Ulryka Eleonora Wittelsbach
In Deo spes mea W Bogu moja nadzieja | |||
Królowa Szwecji | |||
Okres | od 1718 | ||
---|---|---|---|
Poprzednik | Karol XII | ||
Następca | Fryderyk I | ||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | Wittelsbachowie | ||
Data urodzenia | 23 stycznia 1688 | ||
Data śmierci | 24 listopada 1741 | ||
Ojciec | Karol XI | ||
Matka | |||
Mąż | Fryderyk I Heski | ||
|
Ulryka Eleonora Wittelsbach (ur. 23 stycznia 1688 r. w Sztokholmie, zm. 24 listopada 1741 r. tamże) – królowa Szwecji w latach 1718–1720, siostra Karola XII.
Urodziła się jako najmłodsze dziecko swoich rodziców. Imiona otrzymała po matce. Po śmierci Karola XII w 1718 r. zgłosiła pretensje do tronu przeciwko swojemu siostrzeńcowi - Karolowi Fryderykowi, księciu Holstein-Gottorp - jedynemu synowi jej starszej siostry. Dyskusje na temat sukcesji tronu zakończyły się na korzyść Ulryki Eleonory, kiedy zgodziła się na obalenie monarchii absolutnej. W 1720 r. abdykowała na korzyść swojego męża - Fryderyka, langrafa heskiego na Kassel i Homburgu.
Młodość
Ulryka Eleonora większość swojego życia żyła w cieniu innych; jej królewskiego brata i jej pięknej siostry, która była nieformalną następczynią tronu. W 1700 postanowiono wydać ją za mąż za Fryderyka Wilhelma I Pruskiego, ale z tych planów nic nie wyszło. Podczas nieobecności Karola XII w czasie III wojny północnej, księżniczka opiekowała się swoją dominującą babką - królową Jadwigą Eleonorą Holstein-Gottorp, a jej starsza siostra - księżniczka Jadwiga Zofia, księżna Holstein-Gottorp, była następczynią tronu.
Sytuacja Ulryki Eleonory zmieniła się, kiedy w 1708 r. jej starsza siostra zmarła. Jej brat odmówił ożenku, a Ulryka Eleonora pozostała jedyną członkinią rodu królewskiego w Szwecji. W 1713 r. została regentką, ale stała się pionkiem partii walczących o władzę. Wahano się kogo uczynić następcą tronu; Ulrykę Eleonorę czy jej bratanka. Mianowanie jej regentką i przewodniczącą parlamentu spotkało się jednak z dużym entuzjazmem - parlament był w opozycji do Karola XII, który nie chciał obalenia monarchii absolutnej.
W 1715 r. po śmierci babki, Ulryka Eleonora została pierwszą damą na dworze królewskim i to był jeden z najszczęśliwszych okresów w jej życiu. W tym samym roku wyszła za mąż. Ulryka Eleonora zakochała się w swoim mężu, a on chciał użyć ją jako pionka i dzięki niej zdobyć władzę. Fryderyk natychmiast zaczął pracę nad uznaniem swojej żony oficjalną następczynię tronu. W Szwecji uformowały się dwie rywalizujące partie; Heska i Gottorp. W czasie trwania ich małżeństwa Fryderyk miał liczne kochanki, a nawet oficjalną metresę - Jadwigę Taube.
Panowanie
Karol XII zginął 30 listopada 1718 r. podczas oblężenia twierdzy Fredriksten w Norwegii. Nie pozostawił potomstwa, więc rządy po nim objęła Ulryka Eleonora. 17 marca 1719 r. w Uppsali została koronowana na królową Szwecji. 21 stycznia 1720 r. odstąpiła Prusom „na wieczność”, za kwotę 2 milionów talarów, Szczecin wraz z ziemiami między Odrą a Pianą z wyspami Wolin i Uznam oraz ujściami Świny i Dziwny, Zalewem Szczecińskim i Odrą.
Została zmuszona przez przywódcę partii oligarchicznej (partia czapek) Arvida Horna do abdykacji na rzecz swojego męża Fryderyka I. Abdykowała 29 lutego 1720 r.
Zmarła na ospę w 1741 r.
Przodkowie
Prapradziadkowie | Jan I Wittelsbach | król Szwecji | Jan Adolf Holstein-Gottorp | elektor Saksonii | król Danii | elektor Brandenburgii | Wilhelm Braunschweig-Lüneburg | Ludwik Hessen-Darmstadt |
Pradziadkowie | Jan Kazimierz Wittelsbach | Fryderyk III Holstein-Gottorp | król Danii | Jerzy Braunschweig-Calenberg | ||||
Dziadkowie | król Szwecji | król Danii | ||||||
Rodzice | król Szwecji | |||||||
Ulryka Eleonora Wittelsbach (1688-1741), królowa Szwecji |
Bibliografia
- Wilhelmina Stålberg, Anteckningar om svenska qvinnor [w:], Wydawnictwo „P. G. Berg”, Sztokholm 1864, ss. 392–394. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
- Praca zbiorowa: Nordisk familjebok [w:], Wydawnictwo „Nordisk familjeboks förlags aktiebolag”, Sztokholm 1920, T.30. ss. 940–942. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
Linki zewnętrzne
Biografia na stronie historiesajten.se (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
Zobacz też
- p
- d
- e
Englingerowie |
|
---|---|
Stenkilowie |
|
Swerkerydzi i Erykidzi |
|
Folkungowie |
|
dynastia meklemburska |
|
okres unii kalmarskiej |
|
Wazowie |
|
Wittelsbachowie |
|
Dynastia Heska |
|
Oldenburgowie |
|
Bernadotte |
|
- p
- d
- e
Księstwo Finlandii panowanie szwedzkie (1249-1581) (księstwo od 1284) |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wielkie Księstwo Finlandii panowanie szwedzkie (1581-1809) |
| ||||||||||
Wielkie Księstwo Finlandii panowanie rosyjskie (1809-1917) |
| ||||||||||
Królestwo Finlandii (1917-1919) |
|
- 1919 - zniesienie monarchii, ustanowienie Republiki Finlandii.
- p
- d
- e
Englingerowie i Stenkilowie |
|
---|---|
Swerkerydzi i Erykidzi |
|
Folkungowie |
|
Dynasta meklemburska |
|
Unia kalmarska |
|
Wazowie |
|
Wittelsbachowie |
|
Dynastia heska |
|
Oldenburgowie |
|
Bernadotte |
|
- PWN: 3991102
- Britannica: biography/Ulrika-Eleonora
- NE.se: ulrika-eleonora, ulrika-eleonora-(annat-namn-på-kungsholms-församling-stockholm)
- SNL: Ulrika_Eleonora_-_den_yngre
- Catalana: 0068301
- DSDE: Ulrika_Eleonora_den_yngre