Jak-18
| Ten artykuł od 2022-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Jak-18 w locie podczas Pikniku Lotniczego w Góraszce (2008) | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Producent | Arseniewskie Zakłady Lotnicze „Progress”, Charkowski Zakład Lotniczy | ||
Konstruktor | Jakowlew | ||
Typ | samolot jednosilnikowy, | ||
Konstrukcja | metalowa | ||
Załoga | 1 pilot-instruktor + 1 pilot-uczeń/pasażer | ||
Historia | |||
Data oblotu | 1946 | ||
Lata produkcji | od 1947 | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | silnik gwiazdowy 5-cylindrowy M-11FR | ||
Moc | 118 kW | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 10,62 m | ||
Długość | 8,03 m | ||
Wysokość | 2,09 m | ||
Powierzchnia nośna | 17 m² | ||
Masa | |||
Własna | 805 kg | ||
Startowa | 1165 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 248 km/h | ||
Pułap | 3000 m | ||
Zasięg | 850 km | ||
Dane operacyjne | |||
Użytkownicy | |||
ZSRR, Polska, Chiny, Węgry, Albania, Afganistan, Austria, Bułgaria, Korea Północna, NRD, Rumunia | |||
Rzuty | |||
|
Jak-18 (ros. Як-18) – samolot szkolno-treningowy produkowany na zamówienie lotnictwa radzieckiego, skonstruowany przez biuro konstrukcyjne Aleksandra Jakowlewa. Samolot ten to daleko idące rozwinięcie konstrukcji samolotu szkolno-treningowego UT-2L.
Opis konstrukcji
Jak-18 to jednosilnikowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji metalowej, kryty płótnem (tylko obudowa silnika jest skorupowa), wyposażony w chowane podwozie o układzie klasycznym, przestawialny skok śmigła i owiewkę zamykającą kabinę. Jak-18 szybko stał się podstawowym sprzętem szkolnym armii i aeroklubów (DOSAAF), gdzie zastąpił przestarzałe samoloty Po-2 oraz UT-2.
Produkcja
Prace projektowe nad samolotem rozpoczęto w 1945, pierwszy prototyp oblatano na początku 1946, a produkcję seryjną rozpoczęto w 1947 w zakładach lotniczych w Charkowie. W 1953 w Chinach uruchomiono produkcję licencyjną pod oznaczeniem BT-3 (CJ-1), a następnie trzy lata później na Węgrzech. Samolot ten okazał się prosty w eksploatacji i stosunkowo łatwy w pilotażu, stąd też wyprodukowano łącznie, w różnych wersjach, ponad 8000 egzemplarzy[1]. Jedynymi wadami Jaka-18 były: sposób blokowania kółka ogonowego oraz zbyt raptowne wypuszczanie klap w locie.
W lotnictwie polskim pierwsze Jaki-18 pojawiły się w 1949 w szkole lotniczej w Dęblinie, a w 1952 trafiły do Radomia, gdzie stosowano je do końca lat 50. W aeroklubach pierwszy Jak-18 pojawił się w listopadzie 1951, następne trafiły tam w 1957, a kolejne zostały przekazane przez lotnictwo wojskowe w 1958 i 1960. Pojedyncze egzemplarze Jaków przetrwały do początku lat 80.
Oprócz ZSRR, Polski, Chin, Węgier, Jaki-18 były używane w lotnictwie Albanii, Afganistanu, Austrii, Bułgarii, Korei Północnej, NRD oraz Rumunii.
Wersje
- Jak-18A - samolot szkolny z 1957, podwozie z kołem przednim. Wyposażony w silnik gwiazdowy 9-cylindrowy AI-14R o mocy 191 kW (260 KM).
- Jak-18P - jednomiejscowy samolot szkolny i akrobacyjny z 1959, podwozie z kołem przednim. Silnik gwiazdowy 9-cylindrowy AI-14R o mocy 191 kW (260 KM).
- Jak-18PM - jednomiejscowy samolot akrobacyjny z 1971, podwozie z kołem przednim, opracowany na mistrzostwa świata w akrobacji samolotowej w Moskwie. Silnik gwiazdowy AI-14RF o mocy 224 kW (305 KM).
- Jak-18PS - samolot akrobacyjny z 1973 opracowany na mistrzostwa świata w akrobacji samolotowej w Anglii, podwozie klasyczne dwukołowe wciągane w locie.
- Jak-18T - samolot szkolny, łącznikowy i sanitarny z 1967. Silnik gwiazdowy 9-cylindrowy AI-14RF o mocy 221 kW (300 KM), później silnik M-14P o mocy 269 kW (365 KM). Był praktycznie całkowicie nowym samolotem, w opracowaniu którego wykorzystano część elementów Jaka-18. W wersji pasażerskiej zabierał 3 pasażerów, sanitarnej - lekarza i 1 chorego, pocztowej – 250 kg ładunku.
- Jak-18U - samolot szkolno-treningowy z 1963, dwumiejscowy, podwozie z kołem tylnym, wciągane w locie. Silnik gwiazdowy 5-cylindrowy M-11FR o mocy 119 kW.
Przypisy
- ↑ Samoloty niezapomniane modele 2013 ↓, s. 126.
Bibliografia
- Samoloty niezapomniane modele. Warszawa: Grupa Wydawn. Foksal, 2013. ISBN 978-83-280-0077-3. OCLC 881384238.
- p
- d
- e
|
- p
- d
- e
Samoloty myśliwskie | |
---|---|
Samoloty bombowe | |
Samoloty obserwacyjne rozpoznawcze i dowodzenia | |
Samoloty szturmowe | |
Samoloty szkolno-treningowe | |
Samoloty transportowe i szybowce desantowe | |
Śmigłowce | |
Prototypy i konstrukcje doświadczalne |
|
- p
- d
- e
- Wojska Lotnicze
- Wojska Lotnicze i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju
- Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej
Samoloty myśliwskie | |
---|---|
Samoloty bombowe | |
Samoloty szturmowe | |
Samoloty transportowe | |
Samoloty szkolne | |
Samoloty wielozadaniowe i łącznikowe | |
Śmigłowce |
- Samoloty PSP do 1939 roku
- Samoloty PSP na Zachodzie
- Samoloty PSP w ZSRR
- Samoloty PSP po 1945 roku