Zakrystia katedralna na Wawelu

Zakrystia katedralna
Symbol zabytku nr rej. A7 (nr rej. wzgórza wawelskiego)
Ilustracja
Zakrystia katedralna – widok od zewnątrz
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wawel, Kraków

Styl architektoniczny

gotyk

Fundator

biskup Nanker

Rozpoczęcie budowy

1320

Ukończenie budowy

1322

Plan budynku
Plan budynku
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons

Zakrystia katedralna, dawniej kaplica św. Małgorzaty – zakrystia katedry wawelskiej. Znajduje się północnym ramieniu ambitu, na wschód od kaplicy Zebrzydowskiego. Od północy przylega do Skarbca Katedralnego, natomiast od południa do kaplicy Gamrata.

Historia

Obiekt powstał w latach 1320 – 1322, sumptem biskupa Nankera, jako kaplica pod wezwaniem świętej Małgorzaty. Powiększona w 2. połowie XV wieku. Wówczas przeznaczono ją na zakrystię. Wtedy też przebito wejście do skarbca katedralnego. Restaurowana w latach późniejszych.

Architektura

Zakrystia zachowała swój gotycki charakter, m.in. sklepienie krzyżowo-żebrowe ze zwornikami Święty Michał, Święta Małgorzata oraz zwornik przedstawiający wirującą rozetę. Zworniki te są szczególnie cenne przy rozpatrywaniu pochodzenia pierwszego warsztatu budowlanego gotyckiej katedry na Wawelu. Zworniki te są odosobnione w gotyckiej architekturze Małopolski, a także architekturze środkowej Europy, ponieważ w Czechach pojawiły się dopiero w 3. ćwierci XIV wieku[1]. Bardzo bliskie formalnie zworniki pojawiły się później na Śląsku (Paczków, Jelenia Góra, Gliwice, Strzegom)[1].

Na ścianach znajdują się obrazy: Matka Boska ze świętym Janem Ewangelistą i świętym Janem Chrzcicielem (XVII wiek), Apoteza księdza Marcina Baryczki (2. połowa XVII wieku), Grosz czynszowy (XVII wiek, kopia obrazu Tycjana), Święty Dominik pędzla Piotra Parisa (1731) oraz Męczeństwo świętego Wojciecha, Święty Kazimierz i Święty Mikołaj – trzy obrazy Tadeusza Konicza z XVIII wieku.

  • Wnętrze zakrystii (dawnej kaplicy św. Małgorzaty)
    Wnętrze zakrystii (dawnej kaplicy św. Małgorzaty)

Przypisy

  1. a b MarekM. Walczak MarekM., Krzysztof J.K.J. Czyżewski Krzysztof J.K.J., Z badań nad gotycką katedrą w Krakowie [Summary: A Contribution to Studies of the Gothic Cathedral in Cracow], „"Studia Waweliana", VIII, 1999, s. 21-51” [dostęp 2018-03-02]  (ang.).

Bibliografia

  • Kuczman Kazimierz: Wzgórze Wawelskie. Przewodnik. Wydanie 2. Kraków 1988
  • Rożek Michał: Krakowska katedra na Wawelu. Przewodnik dla zwiedzających. Wydanie 3. Kraków 1989
  • Ludwikowski Leszek: Kraków i okolice. Przewodnik. Wydanie 3. uzup. Warszawa1991 ISBN 83-217-2823-5
  • p
  • d
  • e
Historia
chronologia
  • XI i XII wiek
  • XIII i XIV wiek
  • XV i XVI wiek
  • XVII i XVIII wiek
  • XIX i XX wiek
monografie
  • Katedra Chrobrowska
  • Katedra Hermanowska
  • Katedra Władysławowska
Architektura zewnętrzna
wieże
inne
Architektura wewnętrzna
ołtarze
  • główny
  • św. Stanisława BM
  • Pana Jezusa Ukrzyżowanego
  • św. Wacława
  • św. Józefa
  • św. Jacka
  • św. Marcina
  • św. Bartłomieja
  • śś. Wita, Fabiana i Sebastiana
  • św. Doroty
  • św. Krzysztofa
  • św. Antoniego
  • św. Jadwigi Śląskiej
  • Rozesłańców
  • św. Andrzeja
  • św. Władysława
  • św. Wojciecha
  • św. Jana Apostoła
  • Nawiedzenia św. Elżbiety
  • św. Anny Samotrzeć
  • św. Wincentego
  • św. Agnieszki
  • św. Małgorzaty
  • św. Aleksego
  • Marii Egipcjanki
  • Zwiastowania NMP
  • Podwyższenia Krzyża
nagrobki
kaplice
krypty
inne
Przedmioty związane z kultem
Relikwie
dzieła sztuki
Liturgia
duchowieństwo
obsługa
  • kapela wokalno-instrumentalna