Województwo łęczyckie

Województwo łęczyckie

Palatinatus Lanciciensis

— województwo —
1352–1793
Herb
Sentencja: Sanxit concordia legem[1]
Państwo	I Rzeczpospolita
Prowincja	wielkopolska
Data powstania	1352
Siedziba wojewody i sejmiku	Łęczyca
Wojewoda	zobacz: wojewodowie łęczyccy
Popis	pod Łęczycą[2]
Powierzchnia	4080 km²
Populacja (1578[3]) • liczba ludności	140 800
Podział administracyjny
Liczba powiatów 3
Liczba reprezentantów
Liczba senatorów 2
Położenie na mapie Rzeczypospolitej

Województwo łęczyckie (łac. Palatinatus Lanciciensis) – jednostka terytorialna Korony Królestwa Polskiego, później Rzeczypospolitej Obojga Narodów, tworząca prowincję wielkopolską, obejmująca powierzchnię 4378,22 km²^[4], posiadająca 3 powiaty. Siedzibą wojewody i miejscem odbywania się sejmików ziemskich była Łęczyca.

Województwo łęczyckie utworzył Władysław I Łokietek po przyłączeniu księstwa łęczyckiego do Korony po śmierci ostatniego księcia łęczyckiego w 1352 r.^[5]

W drugiej połowie XIV w. powstały powiaty, a w województwie łęczyckim wydzielono trzy: łęczycki, orłowski i brzeziński. Obszar powiatów pokrywał się z obszarami parafii, które pozwalały wytyczyć granice jednostek administracji państwowej. Granica powiatu łęczyckiego biegła wówczas w okolicach Piątku, na południowy wschód od Zgierza, na północ od Łodzi, na południowy zachód od Kazimierza i Kałowa, na zachód od Poddębic, na południe od Goraja i Dąbia, na zachód od Grzegorzewa, na północ od Kłodawy, na północny wschód od Dąbrowic i wschód od Krośniewic^[6][5].

Senatorów miało 5, to jest większych 2: wojewoda i kasztelan łęczyccy, mniejszych 3, kasztelanowie: brzeziński, inowłodzki i konarski. Dzieliło się na trzy powiaty: łęczycki, brzeziński i orłowski. W 1791 roku Sejm Czteroletni utworzył w województwie łęczyckim powiat inowłodzki (Inowłódz)^[7].

Miastem sejmikowym była Łęczyca, gdzie obierano na sejmy posłów 4, a deputatów trybunalskich 2. Herb województwa przedstawiał pół lwa czerwonego na białym polu i pół orła białego w czerwonym polu, zwróconych do siebie grzbietami uwieńczonych jedną koroną. Mundur sejmowy tego województwa był ten sam co sieradzkiego i gnieźnieńskiego, tj. kontusz karmazynowy, wyłogi granatowe i żupan biały.

Terytorium

Zobacz też

• ziemia łęczycka
• kasztelania łęczycka
• prowincja łęczycka
• księstwo łęczyckie
• wojewodowie łęczyccy Księstwa Łęczyckiego i województwa łęczyckiego I Rzeczypospolitej

Przypisy

Bibliografia

• Gloger Z., Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków 1903; rozdział: Województwo Łęczyckie

Linki zewnętrzne

• Atlas historyczny Polski. Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku
• Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000 (mapa kartograficzna I Rzeczypospolitej z II połowy XVI wieku), autorzy, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin: Atlas Fontium: (1) http://atlasfontium.pl/index.php?article=corona (mapa i indeks do pobrania); (2) http://hgisb.kul.lublin.pl/azm/pmapper-4.2.0/map_default.phtml?config=korona&language=pl&resetsession=ALL
• Stan Wielkopolski tuż po rozbiorach (mapa Gilly’ego: zabór pruski pod koniec XVIII w.): https://terrasiradiensis.jimdofree.com/mapy/mapa-gilly-ego/
• Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich: 1789. Cz. 3, Województwa łęczyckie i brzesko-kujawskie, wyd. Andrzej Tomczak przy współpracy Zofii Kędzierskiej Poznań, Warszawa 1977
• Mapy historyczne województwa łęczyckiego, sieradzkiego i łódzkiego: https://fotopolska.eu/lodzkie/b84460,Mapy_i_plany_-_lodzkie.html i Polski: https://fotopolska.eu/Polska/b19979,Polska_-_mapy.html