Australidelphia
| Australidelphia | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Koala (Phascolarctos cinereus) | |||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||
| |||||||||||
| Takımlar | |||||||||||
| |||||||||||
Australidelphia, keseliler alt sınıfının iki üst takımından birisi. Diğer üst takım Ameridelphia, Chiloé keseli sıçanı (Dromiciops gliroides) dışında bütün Amerika'da yaşayan keselileri içine alırken Australidelphia bütün Avustralya'da, Yeni Gine'de ve civarındaki adalarda yaşayan keselileri içine almaktadır.
Evrim tarihi
Keselilerin üst takımları Ameridelphia ve Australidelphia ne zaman birbirlerinden ayrıldıkları hakkındaki fikirler 128 milyon 61,7 milyon yıl arası değişir. Çağdaş görüşlere göre 75 milyon yıl önce ayrıldıkları kabul edilir.
Austradelphia üst takımına ait türlerin çoğu bu dönemde Güney kutbundan Avustralya'ya hareket ettiği tahmin edilir. Ama ancak 65 milyon yıl önce dinozorların ortadan kaybolmasından sonra Avustralya'yı gerçekten fethetmeyi başarmışlardır. Ancak günümüze kadar bulunabilen en eski fosil kanıtlar 54 milyon yıl önceden kalmadır. Queensland'in güneydoğusunda bulunan bu fosilin Australidelphia'ya ait olup olmadığı da henüz kesinleşmemiştir.
Böylece Australidelphia grubu (Güney Amerika'da yaşayan Microbiotheria'nın haricinde) yaklaşık 30 milyon yıl boyunca diğer kıtalara bağlantısız şekilde izolasyonda kalmıştır. Ancak 8 milyon evvel Avustralya'ya gelen bazı kemiriciler ile etenelilerin ilk temsilcileri de kıtaya yayılmıştır.
45.000 yıl önce insanların Avustralya'ya gelmesi ile kıtanın, aralarında Australidelphia türlerinin çoğunlukta olduğu dev hayvanları (Mega fauna) tükenmeye başlamıştır.
Sınıflandırma
Australidelphia beş takıma bölünmektedir:
- Microbiotheria sadece, Güney Amerika'da yaşayan Chiloé keseli sıçanını (Dromiciops gliroides) ile tek bir türü içermektedir.
- Keseli köstebek (Notoryctemorphia) bildiğimiz köstebeğin keseli versiyonu.Notoryctes cinsine ait iki türü içermektedir.
- Yırtıcı keseliler (Dasyuromorphia) yaşayan iki familya'ya bölünmektedir: Keseli sansargiller (Dasyuridae) ve Keseli karıncayiyen (Myrmecobiidae). 20. yüzyıla kadar Tazmanya kaplanını (Thylacinus cynocephalus) içeren Thylacinidae adında üçüncü bir familya daha vardı. Son bireyi 1936'da hayvanat bahçesinde öldü.
- Keseli porsuğumsular (Peramelemorphia) 3 familya'ya bölünen yaklaşık 20 türü içermektedir.
- İki ön dişliler (Diprotodontia) en çok türü kapsayan en büyük takımdır ve Avustralya'nın en tanınmış hayvanlarını içerir: Kangurugiller (Macropodidae), Koala (Phascolarctos cinereus) ve Vombatgiller (Vombatidae). Ayrıca 3 familya'ya bölünen kanatlı keseliler'de bu takıma aittir.
Australidelphia grubunun soyağacı hakkında hala farklı fikirler yaygındır. Heather Amrine-Madsen'nin 2003 yılında, moleküler genetik araştırmalar sonrası ortaya koyduğu kladogramm şöyledir (yazar: Kemp, 2005):
Australidelphia
├──Chiloé keseli sıçanı (Microbiotheria)
└──N.N.
├──İki ön dişliler (Diprotodontia)
└─N.N.
├─Peramelemorphia
└──N.N.
├──Keseli köstebek (Notoryctemorphia)
└──Yırtıcı keseliler (Dasyuromoprhia)
Kaynakça
- ^ "PBDB". paleobiodb.org. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
Kitaplar
- T. S. Kemp: The Origin & Evolution of Mammals. Oxford University Press, Oxford 2005, ISBN 0-19-850761-5
