Chata Prašivá

Chata Prašivá
Ilustracja
Chata Prašivá (2021)
Państwo

 Czechy

Pasmo

Beskid Morawsko-Śląski, Karpaty

Wysokość

ok. 700 m n.p.m.

Data otwarcia

2 października 1921

Właściciel

Klub Czeskich Turystów

Położenie na mapie Beskidu Śląskiego
Mapa konturowa Beskidu Śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Chata Prašivá”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Chata Prašivá”
Ziemia49°38′11,641″N 18°29′03,602″E/49,636567 18,484334
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Chata Prašivágórskie schronisko turystyczne w Beskidzie Morawsko-Śląskim w Czechach. Obiekt jest położony na wysokości ok. 700 m n.p.m. na podszczytowej polanie na Małej Praszywej w pasmie Ropicy, w granicach administracyjnych Ligoty Górnej (Vyšní Lhoty).

Historia

Powstanie schroniska łączy się z początkami czeskiego ruchu turystycznego na tym terenie. Szczyt Małej Praszywej był popularnym miejscem pielgrzymkowym do kościoła św. Antoniego Padewskiego z 1640 roku, a od 1891 także miejscem zgromadzeń o charakterze narodowym. Ponadto Czesi chcieli zahamować ekspansję niemieckiego Beskidenvereinu, budującego kolejne schroniska w Beskidach[1].

Decyzja o budowie obiektu zapadła w 1910 roku, podczas obrad czeskiej Beskidzkiej Wspólnoty Śląska (Beskydská jednota slezská). Jeszcze wcześniej, bo od 1899 roku czynione były starania o zakup parceli na Małej Praszywej. Tę udało się nabyć dopiero w 1912 roku. Powstał projekt budynku autorstwa Jožy Dvořáka, a całość prac oszacowano na 23 000 koron austro-węgierskich. Inwestycji nie udało się jednak zrealizować z uwagi na wybuch I wojny światowej[1].

Do idei budowy obiektu powrócono po powstaniu Czechosłowacji. Reaktywowana organizacja, która zmieniła nazwę na Podbeskidzką Wspólnotę Śląska (Pobeskydská jednota slezská), w grudniu 1919 roku podjęła decyzję o budowie pierwszego czeskiego schroniska w Beskidach. Wielkim zwolennikiem inwestycji był przewodniczący Wspólnoty Jan Valeček – zapalony turysta i narciarz. Budynek powstał w ciągu pięciu miesięcy – od 11 kwietnia do 2 października 1921 roku za kwotę 273 300 koron. Budowę wsparł sam czechosłowacki prezydent, Tomáš Masaryk, ofiarowując kwotę 5000 koron. Otwarcie schroniska nastąpiło 2 października 1921 roku, a jego pierwszym gospodarzem został karczmarz Tesárek[1].

Jakiś czas później przeszło na własność frydeckiego oddziału Klubu Czechosłowackich Turystów (KČST). Po zajęciu Zaolzia w 1938 roku schronisko odebrano KČST i oddano w zarząd Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Cieszynie, a później jego koła w Orłowej[2][3]. W 1948 zostało upaństwowione i do majątku Klubu Czeskich Turystów powróciło w 1989[4].

W lutym 2015 roku, kiedy gospodarzem został Martin Stiller, budynek był w złym stanie technicznym. Wkrótce schronisko przeszło trzymiesięczny remont, którego koszt oszacowano na pół miliona koron[5][4]. Z kolei w czerwcu 2016 roku ponownie (po czterdziestu latach przerwy) otwarto dla gości obiektu wieżę widokową[6]. Na przestrzeni siedmiu lat – do obchodów setnej rocznicy powstania – przy pracach remontowych udział wzięło około 500 wolontariuszy[4].

Warunki bytowe

Schronisko oferuje noclegi w pokojach 2–9 osobowych ze wspólnym węzłem sanitarnym. W obiekcie znajduje się restauracja oraz wieża widokowa na jego szczycie[7].

Szlaki turystyczne

Przypisy

  1. a b c Historie chaty Prašivá [online], Chata Prašivá [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-01]  (cz.).
  2. RyszardR. Bogdziewicz RyszardR., Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, s. 138, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813  (pol.).
  3. MieczysławM. Orłowicz MieczysławM., Wrażenia z Beskidów Jabłonkowskich (Dokończenie), KazimierzK. Saysse-Tobiczyk, AdamA. Zieliński (red.), „Jedziemy” (21), Wydawnictwo Ligi Popierania Turystyki, 11 czerwca 1939, s. 7  (pol.).
  4. a b c DarekD. Štalmach DarekD., Nejstarší chata KČT v Beskydech slaví sto let. Prašivou zachránili turisté [online], idnes.cz, 15 września 2021 [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-18]  (cz.).
  5. JosefJ. Gabzdyl JosefJ., Dobrovolníci obnovují beskydskou chatu, Prašivá otevře v květnu [online], idnes.cz, 25 marca 2015 [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-04]  (cz.).
  6. Beskydská chata Prašivá po více než čtyřiceti letech otevře rozhlednu [online], idnes.cz, 6 czerwca 2016 [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-09]  (cz.).
  7. Chata Prašivá [online], Klub Czeskich Turystów [dostęp 2024-05-04]  (cz.).
  • p
  • d
  • e
Schroniska i inne obiekty turystyczne w Beskidach
Obiekty istniejące
Beskid Morawsko-Śląski
na terenie Czech
na terenie Słowacji
Beskid Śląski
na terenie Polski
na terenie Czech
Beskid Mały
Beskid Żywiecki
na terenie Polski
na terenie Słowacji
Beskid Makowski
Beskid Wyspowy
Gorce
Beskid Sądecki
Beskid Niski
Bieszczady
Obiekty nieistniejące
Beskid Morawsko-Śląski
Beskid Śląski
na terenie Polski
na terenie Czech
  • Bojkova chata
  • Halamova útulna
  • Lomosíkova chata
Beskid Mały
Beskid Żywiecki
Kotlina Rabczańska
Gorce
Beskid Sądecki
Beskid Niski
Bieszczady
Góry Sanocko-Turczańskie
  1. słowacka część Beskidu Żywieckiego – Oravské Beskydy