Al-Muktadir

Al-Muktadir (arapski: المقتدر ‎; Al-Muqtadir; 895^[1] - 932^[2]) bio je abasidski kalif Bagdada koji je vladao od 908. do smrti.

Prije njegovog dolaska na vlast je Abasidski Kalifat duže vremena bio u krizi, iako ga je uspio konsolidirati njegov prethodnik Al-Muktafi. Nakon njegove smrti su različite dvorske frakcije istakle dva kandidata za prijestolje - pjesnika Abdullah ibn al-Mu'tazza i njegovog 13-godišnjeg rođaka al-Muktadira. U kratkom sukobu su prevagu odnijele pristaše al-Muktadira. Za mladog kalifa se ubrzo pokazalo kako nema nikakvog interesa za državne poslove, te ga daleko više zanimaju haremski užici. Vlast su preuzele žene na dvoru i njihovi favoriti, tako da se za al-Muktadirove vladavine izmijenjalo trinaest vezira. Abasidski Kalifat je značajno oslabio - ismailitski Fatimidi su se odmetnuli u Ifrikiji i umalo osvojili Egipat; emiri Mosula su proglasili nezavisnost, dok su sjeverne granice ugrožavali Povolški Bugari. Na zapadu su zabilježeni značajni poraz u od Bizantinaca koji su zauzeli teritorije u Maloj Aziji. Al-Muktadir je godine 915. sklopio mirovni sporazum sa bizantskom regenticom Zojom Karbonopsinom, a čije su ponižavajuće odredbe izazvale gnušanje na bagdadskim ulicama.

Dugo akumulirano nezadovoljstvo je godine 929. dovelo do pobune u kojoj je al-Muktadir prisiljen predati vlast svom bratu al-Kahiru. Međutim, novi kalif je ustanovio da ne može plaćati vojsku, te je došlo do nove pobune koja je al-Muktadira vratila na prijestolje. Nezadovoljstvo je ostalo, i još jednoj pobuni je al-Muktadir 932. ubijen izvan bagdadskih zidina.

Usprkos političkih nedaća i slabljenja države, al-Muktadirova vladavina je ostala zabilježena kao doba kada su u Bagdadu djelovali brojni istaknuti intelektualci. Možda najvažniji događaj njegove vladavine je slanje diplomatske misije Ahmada ibn Fadlana među Povolške Bugare, a koja je poslije opisana u tekstu koji predstavlja dragocjeni izvor historijskih podataka o današnjoj Rusiji i Vikinzima početkom 10. vijeka.

Reference