Irak İsyanı (2011-2013)

Irak İsyanı
Irak çatışmaları (2003-günümüz)

ABD ve Kuveyt birlikleri, 18 Aralık 2011'de son askeri konvoy geçtikten sonra Kuveyt ile Irak arasındaki kapıyı kapatmak için birleşti. Yeni Şafak Operasyonu'nun sona erdiğini ve ABD sonrası isyan aşaması döneminin başlangıcını işaret ediyor.
Tarih18 Aralık 2011 - 30 Aralık 2013
Bölge
Irak (Bağdat dahil çoğunlukla merkezi ve kuzeyi)
Sonuç
  • ABD'nin çekilmesinden bu yana artan sayıda isyancı büyük ölçekli saldırı ile şiddette önemli artış
  • IİD'nın yeniden canlanması,[1] daha sonra IŞİD'e dönüşmesi
  • İsyanın 2013'te başlayan tam teşekküllü bir iç savaşa dönüşmesi
Taraflar

Sünniler: Irak Şam İslam Devleti
El-Kaide
Irak İslam Ordusu


Baas Partisi yandaşları
Nakşibendi Ordusu

Cihad ve Kurtuluş Yüksek Komutanlığı

Şiiler: Özel Gruplar
Mehdi Ordusu
Asaib Ehl-Hak
Kata'ib Hizbullah

Bedir Tugayı

Devlet güçleri: Irak Irak Silahlı Kuvvetleri

Kürdistan Bölgesel Yönetimi Peşmerge
Komutanlar ve liderler

Ebu Kuaşlı
Ebu Dua

İzzet İbrahim el-Duri

Mukteda El Sadr

Ebu Mustafa el-Şebani

Irak Celal Talabani
Irak Nuri El Maliki

Kürdistan Bölgesel Yönetimi Mesud Barzani


Irak İsyanı, Irak Savaşı'nın sona ermesinden ve ABD birliklerinin Irak'tan çekilmesinden sonra 2011'in sonlarında başlayan ve merkezi hükûmetle şiddetli çatışmalara ve Irak'ın dini grupları arasında düşük düzeyde mezhepsel şiddete neden olan bir isyandı.

İsyan, 2003'te ABD'nin Irak'ı istila etmesinin ardından yaşanan olayların doğrudan bir devamıydı. Sünni militan gruplar, Şii liderliğindeki hükûmete ve onun koalisyon yardımı olmadan insanları koruma çabalarına olan güveni sarsmak için ülkenin Şii çoğunluğunu hedef alan saldırıları hızlandırdı.[2] Irak'taki silahlı gruplar, 2014'te birleştiği Suriye İç Savaşı tarafından giderek daha fazla harekete geçirildi.[kaynak belirtilmeli] Birçok Sünni grup, Şii grupların desteklemek için harekete geçtiği Suriye hükûmetine karşı durdu ve her iki mezhebin de çok sayıda üyesi Suriye'de savaşmak için sınırı geçti.[3]

2014'te, Musul'un ve Kuzey Irak'taki önemli bölgelerin Selefi cihatçı militan bir grup, köktendinci ve Sünni İslam'ın Vahhabi doktrinini izleyen tanınmayan bir proto-devlet olan Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) tarafından fethedilmesinin ardından isyan, dramatik bir şekilde tırmandı.[4][5] IŞİD, 2014 yılının başlarında Irak hükûmet güçlerini Batı Irak saldırısında kilit şehirlerden çıkardığında küresel önem kazandı. Ardından Musul'u ele geçirdi ve Sincar Katliamı'nı gerçekleştirdi, böylece yeni çatışmayı Suriye İç Savaşı ile birlikte yeni ve çok daha ölümcül bir çatışmaya dönüştürdü.

Arka plan

Kaynakça

  1. ^ "Al-Qaeda's Resurgence in Iraq: A Threat to U.S. Interests". U.S Department of State. 5 Şubat 2014. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2010. 
  2. ^ "Suicide bomber kills 32 at Baghdad funeral march". Fox News. Associated Press. 27 January 2012. 6 March 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 April 2012. 
  3. ^ Salem, Paul (29 Kasım 2012). "INSIGHT: Iraq's Tensions Heightened by Syria Conflict". Middle East Voices (Voice of America). 4 July 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  4. ^ Fouad al-Ibrahim (22 Ağustos 2014). "Why ISIS is a threat to Saudi Arabia: Wahhabism's deferred promise". Al Akhbar English. 24 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Dolgov, Boris (23 Eylül 2014). "Islamic State and the policy of the West". Oriental Review. 9 October 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2017.  Wilson, Rodney (15 Mayıs 2015). Islam and Economic Policy. Edinburgh University Press. ISBN 9780748683895. 10 October 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2017 – Google Books vasıtasıyla.  Cockburn, Patrick (3 March 2016). "End Times for the Caliphate?". ss. 29-30. 9 October 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2017 – London Review of Books vasıtasıyla.  Pastukhov, Dmitry; Greenwold, Nathaniel. "Does Islamic State have the economic and political institutions for future development?" (PDF). 9 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2017.  Pedler, John (28 April 2015). A Word Before Leaving: A Former Diplomat's Weltanschauung. Troubador Publishing Ltd. ISBN 9781784622237. 10 October 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2017 – Google Books vasıtasıyla.  Kerr, Michael; Larkin, Craig (1 January 2015). The Alawis of Syria: War, Faith and Politics in the Levant. Oxford University Press. ISBN 9780190458119. 10 October 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2017 – Google Books vasıtasıyla. 
Taslak simgesiIrak ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Taslak simgesiTarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
  • g
  • t
  • d
Çatışmalar
Sürekli Özgürlük
Operasyonu
  • Afganistan Savaşı (2001-2021)
  • Sürekli Özgürlük Operasyonu - Filipinler
  • Gürcistan Eğitim ve Ekipman Programı
  • Georgia Sustainment and Stability
  • Sürekli Özgürlük Operasyonu - Afrika Boynuzu
  • Sürekli Özgürlük Operasyonu - Trans Sahra
  • Pakistan'daki insansız hava aracı saldırıları
Diğer
Ayrıca bakınız
  • g
  • t
  • d
Liderleri
Mevcut
Eski
Geçmişi
Zaman çizelgesi
  • 2013
  • 2014
  • 2015
  • 2016
Uluslararası şubeleri
  • Libya eyaleti
  • Horasan eyaleti
  • Sina eyaleti
  • Kafkasya eyaleti
  • Yemen eyaleti
  • Boko Haram (Batı Afrika)
  • Cund el-Hilafet (Cezayir)
Savaşları
Muharebeleri
  • Felluce Muharebesi (2014)
  • Musul Muharebesi (2014)
  • Selahaddin çatışmaları
  • Tikrit Muharebesi (2014)
  • Kobani Kuşatması
  • Şengal Katliamı
  • Derne çatışmaları (2014-16)
  • Beyci Muharebesi (Ekim-Aralık 2014)
  • Ramadi Muharebesi (2014–15)
  • Deyrizor Taarruzu (Aralık 2014)
  • Beyci Muharebesi (2014-2015)
  • Şengal Taarruzu (2014)
  • Nevfaliye Muharebesi
  • Mısır'ın Libya'daki hava saldırıları
  • 2015 Nijer naskını
  • Doğu el-Haseke Taarruzu
  • Tikrit Muharebesi (2015)
  • Sirte Muharebesi (2015)
  • Hama ve Humus Taarruzu
  • Sırrin Muharebesi (Mart-Nisan 2015)
  • Yermük Kampı Muharebesi (2015)
  • El-Kerme Taarruzu
  • Kalemun Taarruzu (2014)
  • Batı Haseke Taarruzu
  • Palmira Taarruzu
  • Haseke Taarruzu (Mayıs-Haziran 2015)
  • Tel Abyad Taarruzu
  • Sırrin Muharebesi (Haziran-Temmuz 2015)
  • El-Haseke Muharebesi (Haziran-Ağustos 2015)
  • Haziran 2015 Kobani saldırısı
  • Palmira Taarruzu
  • Ramadi Muharebesi (2015-2016)
  • El-Karyeteyn Muharebesi (2015)
  • Halep Taarruzu (2015)
  • El-Hol Taarruzu
  • Humus Taarruzu (Kasım-Aralık 2015)
  • Şengal Taarruzu (Kasım 2015)
  • Doğu Halep Taarruzu (2015-2016)
  • Ninova Ovaları Taarrızı
  • Teşrin Barajı Taarruzu
  • Deyrizor Taarruzu (Ocak 2016)
  • Türkiye'ye roket saldırıları (2016)
  • Felluce Kuşatması (2016)
  • Ben Gerdan Muharebesi
  • Asriye-Rakka Taarruzu (Şubat-Mart 2016)
  • Habur'un Gazabı Harekâtı
  • Hanasir Taarruzu (2016)
  • El-Karyeteyn Muharebesi (Mart-Nisan 2016)
  • Kuzey Halep Taarruzu (Mart-Haziran 2016)
  • Palmira Taarruzu (Mart 2016)
  • Kuzey Halep Taarruzu (Mart-Haziran 2016)
  • Hit Taarruzu
  • Sirte Muharebesi (2016)
  • Er-Rutbe Taarruzu
  • Kuzey Rakka Taarruzu (Mayıs 2016)
  • Felluce Muharebesi (2016)
  • Menbic Taarruzu
  • Asriye-Rakka Taarruzu (Haziran 2016)
  • Ebu Kemal Taarruzu
  • Çobanbey Muharebesi
  • Kuzey El-Bab operasyonu
  • Batı el-Bab Taarruzu (Eylül 2016)
  • Dabık Tarruzu
  • Musul Muharebesi (2016-17)
  • Batı el-Bab Taarruzu (Ekim-Kasım 2016)
  • Fırat Kalkanı Harekâtı
  • El-Bab Savaşı
  • Rakka Operasyonu (2016-2017)
  • Palmira Taarruzu (Aralık 2016)
  • Telafer Muharebesi (2017)
  • Deyrizor çatışmaları (2017-2019)
Saldırıları
2014
  • Belçika Yahudi Müzesi saldırısı
  • Saint-Jean-sur-Richelieu saldırısı
  • Parliament Hill saldırıları
2015
  • Porte de Vincennes rehine krizi
  • Libya'daki Kıptilerin kaçırılmaları ve başlarının kesilmeleri
  • Corinthia Hotel saldırısı
  • El-Kubbe saldırısı
  • Bardo Ulusal Müzesi saldırısı
  • Sana'a saldırıları
  • Celalabad saldırısı
  • Curtis Culwell Center saldırısı
  • Katif ve ed-Dammam saldırıları
  • 26 Haziran 2015 İslamcı saldırılar
    • Kobani katliamı
    • Saint-Quentin-Fallavier saldırısı
    • Kuveyt saldırısı
    • Susa saldırıları
  • Han Bani Saad saldırısı
  • Suruç saldırısı
  • Bağdat saldırısı (Ağustos)
  • Ankara Garı Saldırısı
  • Metrojet Airlines'ın 9268 sefer sayılı uçuşu
  • Beyrut saldırıları
  • Paris saldırıları (Kasım)
  • Tunus saldırısı
  • Kamışlı saldırıları
  • Yeni Yıl saldırı girişimleri
2016
2017
2018
2022
2023
2024
Uygulamalar
Toplum
  • Amak
  • Üyeler
    • Brüksel hücresi
  • Toprak talepleri
  • Yabancı savaşçılar
Diğer
  • İran ve Irak ve Şam İslam Devleti
  • Birleşik Krallık ve Irak ve Şam İslam Devleti
  • Irak ve Şam İslam Devleti sebebiyle yaşanan isim değişiklikleri
  • Irak ve Şam İslam Devleti'nin Amerikan medyasındaki yansımaları
  • g
  • t
  • d
Irak Irak konuları
Kronoloji
638-1958
Cumhuriyet
  • 1958-1968
  • 1968-2003
  • 2003-2011
  • 2011-günümüz
  • Bankalar
  • Merkez Bankası
  • Şirketler
  • Yolsuzluk
  • Dinar (para birimi)
  • Altyapı
  • Yabancı yatırım
  • Petrol endüstrisi
  • Petrol rezervleri
  • Menkul Kıymetler Borsası
  • Telekomünikasyon
  • Ulaşım
  • Havayolları
  • Demiryolları
  • Turizm
Toplum
Demografi
Genel
  • Kategori Kategori
  • Commons sayfası Commons
  • g
  • t
  • d
Soğuk Savaş sonrası Asya'da çatışmalar
Güney Asya
Hindistan
Pakistan
Sri Lanka
Diğerleri
Doğu Asya
Çin
Kore (Kuzey
ve Güney)
  • Kore Sorunu
    • Deniz sınırı olayları
    • 1994 Kuzey Kore nükleer krizi
    • 2017-2018 krizi
Tayvan
  • Tayvan Boğazı Krizi (1996)
Güneydoğu Asya
Kamboçya
  • Kamboçya-Tayland sınır anlaşmazlığı (2008-2011)
Endonezya
Myanmar
  • Myanmar iç çatışması (1948-günümüz)
    • Karen çatışması
    • Kaçin çatışması
    • Arakan İsyanı
    • İç savaş (2021-günümüz)
Tayland
Doğu Timor
Diğerler
  • Laos İsyanı (1975-2008)
  • Filipinler iç çatışması (1969-günümüz)
  • Vietnam'a karşı FULRO isyanı (1964-1992)
Orta Asya
Afganistan
  • Afganistan-Pakistan sınır çatışmaları
  • Afganistan Savaşları
    • 1989-1992
    • 1992-1996
    • 1996-2001
    • 2001-2021
    • Afganistan'da cumhuriyetçi isyan
Kazakistan
Kırgızistan
Tacikistan
Özbekistan
Batı Asya
Azerbaycan
Bahreyn
İran
Irak
İsrail
Lübnan
Filistin
Suudi Arabistan
Suriye
Türkiye
Yemen
Kıtalararası
çatışma
İlgili konular