Büyükkabaktepe, Pınarbaşı

Büyükkabaktepe
Mahalle
Kayseri
Ülke	Türkiye
İl	Kayseri
İlçe	Pınarbaşı
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
Nüfus  (2013)[1]	93
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	0352
İl plaka kodu	38
Posta kodu	38710

Büyükkabaktepe, Kayseri ilinin Pınarbaşı ilçesine bağlı bir Çerkes mahallesidir.

BÜYÜKKABAKTEPE VE KÜÇÜKKABAKTEPE NOTLARI :

Büyükkabaktepe Köyü iki kısımdan oluşmaktadır. 1-T’oş’edes Kabardey’leri (ТIощIэдэс Къабэрдей) 2-Hajret Kabardey’leri (Хьэжрэт Къабэрдей)

BÜYÜKKABAKTEPE NOTLARI - 1 (Т’oş’edes Kabardey’leri) 1836'da Han Giray Kafkasya hakkındaki notlarında, Baksan kıyısında Tambiy’lerin 6 köyünün olduğunu yazıyor ve hepsine Dıgulıbğoey (Дыгулыбгъуей) ismini veriyor. Rus Arşivlerine göre;1847'de 4 Tambiy Köyüne rastlıyoruz. 1) Baksan'ın sol kıyısında Tambiy Batırşı'nın köyü. 2) Baksan'ın sol kıyısında Tambiy Doletgeriy'in köyü. 3) Baksan'ın sağ kıyısında da Tambiy Zerıkuş'un köyü.

   Bu üç köy Misostların bölgesindedir. 

4) Kişpek ırmağının sağ kıyısında, Hatokşoka’ların arazisinde Tambiy Mudar'ın köyü vardır. 1865'te ise 1847 yılındakinden farklı isimlendirmeler ile ancak aynı köyler olmak üzere; 1)Tambiy Mırzabek, 2)Tambiy Zerıkuş, 3)Tamiy Berd 4)Tambiy Batırbek olmak üzere 4 köy vardır. Tambiy’lerin babaların bazıları öldüğü için oğullarının adıyla resmi kayda geçmiştir. Memhagov’un derlediği Высшие Сословия Кабарды (Kabardey Yüksek Sınıfları) adındaki kitapta 1858-1896 tarihleri arasında Kabardey bölgesindeki köyler hakkında detaylı bilgilere rastlıyoruz. Kitaptaki Tambiy Köyleri Han Giray’ın yazdığı köyler ile örtüşmektedir. Tambiy köyleri listelerini incelediğimizde bugünkü Büyükkabaktepe’deki yaşamış-yaşamakta olan sülalelere rastlanmaktadır. Yukarıda bahsi geçen Tambiy Köyleri yerleşim alanları, bugünkü Kabardey Balkar Cumhuriyeti Baksan şehrinin içerisinde kalmıştır. Arşivlere göre Büyükkabaktepe Köyüne gelenlerin çoğunluğunun bu bölgeden geldiği anlaşılmaktadır. Köye Kafkasya’nın farklı bölgelerinden gelen sülaleler de olmuştur. Örnek olarak K’eref’lerin Anzor Aslanmırza’nın köyünden geldiği bilinmektedir.

BÜYÜKKABAKTEPE NOTLARI - 2 (Т’oş’edes Kabardey’leri) Büyükkabaktepe köyü en önemli iki Avşar göç yolundan birinin tam üzerinde kuruludur. Büyükkabaktepe köyü Pınarbaşı – Uzunyayla Çerkes köylerinin en güneyindedir. Köy yüksek rakımlı, içinden Kabaktepe deresinin aktığı bir geçit üzerindedir. Uzunyayla ve Zamantı Havzası’na açılan önemli bir noktadır. Dadaloğlu, “Kabaktepe asıl yurdum.” der. Tambiyler’in çok eski bir soy olduklarını 1836’da Han Giray’ın tuttuğu notlardan anlıyoruz. Büyük Kabardey bölgesi Kuban ötesine çok büyük bir göç verdikten sonra dahi Büyük Kabardey’de 6 Tambiy köyü mevcuttu. Bunun dışında, Tambiy soyundan olan ama baba-dede adı ile anılan Hapaş’e gibi soylar ve onların köyleri de vardı.

BÜYÜKKABAKTEPE NOTLARI – 3 (Hağundokoy-Hajret Kabardeyleri) Büyükkabaktepe’deki Hajret Kabardey’lerinden olan sülaleler ile T’oş’edes sülaleleri tam ayrıştırılamamış olsa da köydeki Hağundoka ailesi Hajret Kabardey’lerindendir. Han Giray’ın 1836 Kafkasya Üzerine Notlar kitabında Kabardey’deki Hağundokoey köyü için “Hağundoka aileden kimse kalmadığı için Pşı Hatokşoko dışında yöneticisi yoktur.” der. 1825 yılında Çarlık Rusya’sı Kabardey bölgesini ilhak etmişti. İlhak edilen Kabardey bölgesindeki bazı sülaleler büyük bir göç ile Kuban ötesinde Çarlık Rusya’sına karşı devam eden direnişe katılmıştır. Bu göç eden sülalelere Hajret Kabardey’leri denilmiştir. Han Giray’ın notundan anlaşıldığı kadarıyla tüm Hağundoko ailesi Kuban ötesine geçmiştir. Han Giray yine aynı eserinde Kuban’ı geçen Hajret köyleri arasında 56. sırada Hağundıkoey köyünü sayar. Hağundıkoey köyü Hajret’te ilk önce Teberdi nehri kıyısına, bugünkü yerinden oldukça yukarıda Hatukşokoy ve Kaseyhable ile beraber yerleşmiştir. 1850 lerden sonra Küçük Zelencuk kıyısındaki bugünkü yerine inmiştir. Büyükkabaktepe’deki Hajret Kabardey’lerinden olan sülaleler bu bölgelerden geldiği tahmine dilmektedir.

KÜÇÜKKABAKTEPE NOTLARI (Kuşmezıkoy) Kuşmezıkoy ile ilgili ilk bilgiler 1744’te Stepan Çiçagov’un hazırladığı bir haritada bulunmaktadır. Çiçagov haritasında iki Kuşmezıkoy ve bir Dzeğaşt köyünü aynı başlıkta vermektedir. 1836’da Han Giray da Kuşmızıkoy köyünden bahseder. Köy Baksan Nehri kıyısında, Pşı Misost’un bölgesindedir. 1847 arşiv belgelerinde, Baksan Nehri’nin sol kıyısında, Misostey’de tekrar rastlanmaktadır. 1862 nüfus sayımında, Kuşmezıkoy 42 hane ve 528 nüfuslu bir köydür. Tambiy Mırzabek ve Tambiy Zerıkuş’un köylerinin tam altında not edilmiştir. 1867’ye gelindiğinde Kuşmezıkoy köyü ve 30 hanelik Bjahokoy köyleri Kuşmezıkoy ismi altında birleştirilmiştir. SSCB köyün adını “Starıy Krepost” olarak değiştirir. 1960 yılında 8000 kişi civarında nüfusu olan Baksan köyü ile birleştirilmiş ve günümüzdeki Baksan şehrinin temelleri atılmıştır. Günümüzde Baksan şehrinin üzerine kurulu olduğu bölgenin neredeyse tamamı geçmişte Tambiyler’e aitti. Memhagov’un derlediği Высшие Сословия Кабарды (Kabardey Yüksek Sınıfları) adındaki kitapta 1858-1896 tarihleri arasında Kabardey bölgesindeki köyler hakkında detaylı bilgilere rastlıyoruz. Kitaptaki Kuşmezıkoy köyünde Küçükkabaktepe’de yaşamış olan bazı sülalelere rastlanmaktadır ayrıca Kuşmezıkoey köyündeki bazı sülalelere Büyükkabaktepe’de de rastlanmaktadır.

Kaynaklar: Han Giray ın kitabı Высшие Сословия Кабарды (Kabardey Yüksek Sınıfları)

Coğrafya

Kayseri il merkezine 120 km, Pınarbaşı ilçesine 22 km uzaklıktadır.

Nüfus

Dış bağlantılar

Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.