Lajkovac
| Lajkovac | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija |
| Upravni okrug | Kolubarski |
| Opština | Lajkovac |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) | 3443 |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°22′06″N 20°09′33″E / 44.368333°N 20.159166°E / 44.368333; 20.159166 |
  Lajkovac Lajkovac (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 14224 |
| Pozivni broj | 014 |
| Registarska oznaka | VA |
Koordinate: 44° 22′ 06" SGŠ, 20° 09′ 33" IGD Lajkovac je gradsko naselje u opštini Lajkovac u Kolubarskom okrugu u Srbiji. Prema popisu iz 2002. bilo je 3443 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 3428 stanovnika). Lajkovac je smešten u kotlini srednje Kolubare na nadmorskoj visini od oko 120m. Grad se nalazi na levoj obali reke, 69 kilometara od Beograda Ibarskom magistralom, a 27 kilometara od Valjeva. Lajkovac je sedište opštine u Kolubarskom okrugu.
Jedna od važnijih železničkih stanica na pruzi Beograd-Bar, vrlo živim autobuskim saobraćajem povezana sa Beogradom, Valjevom, Čačkom i drugim mestima. Lajkovac je centar istoimene opštine sa nešto manje od 18.000 stanovnika. Ratarstvo, stočarstvo, povratarstvo i voćarstvo najrazvijenije su privredne grane u ovoj opštini.Pored toga razvijena su i industrijska preduzeća-proizvodnja građevinskog materijala "Dimitrije Tucović" u Ćelijama, elektromašinski servis "Elmont", površinski ugljenkop "Tamnava-Zapadno polje".
Istorija
Varošica je nastala prolaskom prvog voza-legendarnog "Ćire" kroz ovo mesto. Bilo je to 1908. godine kada je Lajkovac već bio određen za železničku stanicu uzanog koloseka Obrenovac-Lajkovac. Lajkovac je ubrzo i postao najveća železnička stanica uzane pruge u Srbiji, raskrsnica za Čačak, Užice, Višegrad i Sarajevo, Valjevo, Aranđelovac i Beograd. Bio je Jugoslavija u malom, jer je nastanjen železničarima sa svih strana Jugoslavije, pa je i imao katoličku crkvu za železničare te vere. Sa nestankom "Ćire", Lajkovcu su ostale samo uspomene i pesma u kojoj je ova varošica opevana "Ide Mile lajkovačkom prugom".
Opština Lajkovac
U sastav opštine Lajkovac pored varošice lajkovac ulazi i 18 naseljenih mesta: Jabučje, Bogovađa, Nepričava, Vračević, Donji Lajkovac, Lajkovac (selo), Rubribreza, Markova Crkva, Ratkovac, Pridvorica, Mali Borak, Skobalj, Pepeljevac, Slovac, Stepanje, Strmovo, Bajevac i Ćelije.
Izletišta i znamenitosti
Selo Bogovađa sa nepreglednim šumama, blago zatalasanim terenima, savremeno opremljenim motelom, letovalištem Crvenog krsta iz Beograda. Od objekata kulturno-istorijske baštine posebno se ističe i manastir Bogovađa u istoimenom selu. Još davne 1567.godine pisali su prepisivači knjiga u manastiru, dok se škola u manastiru pominje tek početkom 18.veka. Pred Prvi srpski ustanak perom,knjigom i slikom se u Bogovađi bavi arhimandrit manastira Hadži-Ruvim Nešković. U to vreme manastir Bogovađa raspolaže sa jednom od najvećih biblioteka u Srbiji. Takođe je tu sedište Praviteljstvujušćeg Sovjeta naroda Srpskog (prve srpske vlade) 1805.
U selu Ćelije nalazi se spomen-kosturnica palim borcima u Kolubarskoj bici koja se odigrala novembra i decembra 1914 godine između srpske vojske i dosta jače,opremljenije i brojnije austrougarske vojske. Najžešće borbe vodene su baš na brdima u Ćelijama-Čovci i Vrapče-brdu.Posle rata,na ostacima mnogo starijeg zdanja podignuta je crkva Svetog Đorđa. Crkvica je podignuta na ruševinama starog manastira iz 13.veka. U središnjem delu crkve,prilikom radova na obnovi manastira,pronađen je kostur nekog srpskog velmože iz srednjeg veka. Veruje se da je Grgur slepi, sin despota Đurđa Brankovića. Trenutno se vrše radovi na obnovi manastira.
U selu Markova Crkva nalazi se veoma stara crkva koja potiče iz srednjeg veka.
Demografija
U naselju Lajkovac (varoš) živi 2743 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,5 godina (38,5 kod muškaraca i 40,4 kod žena). U naselju ima 1174 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,93.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 3351 | 97.32% | ||
| Romi | 25 | 0.72% | ||
| Jugosloveni | 18 | 0.52% | ||
| Makedonci | 15 | 0.43% | ||
| Crnogorci | 3 | 0.08% | ||
| Bunjevci | 2 | 0.05% | ||
| Hrvati | 1 | 0.02% | ||
| Ukrajinci | 1 | 0.02% | ||
| Slovenci | 1 | 0.02% | ||
| Nemci | 1 | 0.02% | ||
| nepoznato | 13 | 0.37% | ||
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
| m | ž | |||
| ? | 3 | 12 | ||
| 80+ | 22 | 41 | ||
| 75-79 | 43 | 69 | ||
| 70-74 | 80 | 109 | ||
| 65-69 | 95 | 111 | ||
| 60-64 | 64 | 90 | ||
| 55-59 | 64 | 68 | ||
| 50-54 | 106 | 106 | ||
| 45-49 | 187 | 150 | ||
| 40-44 | 143 | 183 | ||
| 35-39 | 122 | 118 | ||
| 30-34 | 104 | 107 | ||
| 25-29 | 92 | 99 | ||
| 20-24 | 127 | 100 | ||
| 15-19 | 139 | 154 | ||
| 10-14 | 107 | 94 | ||
| 5-9 | 84 | 96 | ||
| 0-4 | 71 | 83 | ||
| prosek | 38.5 | 40.4 | ||
Domaćinstva
|
|
Domaćinstva
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 741 | 13 | - | 197 | 127 | 51 | 50 | 24 | 7 | 95 |
| Ženski | 511 | 11 | - | 60 | 130 | 5 | 10 | 46 | 19 | 18 |
| Oba | 1252 | 24 | - | 257 | 257 | 56 | 60 | 70 | 26 | 113 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | - | 6 | 31 | 27 | 15 | 22 | - | - | 76 | |
| Ženski | 3 | 11 | 43 | 40 | 63 | 13 | - | - | 39 | |
| Oba | 3 | 17 | 74 | 67 | 78 | 35 | - | - | 115 |
Reference
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Vanjske veze
 | Portal Srbija |
Lajkovac na Wikimedijinoj ostavi
- Opština Lajkovac
- p
- r
- u
Naseljena mesta opštine Lajkovac
Bajevac • Bogovađa • Vračević • Donji Lajkovac • Jabučje • Lajkovac • Lajkovac (selo) • Mali Borak • Markova Crkva • Nepričava • Pepeljevac • Pridvorica • Ratkovac • Rubribreza • Skobalj • Slovac • Stepanje • Strmovo • Ćelije
