Worinostat

Worinostat
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
N-hydroksy-N'-fenylooktanodiamid
Inne nazwy i oznaczenia
kas suberanilohydroksamowy, SAHA
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C14H20N2O3

Masa molowa

264,32 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

149647-78-9

PubChem

5311

DrugBank

DB02546

SMILES
O=C(Nc1ccccc1)CCCCCCC(=O)NO
InChI
InChI=1S/C14H20N2O3/c17-13(15-12-8-4-3-5-9-12)10-6-1-2-7-11-14(18)16-19/h3-5,8-9,19H,1-2,6-7,10-11H2,(H,15,17)(H,16,18)
InChIKey
WAEXFXRVDQXREF-UHFFFAOYSA-N
Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-01-13]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zagrożenie dla zdrowia
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H341, H360

Zwroty P

P201, P281, P308+P313

Klasyfikacja medyczna
ATC

L01XH01

Stosowanie w ciąży

kategoria D

Farmakokinetyka
Okres półtrwania

2 godziny

Wiązanie z białkami
osocza i tkanek

71%

Metabolizm

Wątrobowy przez glukuronidację oraz utlenianie, cytochrom P450 nie bierze udziału w metabolizmie

Wydalanie

z moczem (nieistotne)

Multimedia w Wikimedia Commons

Worinostat, worynostat (łac. vorinostatum), kwas suberanilohydroksamowy – organiczny związek chemiczny będący diamidem anilinowo-hydroksamowym kwasu suberynowego. Jest członkiem większej grupy inhibitorów deacetylazy histonowej. Inhibitory deacetylazy histonowej mają szerokie spektrum aktywności epigenetycznej.

Worinostat jest sprzedawany pod nazwą Zolinza w leczeniu chłoniaka skórnego T-komórkowego (CTCL, z ang. cutaneous T-cell lymphoma), gdy choroba nie ustępuje, nasila się, bądź następuje wznowa podczas lub po leczeniu innymi lekami[1]. Związek został wyprodukowany po raz pierwszy przez Ronalda Breslowa, chemika z Columbia University.

Dopuszczenia do użytku i wskazania

Worinostat był pierwszym inhibitorem deacetylazy histonowej[2] dopuszczonym do obrotu w 2006 roku przez amerykańską Agencję Żywności i Leków do leczenia chłoniaka skórnego T-komórkowego. Jest on wytwarzany przez kanadyjską firmę Patheon dla firmy Merck & Co.[3]

Mechanizm działania

Worinostat wiąże się z miejscem aktywnym deacetylazy histonowej i działa jako chelator dla obecnych tam jonów cynku. Działanie worinostatu poprzez blokowanie deacetylazy histonowej powoduje akumulację acetylowanych histonów i białek, włączając w to czynniki transkrypcyjne kluczowe w ekspresji genów niezbędnych do wywołania różnicowania komórki[4].

Badania kliniczne

Worinostat był również stosowany do leczenia zespołu Sézary’ego, innego typu chłoniaka blisko związanego z chłoniakiem skórnym T-komórkowym[5].

Badania z roku 2007 wskazuje, że worinostat ma pewną aktywność wobec nawracającego glejaka wielopostaciowego, która powoduje wydłużenie średniego czasu przeżycia do 5,7 mies. (w porównaniu do 4–4,4 mies. z wcześniejszego badania)[6]. Planowane są kolejne badania skuteczności działania worinostatu na guzy mózgu w połączeniu z innymi lekami.

Włączenie worinostatu w leczenie zaawansowanego raka niedrobnokomórkowego płuc wykazało lepszą odpowiedź na terapię oraz zwiększony średni czas przeżycia bez progresji raka i ogólny czas przeżycia (chociaż te ostatnie nie były istotne statystycznie na poziomie p=0,05)[7].

Lek dał zachęcające rezultaty w drugiej fazie badania terapii zespołów mielodysplastycznych w połączeniu z Idarubicyną i Cytarabiną[8].

Badania przedkliniczne

Worinostat jest interesującym celem badań dla naukowców próbujących zwalczyć wirusa HIV u zakażonych pacjentów[9]. W jednym z badań wykazano, że worinostat działa zarówno in vitro, jak i in vivo na limfocyty T będące nosicielami wirusa HIV w stanie utajonym[10][11].

Zobacz też

Przypisy

  1. http://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2011/021991s002lbl.pdf
  2. HDAC Inhibitors Base (vorinostat).
  3. Konferencja prasowa FDA.
  4. Richon, V M. Cancer biology: mechanism of antitumour action of vorinostat (suberoylanilide hydroxamic acid), a novel histone deacetylase inhibitor. „Br J Cancer”. 95 (Suppl. 1), s. S2-S6, 2006. DOI: 10.1038/sj.bjc.6603463. PMCID: PMC2360770. 
  5. Ziarniniak grzybiasty/zespół Sézary’ego.
  6. konferencja prasowa kliniki Mayo.
  7. T. Hoang, T.C. Campbell, C. Zhang, K. Kim i inni. Vorinostat and bortezomib as third-line therapy in patients with advanced non-small cell lung cancer: a Wisconsin Oncology Network Phase II study. „Invest New Drugs”. 31 (1), s. 195–199, 2014. DOI: 10.1007/s10637-013-9980-5. PMID: 23728919. 
  8. Zolinza, Idarubicin, Cytarabine Combination Yields High Response Rates In MDS Patients (ASH 2011) - The MDS Beacon [online], mdsbeacon.com [dostęp 2024-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-30]  (ang.).
  9. Badanie – clinicaltrials.gov.
  10. N.M. Archin, A. Espeseth, D. Parker, M. Cheema i inni. Expression of latent HIV induced by the potent HDAC inhibitor suberoylanilide hydroxamic acid. „AIDS Res Hum Retroviruses”. 25 (2), s. 207–212, 2009. DOI: 10.1089/aid.2008.0191. PMID: 19239360. PMCID: PMC2853863. 
  11. X. Contreras, M. Schweneker, C.S. Chen, J.M. McCune i inni. Suberoylanilide hydroxamic acid reactivates HIV from latently infected cells. „J Biol Chem”. 284 (11), s. 6782–6789, 2009. DOI: 10.1074/jbc.M807898200. PMID: 19136668. PMCID: PMC2652322. 

Linki zewnętrzne

  • Vorinostat związany z białkami w PDB

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
L01A – Leki alkilujące
L01AA – Analogi iperytu azotowego
L01AB – Estry kwasu sulfonowego
L01AC – Iminy etylenowe
L01AD – Pochodne nitrozomocznika
L01AG – Epitlenki
  • etoglucid
L01AX – Inne
L01B – Antymetabolity
L01BA – Analogi kwasu foliowego
L01BB – Analogi puryn
L01BC – Analogi pirymidyn
L01C – Alkaloidy roślinne i inne
związki pochodzenia naturalnego
L01CA – Alkaloidy Vinca i ich analogi
L01CB – Pochodne podofilotoksyny
L01CC – Pochodne kolchicyny
  • demekolcyna
L01CD – Taksany
L01CE – Inhibitory topoizomerazy 1
L01CX – Inne
L01D – Antybiotyki cytotoksyczne i
związki pochodne
L01DA – Aktynomycyny
L01DB – Antracykliny i
związki pochodne
L01DC – Inne
L01E – Inhibitory kinazy białkowej
L01EA – Inhibitory kinazy
tyrozynowej BCR-Abl
L01EB – Inhibitory kinazy
tyrozynowej receptora nabłonkowego
czynnika wzrostu (EGFR)
L01EC – Inhibitory kinazy
seroninowo-treoninowej B-Raf (BRAF)
L01ED – Inhibitory kinazy
chłoniaka anaplastycznego (ALK)
  • kryzotynib
  • cerytynib
  • alektynib
  • brygatynib
  • lorlatynib
L01EE – Inhibitory kinazy
aktywowanej mitogenami (MEK)
  • trametynib
  • kobimetynib
  • binimetynib
  • solumetynib
L01EF – Inhibitory kinaz
cyklino-zależnych (CDK)
L01EG – Inhibitory kinazy mTOR
L01EH – Inhibitory kinazy
receptora ludzkiego czynnika
wzrostu naskórka 2 (HER2)
L01EJ – Inhibitory kinazy
janusowej (JAK)
  • ruksolitynib
  • fedratynib
  • pakrytynib
  • momelotynib
L01EK – Inhibitory kinazy
receptora czynnika wzrostu
śródbłonka naczyniowego (VEGFR)
L01EL – Inhibitory kinazy
tyrozynowej Brutona (BTK)
  • ibrutynib
  • acalabrutynib
  • zanubrutynib
  • orelabrutynib
  • pirtobrutynib
L01EM – Inhibitory kinazy
3-fosfatydyloinozytolu (Pi3K)
  • idelalizyb
  • kopanlisyb
  • alpelisyb
  • duwelisyb
  • parsaklisyb
L01EN – Inhibitory kinazy tyrozynowej
receptora czynnika wzrostu fibroblastów (FGFR)
  • erdafitynib
  • pemigatynib
  • infigratynib
  • futibatynib
L01EX – Inne inhibitory
kinazy proteinowej
  • sunitynib
  • sorafenib
  • pazopanib
  • wandetanib
  • regorafenib
  • masytynib
  • kabozantynib
  • lenwatynib
  • nintedanib
  • midostauryna
  • kwizartynib
  • larotrektynib
  • gilterytynib
  • entrektynib
  • peksydartynib
  • erdafitynib
  • kapmatynib
  • awaprytynib
  • ripretynib
  • tepotynib
  • selperkatynib
  • pralsetynib
  • surufatynib
  • umbralisib
  • sitwatynib
  • kapiwasertyb
L01F – Przeciwciała monoklonalne
oraz przeciwciała
skoniugowane z cytostatykami
L01FA – Inhibitory CD20
L01FB – Inhibitory CD22
  • inotuzumab ozogamycyny
  • moksetumomab pasudotoksu
L01FC – Inhibitory CD38
  • daratumumab
  • izatuksymab
L01FD – Inhibitory HER2
  • trastuzumab
  • pertuzumab
  • trastuzumab emtanzyny
  • trastuzumab mafodotyny
  • trastuzumab duokarmazyny
  • margetuksimab
L01FE – Inhibitory EGFR
L01FF – Inhibitory PD–1/PD–L1
L01FG – Inhibitory PD–1/PD–L1
L01FX – Inne przeciwciała monoklonalne
oraz przeciwciała
skoniugowane z cytostatykami
  • edrekolomab
  • gemtuzumab ozogamycyny
  • katumaksomab
  • ipilimumab
  • brentuksymab wedotyny
  • dinutuksymab beta
  • blinatumomab
  • elotuzumab
  • mogamulizumab
  • olaratumab
  • bermekimab
  • tafasitamab
  • enfortumab wedotyny
  • polatuzumab wedotyny
  • belantamab mafodotyny
  • oportuzumab monatoksu
  • sacytuzumab gowitekanu
  • amiwantamab
  • sabatolimab
  • tremelimumab
  • naksitamab
  • lonkastuksymab tezyryny
  • tisotumab wedotin
  • teklistamab
  • mosunetuzumab
  • mirwetuksymab sorawtanzyny
  • epkorytamab
  • glofitamab
  • talkwetamab
L01FY – Połączenia przeciwciał monoklonalnych
oraz przeciwciał
skoniugowanych z cytostatykami
L01X – Pozostałe
leki przeciwnowotworowe
L01XA – Związki platyny
L01XB – Metylohydrazyny
L01XD – Środki stosowane w
terapii fotodynamicznej
L01XF – Retinoidy stosowane w
terapii przeciwnowotworowej
L01XG – Inhibitory proteasomu
L01XH – Inhibitory deacetylaz
histonów (HDAC)
  • worynostat
  • romidepsyna
  • panobinostat
  • belinostat
  • entynostat
L01XJ – Inhibitory szlaku Hedgehog
  • wismodegib
  • sonidegib
  • glasdegib
L01XK – Inhibitory polimeraz
poli-ADP-rybozy (PARP)
L01XL – Przeciwnowotworowa terapia
komórkowa lub genowa
  • sitimagene ceradenovec
  • talimogen laherparepwek
  • aksykabtagen cyloleucel
  • tisagenlecleucel
  • ciltakabtagen autoleucel
  • breksukabtagen autoleucel
  • idekabtagen wikleucel
  • lizokabtagen maraleucel
  • tabelekleucel
  • nadofaragen firadenowek
  • lifileucel
L01XX – Inne
L01XY – Połączenia leków
przeciwnowotworowych