Hotakîler

Hotakîler امپراتوری هوتکیان د هوتکيانو ټولواکمني
1709-1738
Bayrak
Hotaki İmparatorluğu'nun 1728 sonlarındaki haritası
Başkent	Kandehar (1709-1722), (1725-1738) İsfahan (1722-1729)
Yaygın dil(ler)	Peştuca (şiir) Farsça (şiir)
Resmî din	Sünnilik
Hükûmet	Mutlak monarşi
Hükümdar
• 1709-1715 Mirwais Hotak • 1715-1717 Abdul Aziz Hotak • 1717-1725 Mahmud Hotak • 1725-1730 Ashraf Hotak • 1725-1738 Hussain Hotak
Tarihî dönem	Yeni Çağ
• Kuruluşu 21 Nisan 1709 • Dağılışı 24 Mart 1738
Öncüller Ardıllar Safevîler Babürlüler Afşar İmparatorluğu

İran tarihi dizisinin bir parçası
Mitolojik tarih Pişdâdî Hanedanı Keyânî Hanedanı
Tarihöncesi MÖ Tarihöncesi İran Antik Çağ-4000 Karaz kültürü 3400-2000 Proto Elamlılar 3200-2700 Ciruft kültürü c. 3100-c. 2200 Elam 2700-539 Akad İmparatorluğu 2400-2150 Kassitler c. 1500-c. 1155 Yeni Asur İmparatorluğu 911-609 Urartular 860-590 Manna Krallığı 850-616
İmparatorluklar devri Med İmparatorluğu MÖ 678-550 (İskit Krallığı) MÖ 652-625 Yeni Babil İmparatorluğu MÖ 626- 539 Ahameniş İmparatorluğu MÖ 550-330 Ermenistan Krallığı MÖ 331-MS 428 Atropatena MÖ 320'ler-MS 3. yüzyıl Kapadokya Krallığı MÖ 320'ler-MS 17 Seleukos İmparatorluğu MÖ 312-63 Pontus Krallığı MÖ 281-MS 62 Fratarakas MÖ 3. yüzyıl Persis kralları MÖ 3. yüzyıl-c. MS 222 Part İmparatorluğu MÖ 247-MS 224 Mesene MÖ 141-MS 222 Hint-Part Krallığı 19-240 Sasani İmparatorluğu 224-651 Zermihrîler 6. yüzyıl-785 Kârînîler 550'ler-11. yüzyıl
Orta Çağ Râşidîn Halifeliği 632-661 Emevîler 661-750 Abbâsîler 750-1258 Dâbûyîler 642-760 Bâvendîler 651-1349 Demâvend Masmuğanı 651-760 Bâdüsbânîler 665-1598 Cüstânîler 791-11. yüzyıl Zeydîler 864-14. yüzyıl Tâhirîler 821-873 Sâmânîler 819-999 Seferîler 861-1003 Gurlular pre-879-1215 Sâcoğulları 889-929 Müsâfirîler 919-1062 Ziyârîler 930-1090 İlyâsîler 932-968 Büveyhîler 934-1062 Gazneliler 977-1186 Kâkûyîler 1008-1141 Nasrîler 1029-1236 Şabankara 1030-1355 Büyük Selçuklu İmparatorluğu 1037-1194 Harezmşahlar Devleti 1077-1231 İldenizliler 1135-1225 Yezd Atabegleri 1141-1319 Salgurlular 1148-1282 Hezâresbîler 1155-1424 Piştekinliler 1155-1231 Kutluğhanlılar 1223-1306 Mihribânîler 1236-1537 Kert Hanedanı 1244-1396 İlhanlılar 1256-1335 Çobanoğulları 1335-1357 Muzafferîler 1335-1393 Celâyir Sultanlığı 1337-1376 Serbedârîler 1337-1376 İncûlular 1335-1357 Efrâsiyâb Hanedanı 1349-1504 Maraşîler 1359-1596 Timurlular 1370-1507 Kârkiyâ Hanedanı 1370'ler-1592 Karakoyunlular 1406-1468 Akkoyunlular 1468-1508
Erken Modern Çağ Safevîler 1501-1736 (Hotakîler) 1722-1729 Afşar Hanedanı 1736-1796 Talış Hanlığı 1747-1826 Zend Hanedanı 1751-1794 Kaçar Hanedanı 1789-1925
Modern Çağ Pehlevî İranı 1925-1979 Geçici Hükûmet 1979 İran İslam Cumhuriyeti 1979-günümüz
İlgili maddeler Ad Hükümdarlar Devlet başkanları Askerî tarih Ekonomik tarih Savaşlar
Zaman çizelgesi
g t d

Hotakî hanedanı (1709 - 1738) Afgan kökenli Gilzai Boyu'ndan (Peştunlar) gelen Mir Üveys Han Hotak tarafından, bugünkü Afganistan'ın Kandehar şehrinde kurulmuştur. Mirüveys ve destekçileri 1709 yılında İran'da hüküm süren Safevî yönetimi zamanında ortaya çıktılar. Mirwais Han yönetime Pers Kralları'nı temsilen gelen Gürcistan doğumlu Kandehar valisini öldürerek başladı. Ardından Mirüveys bölgede bulunan diğer valilerin de öldürülmesini istesi, bunun ile birlikte Afganlar tüm Iran ordusunu mağlup etti ve ordu Safeviler'in başkenti İsfahan'ı da terk etmek zorunda kaldı.

Mirüveys Han 1715 yılında sağlık problemleri nedeni ile yaşamına yitirdi ve yerine Afganlar'dan oluşan bir ordu ile İran'ı işgâl eden bir komutan olan oğlu Mir Mahmud Hotakî geçti. Mir Mahmud 1722 yılında İsfahan şehrini ele geçirdi ve kendini İran Şahı ilân etti. Fakat büyük çoğunluk Fars kökenli olduğundan Mir Mahmud'un hükümdarlığı tepki topladı ve tanınmadı. Hotakî hanedanının egemenliği süresince bu nedenle büyük isyanlar yaşandı ve mutlak hâkimiyeti kurmayı zorlaştırdı. Aynı süreçte süregelen kan davaları nedeni ile oldukça zayıflayan hanedan İsfahan'da yerlilerin çıkardığı isyanın ardından Safevî soyundan gelen 3.000'den fazla kişinin de öldürüldüğü bir isyanla tamamen ortadan kalktılar. Hotakîler 1729'da Afşar hanedanının önderi Nadir Şah tarafından Damgan Savaşı'nda yenildiler ve Afganistan'a geri püskürtüldüler.^[1][2]

Notlar

Dış bağlantılar

• (İngilizce)Encyclopaeda Britannica - The Hotakis (from Afghanistan)11 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• (İngilizce)Afghan Hero and National Leader - Mirwais Neeka (Mirwais Khan)9 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• (İngilizce)Aryana Site - Mir Wais Hotaki
• (İngilizce)Afghanland - Mirwais Khan Hotak11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• (İngilizce)Aryana Site - Mir Mahmud Hotaki