba segmentów

bez segmentów[2]

Polaryzacja kwasu nukleinowego

ujemna[2][3][4]

Wywoływane choroby

wścieklizna

Multimedia w Wikimedia Commons
Obraz z mikroskopu elektronowego wirusa wścieklizny

Wirus wścieklizny – wirus z rodzaju Lyssavirus, wywołujący wściekliznę. Jego ogólne właściwości morfologiczne są typowe dla wirusów z tej rodziny. Średnica wirionu wynosi 75-80 nm, długość w zależności od zjadliwości szczepu od 120 do 300 nm. Jest oporny na działanie wielu czynników fizycznych i chemicznych; ginie po 5 dniach w temp. 37 °C; jest oporny na procesy gnilne. Jest wrażliwy na formalinę, fenol, etanol, mydła i detergenty. Wirus wścieklizny można namnażać, zakażając zwierzęta laboratoryjne, zarodki kurze i kacze, hodowle komórkowe. Po wielokrotnych pasażach (ponad 180) uzyskuje się wirus ustalony (ang. fixed), pozbawiony zjadliwości dla psów i człowieka. Wirus wykazuje właściwości neurotropowe. Glikoproteina osłonki wirusa ma zdolność blokowania receptorów acetylocholinowych komórek nerwowych. Na zakażenie wrażliwi są ludzie i wszystkie ssaki, a także ptaki. Rezerwuarem wirusa są wolno żyjące zwierzęta, głównie lisy, skunksy (Ameryka Północna) i nietoperze[5].

Działanie

Po ukąszeniu człowieka przez zwierzę wirus dostaje się do mózgu, gdzie wywołuje śmiertelne zmiany w ważnych ośrodkach życiowych. W zakażonych komórkach nerwowych pojawiają się wtręty cytoplazmatyczne, których mikroskopowe wykazanie stanowi podstawę rozpoznania wirusa. Lek na wściekliznę nie jest znany[6]. Po ukąszeniu przez potencjalnie zarażone zwierzę należy jak najszybciej się zaszczepić, ponieważ po wystąpieniu objawów choroba niemal nieuchronnie prowadzi do śmierci. Wg danych z 2014 r., corocznie na wściekliznę umiera ok. 60 tys. osób[7]. Odnotowano dotychczas zaledwie kilka przypadków wyleczenia (zobacz: Protokół Milwaukee)[8][9][10][11].

Zobacz też

  • wirusy RNA

Przypisy

  1. a b c d e Lyssavirus rabies. Taxon Details [online], International Committee on Taxonomy of Viruses, 2022 [dostęp 2023-10-19] .
  2. a b c d e What is Rabies? [online], Centers for Disease Control and Prevention, 30 listopada 2020 [dostęp 2023-10-19]  (ang.).
  3. a b c d FatemehF. Zandi FatemehF. i inni, Rabies Infection: An Overview of Lyssavirus-Host Protein Interactions, „Iranian Biomedical Journal”, 25 (4), 2021, s. 226–242, DOI: 10.52547/ibj.25.4.226, PMID: 34217155, PMCID: PMC8334389 [dostęp 2023-10-19]  (ang.).
  4. a b c d Benjamin M.B.M. Davis Benjamin M.B.M., Glenn F.G.F. Rall Glenn F.G.F., Matthias J.M.J. Schnell Matthias J.M.J., Everything You Always Wanted to Know About Rabies Virus (But Were Afraid to Ask), „Annual Review of Virology”, 2 (1), 2015, s. 451–471, DOI: 10.1146/annurev-virology-100114-055157, PMID: 26958924, PMCID: PMC6842493 [dostęp 2023-10-19]  (ang.).
  5. Encyklopedia Biologiczna, CzesławC. Jura, HalinaH. Krzanowska (oprac.), t. XI, Kraków: Opres, 2000, s. 356, OCLC 830292533 .
  6. Popularna Encyklopedia Powszechna. T. 19: wxy. Kraków: Fogra Oficyna Wydawnicza, 1997, s. 302.
  7. Rabies, [w:] Immunization, Vaccines and Biologicals [online], WHO, 10 lutego 2014 [zarchiwizowane 2015-07-02]  (ang.).
  8. Rodney E.R.E. Willoughby Rodney E.R.E. i inni, Survival after Treatment of Rabies with Induction of Coma, „The New England Journal of Medicine”, 352 (24), 2005, s. 2508–2514, DOI: 10.1056/NEJMoa050382, PMID: 15958806 [dostęp 2023-10-19]  (ang.).
  9. Wyleczona z wścieklizny – Czasopisma – Onet.pl Portal wiedzy. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2015-07-02].
  10. Milwaukee Protocol, version 4.0 (updated 9/13/2012) Protocol 1. Do not administer rabies vaccine or immunoglobulin to a patient. webcache.googleusercontent.com. [dostęp 2015-07-02].
  11. A.A. Aramburo A.A. i inni, Failure of the Milwaukee Protocol in a Child With Rabies, „Clinical Infectious Diseases”, 53 (6), 2011, s. 572–574, DOI: 10.1093/cid/cir483, PMID: 21865193 [dostęp 2023-10-19]  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Rabies [online], WHO [dostęp 2023-10-19]  (ang.).
  • BNCF: 38726
  • J9U: 987007541626905171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 46700042
  • GBIF: 10111380